ΤΟ ΝΕΟ ΤΕΥΧΟΣ (127) ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΙΝΑΙ
ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2008
Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2008
ΚΑΠΟΤΕ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ 20η Πηγή - KPAX ΗΠΑ - Φωτογραφίες της Dorothea Lange
Ghost Child
Homeless
Tent
On the Road
On the road with her family
Unemployed March
Mother of seven children. Age thirty-twoΗ φωτογράφος της Απελπισίας Dorothea Lange
Ιταλία: Εκπτώσεις στην Παιδεία
Μαθητές, φοιτητές και καθηγητές διαδηλώσαν την Πέμπτη 30 Οκτωβρίου σε ολόκληρη την Ιταλία ενάντια στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι. Ένα εκατομμύριο φωνές στη Ρώμη κατά του νόμου Τζελμίνι που περιλαμβάνει περικοπές στην Παιδεία. Παρά τις αντιδράσεις, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι (μετά το πράσινο φως του Κοινοβουλίου στο νομοσχέδιο για τα δημοτικά σχολεία και τα γυμνάσια) κοινοποίησε ότι την ερχόμενη εβδομάδα πρόκειται να παρουσιάσει το αναλυτικό σχέδιο νόμου για τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, κεντρικό σημείο του οποίου θα είναι η μείωση του αριθμού των μόνιμων καθηγητών.
Ο νόμος Τζελμίνι προβλέπει το κλείσμο των όλων των σχολείων που έχουν λιγότερους από πενήντα μαθητές, δηλαδή 4.200 σχολείων, κυρίως δημοτικών. Παράλληλα θα τοποθετείται μόνο ένας δάσκαλος ανά τμήμα, πράγμα που σημαίνει ότι μέσα στηνεπόμενη τριετία θα καταργηθούν 130.000 θέσεις εκπαιδευτικών. Οι επαρχιακές πόλεις και τα χωριά έχουν ξεσηκωθεί.
«Δεν πρόκειται για σχέδιο μεταρρύθμισης, αλλά για κοινές περικοπές δαπανών. Η κυβέρνηση διαλύει το δημόσιο σχολείο προς όφελος της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Δεν θέλει να συζητήσει και θα συνεχίσουμε την κινητοποίηση» δηλώνει ο Ντομένικο Πανταλέο, της ομοσπονδίας εκπαιδευτικών του συνδικάτου CGIL.
Ο νόμος που φέρει την υπογραφή της υπουργού Παιδείας Μαρία-Στέλα Τζελμίνι προβλέπει την περικοπή 8 δισεκατομμυρίων ευρώ από τον προϋπολογισμό για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση κατά την επόμενη τετραετία.Η αντιπολίτευση , τα συνδικάτα και οι διαδηλωτές ζητούν την απόσυρση του νόμου, που προβλέπει επίσης την επιστροφή στο θεσμό του μοναδικού δασκάλου στη πρωτοβάθμια εκπαίδευση, στη θέση των τριών εκπαιδευτικών ανά δύο τάξεις που μοιράζονται σήμερα τα μαθήματα.Οι σχολικές ώρες θα μειωθούν από 30-31 σε 24 ώρες εβδομαδιαίως, προκαλώντας αντιδράσεις για την πτώση του επιπέδου της εκπαίδευσης, αλλά και τη δυσαρέσκεια των γονέων οι οποίοι θα είναι υποχρεωμένοι να βρουν λύσεις για να απασχολήσουν τα παιδιά τους.
Αν και ο νόμος δεν αφορά παρά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, μαθητές , φοιτητές και εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις διαμαρτυρόμενοι για τις περικοπές των δαπανών (1,5 δις ευρώ την επόμενη πενταετία για τα πανεπιστήμια) που ψηφίσθηκαν τον περασμένο Αύγουστο.«Είμαστε αντίθετοι με τη μεταρρύθμιση αυτή, η οποία μας τιμωρεί όλους, εκπαιδευτικούς και μαθητές » δήλωσαν οι απεργοί εκπαιδευτικοί.
Ο νόμος Τζελμίνι προβλέπει το κλείσμο των όλων των σχολείων που έχουν λιγότερους από πενήντα μαθητές, δηλαδή 4.200 σχολείων, κυρίως δημοτικών. Παράλληλα θα τοποθετείται μόνο ένας δάσκαλος ανά τμήμα, πράγμα που σημαίνει ότι μέσα στηνεπόμενη τριετία θα καταργηθούν 130.000 θέσεις εκπαιδευτικών. Οι επαρχιακές πόλεις και τα χωριά έχουν ξεσηκωθεί.
«Δεν πρόκειται για σχέδιο μεταρρύθμισης, αλλά για κοινές περικοπές δαπανών. Η κυβέρνηση διαλύει το δημόσιο σχολείο προς όφελος της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Δεν θέλει να συζητήσει και θα συνεχίσουμε την κινητοποίηση» δηλώνει ο Ντομένικο Πανταλέο, της ομοσπονδίας εκπαιδευτικών του συνδικάτου CGIL.
Ο νόμος που φέρει την υπογραφή της υπουργού Παιδείας Μαρία-Στέλα Τζελμίνι προβλέπει την περικοπή 8 δισεκατομμυρίων ευρώ από τον προϋπολογισμό για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση κατά την επόμενη τετραετία.Η αντιπολίτευση , τα συνδικάτα και οι διαδηλωτές ζητούν την απόσυρση του νόμου, που προβλέπει επίσης την επιστροφή στο θεσμό του μοναδικού δασκάλου στη πρωτοβάθμια εκπαίδευση, στη θέση των τριών εκπαιδευτικών ανά δύο τάξεις που μοιράζονται σήμερα τα μαθήματα.Οι σχολικές ώρες θα μειωθούν από 30-31 σε 24 ώρες εβδομαδιαίως, προκαλώντας αντιδράσεις για την πτώση του επιπέδου της εκπαίδευσης, αλλά και τη δυσαρέσκεια των γονέων οι οποίοι θα είναι υποχρεωμένοι να βρουν λύσεις για να απασχολήσουν τα παιδιά τους.
Αν και ο νόμος δεν αφορά παρά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, μαθητές , φοιτητές και εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις διαμαρτυρόμενοι για τις περικοπές των δαπανών (1,5 δις ευρώ την επόμενη πενταετία για τα πανεπιστήμια) που ψηφίσθηκαν τον περασμένο Αύγουστο.«Είμαστε αντίθετοι με τη μεταρρύθμιση αυτή, η οποία μας τιμωρεί όλους, εκπαιδευτικούς και μαθητές » δήλωσαν οι απεργοί εκπαιδευτικοί.
ΔΙΗΓΗΜΑ - Η τελευταία επιθυμία του Μεμέτη
Στη γειτονιά μας ζούσε η οικογένεια του Τούρκου Μουζαφέρ Ιζέτ, του παπλωματά. Καλός παπλωματάς, ο καλύτερος στην περιοχή, όλα μας τα παπλώματα αυτός τα είχε ράψει, αλλά τι τα θες, Τούρκος! Τι σήμαινε για μένα η φοβερή αυτή λέξη θα το πω παρακάτω. Ο πεντάχρονος γιος του, ο Μεμέτης, ήταν συνομήλικος του αδερφού μου και κάνανε πολλή παρέα. Βάζανε χάμω σε μια γωνιά πλαγιαστές κάτι παλιοκαρέκλες, κάτι τσουβάλια, κάτι παλιολάστιχα αυτοκινήτου, ένα τιμόνι, ότι τάχα ήταν πραγματικό αυτοκίνητο. Μέσα σ’ αυτό το κατά φαντασίαν όχημα μπαίνανε οι δυο τους και κάνανε φανταστικά ταξίδια. Πάντως εγώ δεν έβλεπα με καλό μάτι τα παιχνίδια τους. Φίλος ο δικός μου αδερφός μ’ έναν Τούρκο! Αυτό δεν μπορούσα να το χωνέψω. Οι Τούρκοι ήταν οι προαιώνιοι εχθροί της φυλής μας, της ελληνικής. Έτσι, δεν έλεγαν οι δάσκαλοί μας; Κι έτσι ήταν! Αυτοί κυρίεψαν την Κωνσταντινούπολη, σκοτώσαν τον θρυλικό αυτοκράτορά της Κωνσταντίνο τον Παλαιολόγο και τουρκέψανε τον ξακουστό ναό της Αγια-Σοφιάς, τον κάνανε τζαμί με μιναρέδες. Αυτοί κρεμάσαν τους δεσποτάδες μας μαζί με τον αρχιεπίσκοπο Κυπριανό, από μια συκαμιά της Λευκωσίας. Αυτοί σουβλίσαν ζωντανό τον Αθανάσιο Διάκο, γιατί δεν δέχτηκε να αλλάξει την πίστη του και να γίνει Οθωμανός. Πάτε κι εσείς κι η πίστη σας, Μουρτάτες, να χαθείτε, εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω!, τους έλεγε, καθώς τον ψήνανε στα αναμμένα κάρβουνα. Βρωμότουρκους, σκυλότουρκους, βρωμόσκυλους – έτσι τους ονομάζαμε. Αλλά κι αυτοί θα λέγανε για μας τα ίδια και χειρότερα. Έτσι τους ονόμαζε κι ο παππούς μου που τους είχε πολεμήσει εθελοντής στη Μικρά Ασία. Έτσι του μάθαν κι αυτουνού οι δάσκαλοί του όταν ήταν μικρός. Ναι, όλοι οι Τούρκοι ήταν κακοί. Παλιοί και τωρινοί, μάχιμοι και άμαχοι, άντρες και γυναίκες, γέροι και παιδιά. Όλοι οι Τούρκοι ήταν εχθροί μας! Κι ο Μουζαφέρ Ιζέτ ο παπλωματάς ήταν Τούρκος! Κι ο μικρός Μεμέτης Τούρκος κι αυτός, δηλαδή βρωμόσκυλο. Ερχόταν να παίξει μ’ εμάς, τα άλλα παιδιά της γειτονιάς κι εμείς τον διώχναμε. - Φύγε! Δεν σε παίζουμε. - Γιατί; Τι σας έκανα; - Είσαι Τούρκος! Να φύγεις! Στην καλύτερη γι’ αυτόν περίπτωση μπορούσε να τον αφήναμε να πλησιάσει λίγο, αλλά όχι και να είναι δίπλα μας. Να έμενε κάπως απόμακρα, λίγο πιο πέρα. Κι ενώ εμείς του γυρίζαμε την πλάτη, εκείνος μας παρακολουθούσε με προσοχή και μας ακολουθούσε σαν αφοσιωμένο, αλλά δαρμένο και ψωριάρικο σκυλί. Αν καμιά φορά έμπαινε στην κουβέντα μας, θέλοντας να πει κι αυτός κάτι, εμείς δεν του δίναμε σημασία ή τον αποδοκιμάζαμε περιφρονητικά. Αλλιώς, θα είμασταν υποχρεωμένοι σιγά σιγά να τον δεχτούμε στην παρέα μας σαν ισότιμο μέλος. Μα ποιος του έφταιγε, ποιος του είπε να γεννηθεί Τούρκος; Μια μέρα παίζαμε σε μιαν αυλή. Ένα παιδί ακούμπησε να ξεκουραστεί στον κορμό της λεμονιάς και λέρωσε το χέρι του με μύξες που κάποιος τις είχε κολλήσει εκεί. - Ρε, ποιος κόλλησε τη μύξα του στο δέντρο; - Ο Μεμέτης! Ο Μεμέτης! Φωνάξαμε όλοι μ’ ένα στόμα. - Δεν είμαι εγώ, είπε το Τουρκάκι. - Εσύ είσαι, ρε σκυλότουρκε! Και τον έσπασε στο ξύλο. Μια μέρα ο Μεμέτης θύμωσε. - Θα το πω του μπαμπά μου, που έχει δικό του πιστόλι, να σας σκοτώσει. - Και πού το βρήκε το πιστόλι ο μπαμπάς σου; - Του το’ δωσε η ΒΟΛΚΑΝ. Θα του πω ότι με δέρνετε να σας σκοτώσει. Η ΒΟΛΚΑΝ ήταν η παράνομη οργάνωση των τούρκων εθνικιστών. Εμείς βέβαια δεν καταλάβαμε, αν ο Μεμέτης έλεγε ψέματα ή αλήθεια, ότι ο μπαμπάς του είχε πιστόλι που του το είχε δώσει η ΒΟΛΚΑΝ. Πάντως ξανάφαγε ξύλο της χρονιάς του. Μοναδική εξαίρεση ήταν ο αδερφός μου ο Φοίβος. Όσο διώχναμε εμείς τον Μεμέτη τόσο εκείνος τον έκανε παρέα. Κι όσο εχθρικά του φερόμασταν εμείς τόσο φιλικά του φερόταν εκείνος. Κι εγώ κάθε φορά που τους έβλεπα να παίζουν, τους τα χάλαγα. - Μην τους πειράζεις, γιε μου. Ασ’ τα μωρά να παίξουν, φώναζε η μάνα μου. - Δεν θέλω ο αδερφός μου να παίζει με τον Τούρκο! - Κι αν είναι Τούρκος, τι μ’ αυτό; Δεν μας πείραξε σε τίποτε. Είναι κι αυτός ένα αθώο παιδί. Είναι κρίμα. Με τη μάνα του, την κυρία Μουκατές, είμαστε φίλες. Είναι καλή γυναίκα. Και κάθε φορά που κουβεντιάζουμε παραπονιέται ότι τα παιδιά της γειτονιάς βασανίζουν το γιο της. Δεν είναι σωστά πράματα αυτά. Της μάνας μου οι κουβέντες μ’ επηρέασαν. Και στο γενικό μου μίσος για τους Τούρκους αποφάσισα να κάνω μια εξαίρεση για τον Μεμέτη, που πραγματικά δεν μας είχε πειράξει σε τίποτε. Ύστερα ήρθανε χρόνια σκληρά για τις δυο κοινότητες της Κύπρου, τους Έλληνες και τους Τούρκους. Το αίμα άρχισε να κυλάει ανάμεσά μας. Τούρκοι σκότωναν Έλληνες κι ‘Ελληνες σκότωναν Τούρκους. Στα σπίτια, στα χωράφια, στους δρόμους, στα καφενεία… Τις περισσότερες φορές τα θύματα ήταν αθώοι που δεν είχαν πιάσει φονικό όπλο στο χέρι τους. Συχνά γυναίκες, γέροι, παιδιά… Αυτό γινόταν σε άλλες περιοχές. Δεν πιστεύαμε ότι μπορούσε να φτάσει και στην κωμόπολή μας. Μια φορά η κυρία Μουκατές ρώτησε ανήσυχη τη μάνα μου: - Κυρία Λυδία, ποιος περπατούσε χτες τη νύχτα στην αυλή σας; - Κανένας, κυρία Μουκατές, κανείς δεν περπατούσε στην αυλή μας. - Μα ακούσαμε πατήματα. - Μπορεί να ήταν κανένας γάτος. Ο Φοίβος κι ο Μεμέτης είχαν μεγαλώσει και πήγαιναν σχολείο. Όμως εξακολουθούσαν να κάνουν στενή παρέα. ‘Ενα Ελληνόπουλο κι ένα Τουρκόπουλο φίλοι! Ποιος τους το έμαθε αυτό; Πάντως όχι οι δάσκαλοι, ούτε τα σχολεία. Ίσως η ανθρώπινη φύση. Είχα ένα φίλο, Ιάκωβο τον λέγανε, κι είχε μεγάλη φήμη ότι ήταν άφοβος και τολμηρός. Έρχεται μια μέρα και μου λέει: - Πρέπει να πάω κρυφά να κρεμάσω την ελληνική σημαία στο σχολείο μας. Έρχεσαι μαζί μου; Ντράπηκα να αρνηθώ. Θα με νόμιζε για δειλό και θα έχανα τη φιλία του. - Πρέπει όμως να προσέχουμε μη μας δουν οι Εγγλέζοι. Ζούσαμε τα τελευταία χρόνια της αποικιοκρατίας. Πήγαμε απ’ τη μεριά του ποταμού, όπου φύτρωνε μονάχα κάππαρη, και μπήκαμε στην αυλή του σχολείου. Εκείνη την ώρα στην αυλή περπατούσε ένας δάσκαλος. Γιάννης Μικρομμάτης λεγόταν κι είχε ένα γιο στο τρελοκομείο. Αρκετά χρόνια αργότερα πέθανε κι ο ίδιος στο τρελοκομείο της Αθαλάσσας. Ήταν ένας από αυτούς που μας λέγανε για τον Αθανάσιο Διάκο. Ωστόσο εμείς για καλό και για κακό κρυφτήκαμε πίσω από κάτι δέντρα, τις αρτυματιές. Πού ξέρεις, μπορούσε να μας μαρτυρήσει στους Εγγλέζους αν μας έβλεπε. Μπορεί να τον απειλούσαν οι Εγγλέζοι και να αναγκαζόταν να τους πει ποιος είχε κρεμάσει τη σημαία. Περιμέναμε λίγη ώρα κι ο κύριος Γιάννης έφυγε. Βρήκαμε μια ξύλινη σκάλα κι ενώ εγώ φύλαγα σκοπός, ο Ιάκωβος ανέβηκε στη στέγη του σχολείου και ύψωσε μια πρόχειρα καμωμένη ελληνική σημαία. Νόμισα ότι εδώ είχε τελειώσει η αποστολή μας, μα έπεσα έξω. - Πάμε τώρα στο τούρκικο σχολείο, μου λέει. Τον ακολούθησα υποχρεωτικά. Το τούρκικο σχολείο ήταν δίπλα στο τζαμί. Τα έφραζε και τα δυο γύρω γύρω ένα χαμηλό τοιχάρι, με λίγες ακακίες για φράχτη εδώ κι εκεί. Πηδήξαμε πάνω από το χαμηλό τοιχαράκι, πήραμε πέτρες και σπάσαμε ένα ένα όλα τα τζάμια και του σχολείου και του τζαμιού. Τσακ τσακ, άκουγες τις πέτρες να χτυπάνε τα τζάμια και να τα κάνουν θρύψαλα. Το ένα μετά το άλλο, το ένα μετά το άλλο, δεν αφήσαμε ούτε ένα γερό. Και θα κάναμε κι άλλες μεγαλύτερες καταστροφές, αν δεν βλέπαμε από μακριά μια παρέα από τούρκους έφηβους να πλησιάζουν. Καθώς μας είδαν που βγαίναμε από το περιτοίχισμα, κινήθηκαν απειλητικά προς το μέρος μας. Το βάλαμε στα πόδια και τελικά καταφέραμε να ξεφύγουμε. Εκείνη τη μέρα απέδειξα στον εαυτό μου και σε όσους το μάθανε αργότερα, ότι δεν φοβόμουν. Όμως μου έμεινε ένα βάρος στην καρδιά, μια ενοχή ότι είχα κάνει κάτι πολύ άσχημο. Εκείνες τις μέρες ένα φορτηγό σταμάτησε μπρος στο σπίτι του Μουζαφέρ Ιζέτ, του παπλωματά. Μέσα σε λίγη ώρα φορτώσανε τα έπιπλα, τα στρώματα, τα κουζινικά, τις βαλίτσες, τα κασόνια με τα μικροπράγματά τους κι ανέβηκαν και οι ίδιοι στο φορτηγό, ο κύριος Μουζαφέρης, η κυρία Μουκατές κι ο μικρός Μεμέτης. - Κυρία Μουκατές, πού πάτε; - Φεύγουμε, κυρία Λυδία. - Μα γιατί τόσο ξαφνικά; - Ο άντρας μου αποφάσισε να φύγουμε. Θα πάμε στη Λεύκα που είναι και οι άλλοι συγγενείς μας. Και φύγανε... Τώρα που το καλοσκέφτομαι, μετά από τόσα χρόνια, συσχετίζω την πράξη τη δική μας, δηλαδή την καταστροφή του τζαμιού και του σχολείου, με τη φυγή της οικογένειας του Μουζαφέρη. Κι άλλοι Τούρκοι φύγανε εκείνες τις μέρες από την κωμόπολή μας. Την καταστροφή του τζαμιού την πήραν σαν μια απειλητική προειδοποίηση. Και πραγματικά πριν λίγο καιρό που συνάντησα τον Ιάκωβο, και τον ρώτησα ποιος τον είχε παρακινήσει να κάνουμε εκείνο που κάναμε, μου απάντησε ότι ήταν διαταγή της ΕΟΚΑ, της παράνομης ένοπλης οργάνωσης των ελλήνων εθνικιστών. Ο αδερφός του ήταν ένας από τους αρχηγούς της ΕΟΚΑ στην περιοχή μας κι ήταν εκείνος που είχε δώσει τη διαταγή. Μερικοί Τούρκοι είχαν μείνει στη Μόρφου. Ήταν κι ένας γέρος που τον λέγανε Αχμέτη. Του λέγαν τα παιδιά του: - Έλα μαζί μας, πατέρα, στη Λεύκα. Πού θα μείνεις μόνος σου; - Εγώ τα πηγαίνω πολύ καλά με τους Έλληνες, τους έλεγε. Δούλεψα πολλές φορές μαζί τους, με ξέρουν και τους ξέρω. Έχω πολλούς φίλους εδώ. Γιατί να με πειράξουν; Θα μείνω να περιποιούμαι τα περιβόλια μας. Μια νύχτα ο Αχμέτης τηγάνισε αυγά μάτια κι έκατσε να φάει. Την ώρα που πιρούνιασε την πρώτη μπουκιά, πριν ακόμα τη φέρει στο στόμα του, ήρθαν οπλοφόροι και τον πήρανε. Τον έβαλαν με το ζόρι σε ένα αυτοκίνητο, τον πήγαν στους άμμους και τον σκότωσαν. Την άλλη μέρα οι γείτονες είδαν την πόρτα του σπιτιού του ανοιχτή και τα φώτα αναμμένα. Ανησύχησαν. Μπήκαν μέσα και είδαν την καρέκλα που καθόταν ο Αχμέτης πεσμένη στο πάτωμα. Στο τραπέζι ένα πιάτο με τηγανισμένα αυγά αφάγωτα. Χρόνια αργότερα μαθεύτηκε κι αυτή η λεπτομέρεια: το συρτάρι που φύλαγε ο Αχμέτης τα χρήματά του βρέθηκε σπασμένο κι ανοιχτό. Τα χρήματα έλειπαν… Τη χρονιά που οι σφαγές ανάμεσα στις δυο κοινότητες είχαν φτάσει στο αποκορύφωμα, ένα ταξί σταμάτησε στην πόρτα μας κι από μέσα βγήκε η κυρία Μουκατές. Ο πατέρας της ήταν ταξιτζής και πήγαινε μαζί του από τη Λεύκα για τη Λευκωσία για δουλειές. Περνώντας από τη Μόρφου, σταμάτησε να δει την παλιά της γειτόνισσα. - Καλά έκανες, της είπε η μάνα μου και την κάλεσε να μπει μέσα να καθίσει. Έλειπα εκείνη την ώρα στο σχολείο. Ήρθα αργότερα κι όταν το έμαθα, αναρωτήθηκα για ποιο λόγο είχε έρθει η κυρία Μουκατές στο σπίτι μας. Τι γύρευε αυτή, μια Τουρκάλα, ανάμεσα σε μας που είμασταν Έλληνες; Η κυρία Μουκατές είπε στη μάνα μου ότι δεν περνούσανε καλά στη Λεύκα κι ότι ήθελαν να γυρίσουν στη γειτονιά μας. Της είπε ακόμα πως ο Μεμέτης ήταν άρρωστος με την καρδιά του κι ότι είχε πεθυμήσει τον αδερφό μου και του έστελνε πολλούς χαιρετισμούς. - Γιατρεύεται εύκολα όποιος είναι άρρωστος με την καρδιά του; Ρώτησα τη μάνα μου. - Όχι, δεν γιατρεύεται, μου είπε. - Και τι μπορεί να πάθει; - Μπορεί και να πεθάνει… Δεν είπα τίποτα, αλλά μέσα μου ευχήθηκα να μην πεθάνει ο Μεμέτης γιατί ήταν φίλος του αδερφού μου κι ας ήταν Τούρκος. Μια μέρα σταμάτησε πάλι το ίδιο ταξί μπροστά στο σπίτι μας. Και πάλι έλειπα. Από μέσα βγήκε η κυρία Μουκατές και ο Μεμέτης. - Κυρία Λυδία, είπε παίρνοντας τη μάνα μου ιδιαιτέρως. Οι γιατροί λένε πως ο Μεμέτης δεν θα ζήσει για πολύ ακόμα κι αυτός θέλει να δει τον φίλο του το Φοίβο. Είναι καιρός τώρα που με παρακαλεί να τον φέρω να τον δει. Δεν μπορούσα άλλο να του αρνηθώ και τον έφερα. Ο αδερφός μου ήταν στο σχολείο. Πήγε το ταξί και τον έφερε. Καθίσανε με τον Μεμέτη και τα είπανε κάμποση ώρα… Ύστερα η κυρία Μουκατές πήρε το γιο της, μπήκαν στο ταξί και φύγανε. Μετά από λίγο καιρό μάθαμε πως ο Μεμέτης πέθανε στη Λεύκα. Αρκετά χρόνια προσπαθούσα να φανταστώ τι είπανε οι δυο φίλοι μεταξύ τους εκείνη την ώρα. Όμως δεν τολμούσα να ρωτήσω τον αδερφό μου. Μου φαινόταν πως θα ήταν μια ασυγχώρητη αγένεια, μια αδιακρισία που θα τον στενοχωρούσε και θα του έφερνε αμηχανία. Κάποτε παραμέρισα τους ενδοιασμούς μου και τον ρώτησα. Εκείνος όμως απέφυγε να μου απαντήσει. Έχουν περάσει καμιά εικοσπενταριά χρόνια… Κάποτε σκέφτομαι ένα μικρό Τουρκάκι με ραγισμένη καρδιά που ήθελε σαν τελευταία επιθυμία της ζωής του να συναντήσει ένα άλλο παιδί, τον φίλο του, τον μοναδικό Έλληνα που δεν τον είχε περιφρονήσει. Κι όταν τον βλέπω με τη φαντασία μου μέσα στο ταξί να κάνει μια διαδρομή σε τόπους που τους χωρίζει το μίσος και το αίμα, για να πάει στην παλιά του γειτονιά, εκεί που γνώρισε τη φιλία αλλά και την άδικη έχθρα, οι εικόνες του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και του Αθανάσιου Διάκου, των δεσποτάδων και της Αγια-Σοφιάς, της ΕΟΚΑ και της ΒΟΛΚΑΝ ξεθωριάζουν και σβήνουν. Εκμηδενίζονται.Και σκέφτομαι ότι, αν υπάρχει πραγματικά ένας παράδεισος για τους αθώους και τους ταπεινούς, δεν ξέρω ποιοι από όλους αυτούς που ανάφερα θα πηγαίνανε εκεί και ποιοι όχι. Αλλά είμαι σίγουρος ότι ο Μεμέτης θα πήγαινε… κι εκεί θα εύρισκε πολλά παιδιά να παίζει μαζί τους. Και κανείς δεν θα τον έδιωχνε. Κανείς… Κι αν ακόμα μπορούσε να ακούσει τη φωνή μου, θα του έλεγα να μας συγχωρέσει που δεν τον θέλαμε στην παρέα μας, για το ξύλο που του δώσαμε, για το σχολείο του που το χαλάσαμε… Κι ίσως να έφευγε επιτέλους απ’ την καρδιά μου αυτή η ενοχή που με ακολουθεί εδώ και τόσα χρόνια.
Νέαρχος Γεωργιάδης 1985
Νέαρχος Γεωργιάδης 1985
O Νέαρχος Γεωργιάδης για το διήγημά του: "Τελευταία επιθυμία του Μεμέτη"
Υμνος στη φιλία και συμβίωση Ε/κ και Τ/κ
Ο συγγραφέας της «Τελευταίας επιθυμίας του Μεμέτη», απαντά στις επικρίσεις
Οσοι βιάστηκαν να επικρίνουν την «Τελευταία επιθυμία του Μεμέτη», επιβεβαιώνουν ότι ένα μέρος της κυπριακής κοινωνίας είναι ακόμα καθηλωμένο στην αναπηρική καρέκλα του παρελθόντος και δεν ανέχεται την αντίθετη άποψη, δηλώνει ο συγγραφέας του διηγήματος, Νέαρχος Γεωργιάδης. Μερικές μέρες μετά το θόρυβο που εσκεμμένα δημιούργησαν - όσοι δημιούργησαν - με αφορμή την επιλογή κάποιων κειμένων - βοηθημάτων για τους καθηγητές, για να γίνει εφικτή η υλοποίηση του στόχου του Υπουργείου Παιδείας για δημιουργία κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης Ε/κ και Τ/κ, ο Νέαρχος Γεωργιάδης με γραπτή δήλωσή του, βάζει τα πράγματα στη θέση τους, απαντά σε όσα ανιστόρητα ακούστηκαν τις τελευταίες μέρες, επισημαίνοντας πως οι αντιδράσεις καταδεικνύουν εμμονή στο σοβινισμό και τη μισαλλοδοξία και απόρριψη του διαλόγου και της κατανόησης. Συγκεκριμένα, ο Νέαρχος Γεωργιάδης, κάνει αναφορά στους ισχυρισμούς του Προέδρου της ΠΟΕΔ κ. Μικελλίδη για δήθεν προσπάθεια να πληγεί η ΕΟΚΑ και να μειωθεί η συμβολή της στον αγώνα του ‘55 - ‘59. «Το διήγημά μου είναι η αληθινή ιστορία της φιλίας ανάμεσα σε δυο παιδιά με διαφορετικές εθνικές ταυτότητες, μέσα σε ένα περιβάλλον υπέρμετρου εθνικισμού και δολοφονικού σοβινισμού των δυο κοινοτήτων, που οδήγησε την Κύπρο στην καταστροφή. Η επιθυμία του Μεμέτη προτού πεθάνει είναι να ξαναδεί τον φίλο του για τελευταία φορά. Η ανθρωπιά των δυο παιδιών επικαλείται την ανθρωπιά των αναγνωστών, κι όσοι διάβασαν το διήγημα παραδέχτηκαν ότι συγκινήθηκαν και έκλαψαν», σημειώνει ο Νέαρχος Γεωργιάδης. Ο Πρόεδρος της ΠΟΕΔ κ. Μικελίδης επέκρινε το διήγημα, διότι δήθεν η ΕΟΚΑ έβαζε βόμβες σε τζαμιά και σχολεία των Τουρκοκυπρίων και σοκαρίστηκε από τον χαρακτηρισμό «παράνομη οργάνωση των Ελλήνων εθνικιστών», ως αναφορά στην ΕΟΚΑ, τονίζει ο Ν. Γεωργιάδης για να σημειώσει πως στο διήγημα δεν γίνεται καμιά αναφορά σε «βόμβες που κατέστρεψαν το τζαμί», πράγμα που δείχνει, κατά τον συγγραφέα, ότι οι επικριτές δεν διάβασαν με προσοχή το διήγημα. Η έκφραση «Παράνομη οργάνωση των Ελλήνων εθνικιστών» είναι αντικειμενική και γράφτηκε ως επεξήγηση στη λέξη ΕΟΚΑ, ώστε να μπορούν να την κατανοήσουν οι αναγνώστες των νεότερων γενεών ή άνθρωποι ξένων χωρών, σημειώνει, εξηγώντας πως πράγματι εθνικισμός σημαίνει εθνική υπερηφάνεια ή εθνικός εγωισμός, χωρίς καμιά χροιά είτε αρνητική είτε θετική. Επίσης, η λέξη «παράνομη» είναι κι αυτή αντικειμενική, αφού τα γεγονότα αφορούν την περίοδο της Αγγλοκρατίας, προσθέτει. Ο Ν. Γεωργιάδης υπενθυμίζει τη φιλοσοφία του Υπουργείου Παιδείας για εναλλακτικότητα των απόψεων μέσα στα σχολικά βιβλία, ούτως ώστε οι μαθητές να γνωρίζουν διαφορετικές τοποθετήσεις και να επιλέγουν, μέσα από συζήτηση και μέσα από την ελεύθερή τους σκέψη, τη δική τους τοποθέτηση. «Τα άτομα που βιάστηκαν να επικρίνουν την «Τελευταία επιθυμία του Μεμέτη», χωρίς να διαβάσουν ολόκληρο το διήγημα, αλλά απομονώνοντας ένα απόσπασμα, δείχνουν ότι ένα μέρος της κυπριακής κοινωνίας είναι ακόμα καθηλωμένο στην αναπηρική καρέκλα του παρελθόντος και δεν ανέχεται την αντίθετη άποψη. Εμμένουν στο σοβινισμό και τη μισαλλοδοξία και δεν θέλουν να δουν την Κύπρο να προχωρεί προς τα εμπρός μέσα από την ανοχή, την κατανόηση και τον διάλογο. Το διήγημά μου είναι η αληθινή ιστορία της φιλίας ανάμεσα σε δυο παιδιά με διαφορετικές εθνικές ταυτότητες, μέσα σε ένα περιβάλλον υπέρμετρου εθνικισμού και δολοφονικού σοβινισμού των δυο κοινοτήτων, που οδήγησε την Κύπρο στην καταστροφή. Η επιθυμία του Μεμέτη προτού πεθάνει είναι να ξαναδεί τον φίλο του για τελευταία φορά. Η ανθρωπιά των δυο παιδιών επικαλείται την ανθρωπιά των αναγνωστών, κι όσοι διάβασαν το διήγημα παραδέχτηκαν ότι συγκινήθηκαν και έκλαψαν», δηλώνει ο Ν. Γεωργιάδης. Υπεραμυνόμενος των μηνυμάτων και της διαχρονικότητας του διηγήματός του, ο συγγραφέας του τονίζει πως ο Μεμέτης, πενήντα χρόνια μετά τον θάνατό του, παραμένει ζωντανός «σε αντίθεση με τους επικριτές του, που είναι ερωτευμένοι με το αμαρτωλό παρελθόν». Η συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων έχει ήδη προσχωρήσει σε αυτή τη διακοινοτική φιλία και δεν επιτρέπει την επιστροφή σε καταστάσεις που επισώρευσαν ερείπια, προσφυγιά και ανθρώπινες τραγωδίες, υποστηρίζει ο Ν. Γεωργιάδης. Πάντως πολλά ερωτηματικά δημιουργούνται από τη στάση όσων έσπευσαν να κατακεραυνώσουν το διήγημα και μαζί τον υπό υλοποίηση στόχο του Υπουργείου Παιδείας, αφού η αρμόδια επιτροπή είχε αποφασίσει την απόσυρσή του, πριν ακόμα αυτό δοθεί στους εκπαιδευτικούς ως βοήθημα. Σκοπός, όπως επιβεβαιώνουν τα ίδια τα γεγονότα, ήταν η πρόκληση αχρείαστης συζήτησης για να πληγεί ο υπό αναφορά στόχος του ΥΠΑΜ και να αρχίσει μία κινδυνολογία και παραφιλολογία γύρω από την ανάγκη επαναπροσέγγισης των δύο κοινοτήτων, που μόνο πανικό μπορεί να προκαλέσει.
Το επίμαχο διήγημα του Ν. Γεωργιάδη «Η τελευταία επιθυμία του Μεμέτη» δημοσιεύεται σήμερα στη "Χαραυγή", στη σελίδα 35. 2008-10-30
Ο συγγραφέας της «Τελευταίας επιθυμίας του Μεμέτη», απαντά στις επικρίσεις
Οσοι βιάστηκαν να επικρίνουν την «Τελευταία επιθυμία του Μεμέτη», επιβεβαιώνουν ότι ένα μέρος της κυπριακής κοινωνίας είναι ακόμα καθηλωμένο στην αναπηρική καρέκλα του παρελθόντος και δεν ανέχεται την αντίθετη άποψη, δηλώνει ο συγγραφέας του διηγήματος, Νέαρχος Γεωργιάδης. Μερικές μέρες μετά το θόρυβο που εσκεμμένα δημιούργησαν - όσοι δημιούργησαν - με αφορμή την επιλογή κάποιων κειμένων - βοηθημάτων για τους καθηγητές, για να γίνει εφικτή η υλοποίηση του στόχου του Υπουργείου Παιδείας για δημιουργία κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης Ε/κ και Τ/κ, ο Νέαρχος Γεωργιάδης με γραπτή δήλωσή του, βάζει τα πράγματα στη θέση τους, απαντά σε όσα ανιστόρητα ακούστηκαν τις τελευταίες μέρες, επισημαίνοντας πως οι αντιδράσεις καταδεικνύουν εμμονή στο σοβινισμό και τη μισαλλοδοξία και απόρριψη του διαλόγου και της κατανόησης. Συγκεκριμένα, ο Νέαρχος Γεωργιάδης, κάνει αναφορά στους ισχυρισμούς του Προέδρου της ΠΟΕΔ κ. Μικελλίδη για δήθεν προσπάθεια να πληγεί η ΕΟΚΑ και να μειωθεί η συμβολή της στον αγώνα του ‘55 - ‘59. «Το διήγημά μου είναι η αληθινή ιστορία της φιλίας ανάμεσα σε δυο παιδιά με διαφορετικές εθνικές ταυτότητες, μέσα σε ένα περιβάλλον υπέρμετρου εθνικισμού και δολοφονικού σοβινισμού των δυο κοινοτήτων, που οδήγησε την Κύπρο στην καταστροφή. Η επιθυμία του Μεμέτη προτού πεθάνει είναι να ξαναδεί τον φίλο του για τελευταία φορά. Η ανθρωπιά των δυο παιδιών επικαλείται την ανθρωπιά των αναγνωστών, κι όσοι διάβασαν το διήγημα παραδέχτηκαν ότι συγκινήθηκαν και έκλαψαν», σημειώνει ο Νέαρχος Γεωργιάδης. Ο Πρόεδρος της ΠΟΕΔ κ. Μικελίδης επέκρινε το διήγημα, διότι δήθεν η ΕΟΚΑ έβαζε βόμβες σε τζαμιά και σχολεία των Τουρκοκυπρίων και σοκαρίστηκε από τον χαρακτηρισμό «παράνομη οργάνωση των Ελλήνων εθνικιστών», ως αναφορά στην ΕΟΚΑ, τονίζει ο Ν. Γεωργιάδης για να σημειώσει πως στο διήγημα δεν γίνεται καμιά αναφορά σε «βόμβες που κατέστρεψαν το τζαμί», πράγμα που δείχνει, κατά τον συγγραφέα, ότι οι επικριτές δεν διάβασαν με προσοχή το διήγημα. Η έκφραση «Παράνομη οργάνωση των Ελλήνων εθνικιστών» είναι αντικειμενική και γράφτηκε ως επεξήγηση στη λέξη ΕΟΚΑ, ώστε να μπορούν να την κατανοήσουν οι αναγνώστες των νεότερων γενεών ή άνθρωποι ξένων χωρών, σημειώνει, εξηγώντας πως πράγματι εθνικισμός σημαίνει εθνική υπερηφάνεια ή εθνικός εγωισμός, χωρίς καμιά χροιά είτε αρνητική είτε θετική. Επίσης, η λέξη «παράνομη» είναι κι αυτή αντικειμενική, αφού τα γεγονότα αφορούν την περίοδο της Αγγλοκρατίας, προσθέτει. Ο Ν. Γεωργιάδης υπενθυμίζει τη φιλοσοφία του Υπουργείου Παιδείας για εναλλακτικότητα των απόψεων μέσα στα σχολικά βιβλία, ούτως ώστε οι μαθητές να γνωρίζουν διαφορετικές τοποθετήσεις και να επιλέγουν, μέσα από συζήτηση και μέσα από την ελεύθερή τους σκέψη, τη δική τους τοποθέτηση. «Τα άτομα που βιάστηκαν να επικρίνουν την «Τελευταία επιθυμία του Μεμέτη», χωρίς να διαβάσουν ολόκληρο το διήγημα, αλλά απομονώνοντας ένα απόσπασμα, δείχνουν ότι ένα μέρος της κυπριακής κοινωνίας είναι ακόμα καθηλωμένο στην αναπηρική καρέκλα του παρελθόντος και δεν ανέχεται την αντίθετη άποψη. Εμμένουν στο σοβινισμό και τη μισαλλοδοξία και δεν θέλουν να δουν την Κύπρο να προχωρεί προς τα εμπρός μέσα από την ανοχή, την κατανόηση και τον διάλογο. Το διήγημά μου είναι η αληθινή ιστορία της φιλίας ανάμεσα σε δυο παιδιά με διαφορετικές εθνικές ταυτότητες, μέσα σε ένα περιβάλλον υπέρμετρου εθνικισμού και δολοφονικού σοβινισμού των δυο κοινοτήτων, που οδήγησε την Κύπρο στην καταστροφή. Η επιθυμία του Μεμέτη προτού πεθάνει είναι να ξαναδεί τον φίλο του για τελευταία φορά. Η ανθρωπιά των δυο παιδιών επικαλείται την ανθρωπιά των αναγνωστών, κι όσοι διάβασαν το διήγημα παραδέχτηκαν ότι συγκινήθηκαν και έκλαψαν», δηλώνει ο Ν. Γεωργιάδης. Υπεραμυνόμενος των μηνυμάτων και της διαχρονικότητας του διηγήματός του, ο συγγραφέας του τονίζει πως ο Μεμέτης, πενήντα χρόνια μετά τον θάνατό του, παραμένει ζωντανός «σε αντίθεση με τους επικριτές του, που είναι ερωτευμένοι με το αμαρτωλό παρελθόν». Η συντριπτική πλειοψηφία των Κυπρίων έχει ήδη προσχωρήσει σε αυτή τη διακοινοτική φιλία και δεν επιτρέπει την επιστροφή σε καταστάσεις που επισώρευσαν ερείπια, προσφυγιά και ανθρώπινες τραγωδίες, υποστηρίζει ο Ν. Γεωργιάδης. Πάντως πολλά ερωτηματικά δημιουργούνται από τη στάση όσων έσπευσαν να κατακεραυνώσουν το διήγημα και μαζί τον υπό υλοποίηση στόχο του Υπουργείου Παιδείας, αφού η αρμόδια επιτροπή είχε αποφασίσει την απόσυρσή του, πριν ακόμα αυτό δοθεί στους εκπαιδευτικούς ως βοήθημα. Σκοπός, όπως επιβεβαιώνουν τα ίδια τα γεγονότα, ήταν η πρόκληση αχρείαστης συζήτησης για να πληγεί ο υπό αναφορά στόχος του ΥΠΑΜ και να αρχίσει μία κινδυνολογία και παραφιλολογία γύρω από την ανάγκη επαναπροσέγγισης των δύο κοινοτήτων, που μόνο πανικό μπορεί να προκαλέσει.
Το επίμαχο διήγημα του Ν. Γεωργιάδη «Η τελευταία επιθυμία του Μεμέτη» δημοσιεύεται σήμερα στη "Χαραυγή", στη σελίδα 35. 2008-10-30
Θέλουμε σχολεία με μαθητές-στρατιώτες;
Γιατί η φασαρία για τις παρελάσεις;
Με αφορμή τις μαθητικές παρελάσεις για την 28η Οκτωβρίου, διατυπώνει τις απόψεις της η Γιαγκώ Μαυροκωνσταντή.
Δεν μπορω να καταλαβω γιατί γίνεται τόση φασαρία για τις μαθητικές παρελάσεις.
Προς τι όλος αυτος ο γελοίος ανταγωνισμός μεταξύ των σχολείων;
Το πιο σημαντικό για ένα σχολείο της δημόσιας εκπαίδευσης στην Κύπρο, είναι να διακριθεί στην παρέλαση και να πάει στην Ελλάδα;
Αυτοί είναι οι στόχοι μας;
Να βλεπουμε τους μαθητές να περπατούν με στρατιωτικό βήμα;
Να τους καμαρώνουμε που για λίγα λεπτά στην παρέλαση είναι απόλυτα πειθαρχημένοι ;
Ή να είμαστε περήφανοι που βλέπουμε τους μαθητές να παρελαύνουν, ντυμένοι στην τρίχα, χωρίς όμως να ξέρουν τι γιορτάζουμε; Αυτό θέλουμε;
Θέλουμε σχολεία απολύτως επικεντρωμένα στην εξωτερική εμφάνιση;
Σχολεία τα οποία ξεχωρίζουν τους 'καλούς' και τους ψηλούς;
Θέλουμε σχολεία με μαθητές-στρατιώτες;
Και διερωτούμαι. Είναι σωστές αυτές οι διακρίσεις που γίνονται; Είναι απαρραίτητη η (απαράδεκτη) πίεση που ασκείται στους μαθητές για να πετύχουν το βήμα; Μήπως θα ήταν καλύτερα εάν επικεντρωνόμασταν σε άλλες αξίες παρά στο περπάτημα και στην εμφάνιση; Μήπως θα ήταν πιο χρήσιμο εάν οι μαθητές ήξεραν ιστορία παρά το στρατιωτικό βήμα; Δεν ξέρω,διερωτούμαι...
Υ.Γ ο ανταγωνισμός μεταξύ των σχολείων είναι πραγματικά γελοίος, ειδικά όταν καθηγήτρια άλλου σχολείου κάνει παρατήρηση σε μαθητές του δικού σου σχολείου για να αλλάξουν βήμα. Γιατί άραγε;
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ: 17614
Πέμπτη, 30 Οκτωβρίου 2008
Με αφορμή τις μαθητικές παρελάσεις για την 28η Οκτωβρίου, διατυπώνει τις απόψεις της η Γιαγκώ Μαυροκωνσταντή.
Δεν μπορω να καταλαβω γιατί γίνεται τόση φασαρία για τις μαθητικές παρελάσεις.
Προς τι όλος αυτος ο γελοίος ανταγωνισμός μεταξύ των σχολείων;
Το πιο σημαντικό για ένα σχολείο της δημόσιας εκπαίδευσης στην Κύπρο, είναι να διακριθεί στην παρέλαση και να πάει στην Ελλάδα;
Αυτοί είναι οι στόχοι μας;
Να βλεπουμε τους μαθητές να περπατούν με στρατιωτικό βήμα;
Να τους καμαρώνουμε που για λίγα λεπτά στην παρέλαση είναι απόλυτα πειθαρχημένοι ;
Ή να είμαστε περήφανοι που βλέπουμε τους μαθητές να παρελαύνουν, ντυμένοι στην τρίχα, χωρίς όμως να ξέρουν τι γιορτάζουμε; Αυτό θέλουμε;
Θέλουμε σχολεία απολύτως επικεντρωμένα στην εξωτερική εμφάνιση;
Σχολεία τα οποία ξεχωρίζουν τους 'καλούς' και τους ψηλούς;
Θέλουμε σχολεία με μαθητές-στρατιώτες;
Και διερωτούμαι. Είναι σωστές αυτές οι διακρίσεις που γίνονται; Είναι απαρραίτητη η (απαράδεκτη) πίεση που ασκείται στους μαθητές για να πετύχουν το βήμα; Μήπως θα ήταν καλύτερα εάν επικεντρωνόμασταν σε άλλες αξίες παρά στο περπάτημα και στην εμφάνιση; Μήπως θα ήταν πιο χρήσιμο εάν οι μαθητές ήξεραν ιστορία παρά το στρατιωτικό βήμα; Δεν ξέρω,διερωτούμαι...
Υ.Γ ο ανταγωνισμός μεταξύ των σχολείων είναι πραγματικά γελοίος, ειδικά όταν καθηγήτρια άλλου σχολείου κάνει παρατήρηση σε μαθητές του δικού σου σχολείου για να αλλάξουν βήμα. Γιατί άραγε;
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ: 17614
Πέμπτη, 30 Οκτωβρίου 2008
Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2008
'Ενθετο αφιέρωμα του ΠΟΛΙΤΗ "Συμφιλίωση, Παιδεία και Ιστορία"
Το 'ενθετο αφιέρωμα "Συμφιλίωση, Παιδεία και Ιστορία" δημοσιεύτηκε την Κυριακή 26-10-2008 και περιέχει άρθρα ειδικών και εκπαιδευτικών από τις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης.Βιβλίο με πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές που αφορούν την Κύπρο (4ος- 15ος αι.)
Βιβλίο με πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές που αφορούν την ιστορία της Κύπρου (4ος- 15ος αι.), ιδιαίτερα χρήσιμο για την Ιστορία κατεύθυνσης Β' Λυκείου, αν και οι πηγές είναι στο πρωτότυπο.
(Ευχαριστίες στη συνάδελφο Νέλλη για την χρήσιμη υπόδειξή της)
Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2008
17η - Πηγή Κύπρος 1973
Παρέλαση των υποστηρικτών του Γρίβα, στην Αμμόχωστο το 1973.
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ αρχείο Τ.31, Σ. 12
16η Πηγή Ελλάδα καλοκαίρι 1946 λίγο πριν τον Εμφύλιο.
Κυβερνητική, φιλοβασιλική αφίσσα για το δημοψήφισμα επιστροφής της "Α.Μ του Βασιλέα Γεωργίου Β' " που διενεργήθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 1946.
Λεύκωμα Σπ. Καραχρήστου
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΦΙΣΕΣ
Αθήνα, Κέδρος 2003, σ. 61
Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2008
Καθηγητές ιστορίας εν... αγνοία
Απλά ιστορικά
Φαντάζομαι ότι όλο και κάτι έχετε ακούσει σχετικά με τα νέα διδακτικά εγχειρίδια Ιστορίας στο Λύκειο. Προς το παρόν το μόνο νέο είναι το βιβλίο Ιστορίας της Γ' Λυκείου «Ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου» που χορηγείται στα σχολεία με δωρεά από το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας και έχει προκαλέσει τις δικαιολογημένες όπως θα δείξω παρακάτω αντιδράσεις πολλών φιλολόγων.
Τις προάλλες συζητούσα με συνάδελφο γύρω από αυτό το θέμα και μου παράθετε τις αρετές του νέου βιβλίου ιστορίας το οποίο «είναι συνοπτικό μεν, γραμμένο σε επιτηδευμένη γλώσσα αλλά πολύ καλύτερο από το προηγούμενο, διότι γνωρίζει στα παιδιά την ευρωπαϊκή ιστορία και ξεφεύγει από τον ελληνοκεντρισμό αναφέροντας διαδοχικά όλες τις μικρές και μεγάλες στιγμές της Ευρώπης από το 1815 ως το 2005.»
Ας αρχίσω από τα βασικά. Όταν ξεκινώ τα μαθήματα Ιστορίας με τους μαθητές Λυκείου αναφερόμαστε πάντα στα κύρια ερωτήματα που πρέπει να θέσουμε για να αξιολογήσουμε μια πηγή:
- Ποιος είναι ο δημιουργός της ;
- Πού και πότε δημιουργήθηκε;
- Ποιος υπήρξε ο σκοπός της δημιουργίας της;
- Ποιο το κοινό στο οποίο απευθυνόταν;
Έτσι λοιπόν Το συγκεκριμένο το βιβλίο έγραψαν ο καθηγητής κ. Ι. Κολιόπουλος (μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής») και η ομάδα του -, με τη διαδικασία της ανάθεσης από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας που κυβερνά την Ελλάδα από το 2004 με στόχο να παρέχει βασικές ιστορικές γνώσεις σε όλους τους νέους που μετέχουν στο ελληνικό λύκειο.
Όταν όμως θέλουμε να εμβαθύνουμε ακόμα περισσότερο σε μια γραπτή πηγή -και φυσικά αντιμετωπίζουμε το νέο βιβλίο ως σύγχρονη πηγή γνώσεων - πρέπει να ρωτήσουμε:
Ποια είναι η άποψη των δημιουργών για την Ιστορία και τη διδασκαλία της;
- Ποιες αξίες ενυπάρχουν, ποιες αναδεικνύονται και ποιες αποκρύπτονται;
- Ποια προβλήματα επισημαίνονται και ποια αποσιωπούνται;
- Ποιο αποτέλεσμα αναμένουν να επιτύχουν οι δημιουργοί του βιβλίου;
Και επίσης:
- Πόσο χαρακτηριστική της εποχής της είναι η πηγή, το βιβλίο ;
- Διαφοροποιείται από άλλες πηγές της εποχής της;
- Διακρίνεται προκατάληψη; μεροληψία;
- Διασώζει την άποψη των νικητών; των ηττημένων; άλλων;
Θα προσπαθήσω λόγω του χώρου να επικεντρωθώ στα πρώτα τρία κρίσιμα ερωτήματα. Πριν προχωρήσω είναι καλή μια χρήσιμη επισήμανση. Αρκετοί συνάδελφοι καθηγητές φιλόλογοι, ιδιαίτερα, όσοι είναι παλαιάς κοπής αλλά και κάποιοι νεώτεροι αντιλαμβάνονται το μάθημα της Ιστορίας ως ένα πατριωτικό κήρυγμα (στην καλύτερη περίπτωση) και ως μια ατέλειωτη σειρά γεγονότων , κυρίως μαχών, κατακτήσεων, ιστοριών προσωπικοτήτων και πολέμων. Μετά από αρκετά χρόνια στην εκπαίδευση πιστεύω ότι αφήνουν στην άκρη την ιστορία των κοινωνιών, των λαϊκών αγώνων, της οικονομίας και του πολιτισμού διότι πρώτον δεν την καταλαβαίνουν και δεύτερον δεν γνωρίζουν πόσο σημαντική είναι για τους νέους μαθητές - πολίτες.
Ξεκινάμε λοιπόν τη διερεύνηση του βιβλίου- ως πηγής πληροφοριών- με βάση τα παραπάνω ερωτήματα.
Ποια είναι η άποψη των δημιουργών για την Ιστορία και τη διδασκαλία της;
Οι δημιουργοί πανεπιστημιακοί μπορεί να είναι καταρτισμένοι επιστημονικά στον τομέα τους, αλλά αγνοούν τη διδακτική πραγματικότητα των σχολείων μας και το χειρότερο δεν φρόντισαν να την μάθουν, διότι το βιβλίο έπρεπε να τελειώσει σε έξι μήνες. Αγνοούν μάλιστα και τη σύγχρονη καθολικώς αποδεκτή άποψη ότι οι γνώσεις σήμερα είναι πάρα πολλές, κανείς μας δεν μπορεί να τις κατέχει όλες, μαθαίνουμε λοιπόν στους νέους τις βασικές τις αποκαλούμενες «πυρηνικές γνώσεις», αλλά κυρίως τις απαραίτητες δεξιότητες βάσει των οποίων θα μπορούν οι νέοι διαχειριστούν τον όγκο πληροφοριών και ξεχωρίζουν «την ήρα από το σιτάρι». Επίσης ξεχνούν ότι απευθύνονται σε μαθητές 17 και 18 ετών που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την επιτηδευμένη ως καθαρευουσιάνικη φρασεολογία τους, που δυσκολεύει και τους διδάσκοντες.
Αποτέλεσμα το «νέο» βιβλίο διπλασίασε την ύλη (ξεκινά το 1815 και φθάνει ως το 2005) τη στιγμή που οι μαθητές μας με δυσκολία τα έβγαζαν πέρα με το προηγούμενο βιβλίο που κάλυπτε την περίοδο (1909-1985) και ήταν κατά γενική ομολογία καλογραμμένο και περισσότερο κατανοητό.
- Ποιες αξίες ενυπάρχουν, ποιες αναδεικνύονται και ποιες αποκρύπτονται;
Θα παραθέσω αυτούσια μερικά ενδεικτικά αποσπάσματα του πρώτου μέρους του βιβλίο και «ο νοών νοείτω»,
Σελ 31 « ο Ρήγας δεν αποσκοπούσε στην ίδρυση «Βαλκανικής Ομοσπονδίας», όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από ορισμένους.»
Για τους εμφυλίους του 1821 υπάρχει μόνο μία φράση : «Οι διαμάχες για τον έλεγχο της εξουσίας προκάλεσαν βίαιες εμφύλιες συγκρούσεις που είχαν αντίκτυπο στη διεξαγωγή του πολέμου.» Πιο κάτω για τη βασιλεία:
«Εφικτή ήταν και η λύση που εξασφαλίστηκε στο ζήτημα της ανεξαρτησίας …η Ελλάδα υπήχθη σε καθεστώς εγγύησης της εδαφικής της ακεραιότητας και του μοναρχικού πολιτεύματος με το προικοδοτήθηκε από τις μεγάλες δυνάμεις.», σελ.32 « …το μοναρχικό πολίτευμα δεν ήταν αντίθετο προς την εκπεφρασμένη δια των αντιπροσώπων του βούληση του ελληνικού λαού.», σελ.33 « σύμφωνα με μαρτυρίες, ο Όθων έγινε δεκτός στην καθημαγμένη από τον πόλεμο Ελλάδα ως μεσσίας, …» Μην ψάξετε να βρείτε την λέξη βαυαροκρατία, δεν υπάρχει.
Σελ. 53 «Τα αίτια της αποικιοκρατίας. … η αναζήτηση αγορών, πρώτων υλών, η ακλόνητη πίστη στην ανωτερότητα του δυτικού πολιτισμού και στο χρέος της εξαγωγής των αξιών και των θεσμών του, καθώς και η φιλανθρωπία.»
56. «Ο δυτικός άνθρωπος προσπάθησε να ενσωματώσει στο δυτικό πολιτισμό λαούς με κοινωνική οργάνωση και πολιτισμούς διαφορετικούς από τον δυτικό, να τους «προικοδοτήσει» με θεσμούς ανάλογους προς τους δικούς του… εξάρθρωσε παραδοσιακές κοινωνικές δομές, αλλά παρ’ όλα αυτά, εξάλειψε θανατηφόρες επιδημίες, τη δουλεία κι άλλες ενδημικές μάστιγες.»
Τελειώνω με το τρίτο ερώτημα:
- Ποια προβλήματα επισημαίνονται και ποια αποσιωπούνται;
Θα δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το νέο βιβλίο αφιερώνει στην ενότητα «Η διεθνής οικονομική και οι συνέπειές της» (1929-1932) το ένα τρίτο της σελίδας 104, ενώ το «παλιό» προσφέρει στους μαθητές μια ολοκληρωμένη ανάλυση του φαινομένου της οικονομικής κρίσης σε είκοσι σελίδες με πλήθος πηγών στις οποίες περιέχεται το επίκαιρο απόσπασμα του αμερικανού συγγραφέα Τζων Στάινμπεκ: «..’Άνθρωποι ουρές μίλια μάκρος ήρθαν να πάρουν τον καρπό (τα πεταγμένα πορτοκάλια), όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει. Πώς θα τα αγόραζαν 20 σεντς τη δωδεκάδα, όταν μπορούν να τα μαζέψουν τζάμπα; Εργάτες ράντιζαν με πετρέλαιο τα πορτοκάλια και θύμωναν με τον κόσμο που ήρθε να πάρει τον καρπό…Από τη μια ένα εκατομμύριο πεινασμένοι και από την άλλη ραντίζουν με πετρόλαδο τα χρυσαφένια βουνά».
Οι συγγραφείς της νεοφιλελεύθερης διανόησης δεν το θεώρησαν σημαντικό αυτό το κεφάλαιο, διότι όλοι ξέρετε ότι μέχρι πριν ένα μήνα οι αγορές «αυτορυθμίζονταν».
Φαντάζομαι ότι όλο και κάτι έχετε ακούσει σχετικά με τα νέα διδακτικά εγχειρίδια Ιστορίας στο Λύκειο. Προς το παρόν το μόνο νέο είναι το βιβλίο Ιστορίας της Γ' Λυκείου «Ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου» που χορηγείται στα σχολεία με δωρεά από το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας και έχει προκαλέσει τις δικαιολογημένες όπως θα δείξω παρακάτω αντιδράσεις πολλών φιλολόγων.
Τις προάλλες συζητούσα με συνάδελφο γύρω από αυτό το θέμα και μου παράθετε τις αρετές του νέου βιβλίου ιστορίας το οποίο «είναι συνοπτικό μεν, γραμμένο σε επιτηδευμένη γλώσσα αλλά πολύ καλύτερο από το προηγούμενο, διότι γνωρίζει στα παιδιά την ευρωπαϊκή ιστορία και ξεφεύγει από τον ελληνοκεντρισμό αναφέροντας διαδοχικά όλες τις μικρές και μεγάλες στιγμές της Ευρώπης από το 1815 ως το 2005.»
Ας αρχίσω από τα βασικά. Όταν ξεκινώ τα μαθήματα Ιστορίας με τους μαθητές Λυκείου αναφερόμαστε πάντα στα κύρια ερωτήματα που πρέπει να θέσουμε για να αξιολογήσουμε μια πηγή:
- Ποιος είναι ο δημιουργός της ;
- Πού και πότε δημιουργήθηκε;
- Ποιος υπήρξε ο σκοπός της δημιουργίας της;
- Ποιο το κοινό στο οποίο απευθυνόταν;
Έτσι λοιπόν Το συγκεκριμένο το βιβλίο έγραψαν ο καθηγητής κ. Ι. Κολιόπουλος (μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής») και η ομάδα του -, με τη διαδικασία της ανάθεσης από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας που κυβερνά την Ελλάδα από το 2004 με στόχο να παρέχει βασικές ιστορικές γνώσεις σε όλους τους νέους που μετέχουν στο ελληνικό λύκειο.
Όταν όμως θέλουμε να εμβαθύνουμε ακόμα περισσότερο σε μια γραπτή πηγή -και φυσικά αντιμετωπίζουμε το νέο βιβλίο ως σύγχρονη πηγή γνώσεων - πρέπει να ρωτήσουμε:
Ποια είναι η άποψη των δημιουργών για την Ιστορία και τη διδασκαλία της;
- Ποιες αξίες ενυπάρχουν, ποιες αναδεικνύονται και ποιες αποκρύπτονται;
- Ποια προβλήματα επισημαίνονται και ποια αποσιωπούνται;
- Ποιο αποτέλεσμα αναμένουν να επιτύχουν οι δημιουργοί του βιβλίου;
Και επίσης:
- Πόσο χαρακτηριστική της εποχής της είναι η πηγή, το βιβλίο ;
- Διαφοροποιείται από άλλες πηγές της εποχής της;
- Διακρίνεται προκατάληψη; μεροληψία;
- Διασώζει την άποψη των νικητών; των ηττημένων; άλλων;
Θα προσπαθήσω λόγω του χώρου να επικεντρωθώ στα πρώτα τρία κρίσιμα ερωτήματα. Πριν προχωρήσω είναι καλή μια χρήσιμη επισήμανση. Αρκετοί συνάδελφοι καθηγητές φιλόλογοι, ιδιαίτερα, όσοι είναι παλαιάς κοπής αλλά και κάποιοι νεώτεροι αντιλαμβάνονται το μάθημα της Ιστορίας ως ένα πατριωτικό κήρυγμα (στην καλύτερη περίπτωση) και ως μια ατέλειωτη σειρά γεγονότων , κυρίως μαχών, κατακτήσεων, ιστοριών προσωπικοτήτων και πολέμων. Μετά από αρκετά χρόνια στην εκπαίδευση πιστεύω ότι αφήνουν στην άκρη την ιστορία των κοινωνιών, των λαϊκών αγώνων, της οικονομίας και του πολιτισμού διότι πρώτον δεν την καταλαβαίνουν και δεύτερον δεν γνωρίζουν πόσο σημαντική είναι για τους νέους μαθητές - πολίτες.
Ξεκινάμε λοιπόν τη διερεύνηση του βιβλίου- ως πηγής πληροφοριών- με βάση τα παραπάνω ερωτήματα.
Ποια είναι η άποψη των δημιουργών για την Ιστορία και τη διδασκαλία της;
Οι δημιουργοί πανεπιστημιακοί μπορεί να είναι καταρτισμένοι επιστημονικά στον τομέα τους, αλλά αγνοούν τη διδακτική πραγματικότητα των σχολείων μας και το χειρότερο δεν φρόντισαν να την μάθουν, διότι το βιβλίο έπρεπε να τελειώσει σε έξι μήνες. Αγνοούν μάλιστα και τη σύγχρονη καθολικώς αποδεκτή άποψη ότι οι γνώσεις σήμερα είναι πάρα πολλές, κανείς μας δεν μπορεί να τις κατέχει όλες, μαθαίνουμε λοιπόν στους νέους τις βασικές τις αποκαλούμενες «πυρηνικές γνώσεις», αλλά κυρίως τις απαραίτητες δεξιότητες βάσει των οποίων θα μπορούν οι νέοι διαχειριστούν τον όγκο πληροφοριών και ξεχωρίζουν «την ήρα από το σιτάρι». Επίσης ξεχνούν ότι απευθύνονται σε μαθητές 17 και 18 ετών που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την επιτηδευμένη ως καθαρευουσιάνικη φρασεολογία τους, που δυσκολεύει και τους διδάσκοντες.
Αποτέλεσμα το «νέο» βιβλίο διπλασίασε την ύλη (ξεκινά το 1815 και φθάνει ως το 2005) τη στιγμή που οι μαθητές μας με δυσκολία τα έβγαζαν πέρα με το προηγούμενο βιβλίο που κάλυπτε την περίοδο (1909-1985) και ήταν κατά γενική ομολογία καλογραμμένο και περισσότερο κατανοητό.
- Ποιες αξίες ενυπάρχουν, ποιες αναδεικνύονται και ποιες αποκρύπτονται;
Θα παραθέσω αυτούσια μερικά ενδεικτικά αποσπάσματα του πρώτου μέρους του βιβλίο και «ο νοών νοείτω»,
Σελ 31 « ο Ρήγας δεν αποσκοπούσε στην ίδρυση «Βαλκανικής Ομοσπονδίας», όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από ορισμένους.»
Για τους εμφυλίους του 1821 υπάρχει μόνο μία φράση : «Οι διαμάχες για τον έλεγχο της εξουσίας προκάλεσαν βίαιες εμφύλιες συγκρούσεις που είχαν αντίκτυπο στη διεξαγωγή του πολέμου.» Πιο κάτω για τη βασιλεία:
«Εφικτή ήταν και η λύση που εξασφαλίστηκε στο ζήτημα της ανεξαρτησίας …η Ελλάδα υπήχθη σε καθεστώς εγγύησης της εδαφικής της ακεραιότητας και του μοναρχικού πολιτεύματος με το προικοδοτήθηκε από τις μεγάλες δυνάμεις.», σελ.32 « …το μοναρχικό πολίτευμα δεν ήταν αντίθετο προς την εκπεφρασμένη δια των αντιπροσώπων του βούληση του ελληνικού λαού.», σελ.33 « σύμφωνα με μαρτυρίες, ο Όθων έγινε δεκτός στην καθημαγμένη από τον πόλεμο Ελλάδα ως μεσσίας, …» Μην ψάξετε να βρείτε την λέξη βαυαροκρατία, δεν υπάρχει.
Σελ. 53 «Τα αίτια της αποικιοκρατίας. … η αναζήτηση αγορών, πρώτων υλών, η ακλόνητη πίστη στην ανωτερότητα του δυτικού πολιτισμού και στο χρέος της εξαγωγής των αξιών και των θεσμών του, καθώς και η φιλανθρωπία.»
56. «Ο δυτικός άνθρωπος προσπάθησε να ενσωματώσει στο δυτικό πολιτισμό λαούς με κοινωνική οργάνωση και πολιτισμούς διαφορετικούς από τον δυτικό, να τους «προικοδοτήσει» με θεσμούς ανάλογους προς τους δικούς του… εξάρθρωσε παραδοσιακές κοινωνικές δομές, αλλά παρ’ όλα αυτά, εξάλειψε θανατηφόρες επιδημίες, τη δουλεία κι άλλες ενδημικές μάστιγες.»
Τελειώνω με το τρίτο ερώτημα:
- Ποια προβλήματα επισημαίνονται και ποια αποσιωπούνται;
Θα δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το νέο βιβλίο αφιερώνει στην ενότητα «Η διεθνής οικονομική και οι συνέπειές της» (1929-1932) το ένα τρίτο της σελίδας 104, ενώ το «παλιό» προσφέρει στους μαθητές μια ολοκληρωμένη ανάλυση του φαινομένου της οικονομικής κρίσης σε είκοσι σελίδες με πλήθος πηγών στις οποίες περιέχεται το επίκαιρο απόσπασμα του αμερικανού συγγραφέα Τζων Στάινμπεκ: «..’Άνθρωποι ουρές μίλια μάκρος ήρθαν να πάρουν τον καρπό (τα πεταγμένα πορτοκάλια), όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει. Πώς θα τα αγόραζαν 20 σεντς τη δωδεκάδα, όταν μπορούν να τα μαζέψουν τζάμπα; Εργάτες ράντιζαν με πετρέλαιο τα πορτοκάλια και θύμωναν με τον κόσμο που ήρθε να πάρει τον καρπό…Από τη μια ένα εκατομμύριο πεινασμένοι και από την άλλη ραντίζουν με πετρόλαδο τα χρυσαφένια βουνά».
Οι συγγραφείς της νεοφιλελεύθερης διανόησης δεν το θεώρησαν σημαντικό αυτό το κεφάλαιο, διότι όλοι ξέρετε ότι μέχρι πριν ένα μήνα οι αγορές «αυτορυθμίζονταν».
"H πολιτική λογοκρισίας είναι πολιτική η οποία μας ωθεί και στο παρελθόν"
Θα ρίχνουμε βιβλία στην πυρά;
ΓΕΩΡΓΙΑ ΨΑΡΙΑ
Ο Υπ. Παιδείας, Αντρέας Δημητρίου, ξεκαθάρισε χθες ότι το κείμενο που προκάλεσε τις αντιδράσεις δεν απευθυνόταν στους μαθητές, αλλά στους εκπαιδευτικούς. Πρόκειται για το διήγημα του Νέαρχου Γεωργιάδη «Η τελευταία επιθυμία του Μεμέτη».
Πριν καλά-καλά καταλαγιάσει ο θόρυβος που δημιουργήθηκε για το στόχο της σχολικής χρονιάς -για καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης, αμοιβαίου σεβασμού και συνεργασίας Ε/Κ και Τ/Κ- ξέσπασε νέα αντιπαράθεση. Αυτή τη φορά για τον προκαταρκτικό κατάλογο βιβλίων (λογοτεχνία/ποίηση Ε/Κ και Τ/Κ) που ετοίμασε και παρουσίασε στην επιτροπή που χειρίζεται τον στόχο το Υπ. Παιδείας, ως διδακτικό υλικό που μπορεί να αποσταλεί στα σχολεία για προώθηση του στόχου. Την αρχή έκανε ο πρόεδρος της ΠΟΕΔ, Δημήτρης Μικελλίδης, ο οποίος με δηλώσεις του στον «Π» την περασμένη Τετάρτη χαρακτήρισε προκλητικά κάποια από τα κείμενα. Αν και παραδέχθηκε ότι δεν μελετήθηκαν από την ΠΟΕΔ, σημείωσε ότι «κάποια από αυτά είναι προκλητικά. Για παράδειγμα σε κάποιο κείμενο αναφέρεται ότι η μητέρα του Τ/Κ συγγραφέα εκδιώχθηκε από το σπίτι της το 1963 από την ΕΟΚΑ. Σε άλλο οι Ε/Κ αποκαλούνται οι ελληνόφωνοι της Κύπρου, και σε τρίτο ότι η ΕΟΚΑ έδινε οδηγίες να καταστρέφονται τζαμιά. Πρόκειται για διαστρέβλωση της Ιστορίας. Όφειλε το Υπ. Παιδείας να αρκεστεί στη λογοτεχνία και όχι σε θέματα που προκαλούν». Απάντηση στα όσα ο κ. Μικελλίδης κατήγγειλε έδωσε χθες ο ίδιος ο υπ. Παιδείας, Αντρέας Δημητρίου, σημειώνοντας ότι ο πρόεδρος της ΠΟΕΔ «επέλεξε, αντί να είναι εποικοδομητικός, ως μέλος της Επιτροπής προώθησης του στόχου, να δημιουργεί διχαστικό κλίμα εκτός της επιτροπής με δηλώσεις» και τον κάλεσε να αναλάβει τις ευθύνες του καταθέτοντας στην Επιτροπή τις απόψεις του. Σημείωσε ακόμη πως «όλα όσα λέει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔ είναι εκτός πραγματικότητας και σίγουρα έξω από το αναμενόμενο για ένα πολύ σοβαρό θέμα» και τόνισε ότι «πρέπει να κατανοήσει ότι είναι πρόεδρος μιας μεγάλης οργάνωσης και θα πρέπει να μην ενεργεί με μεμονωμένους τρόπους». Σε ό,τι αφορά στο κείμενο που αναφέρεται στην ΕΟΚΑ, ο κ. Δημητρίου διευκρίνισε ότι «το κείμενο δεν απευθυνόταν στους μαθητές, αλλά κατατέθηκε εκ μέρους της επιτροπής για να συζητηθεί αν θα αποσταλεί ή όχι». Ερωτηθείς εάν έχει δει το συγκεκριμένο κείμενο, εξήγησε πως το έχει δει και πρόκειται για ένα διήγημα, το οποίο απευθυνόταν στους εκπαιδευτικούς κι όχι στους μαθητές. «Επιτέλους θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η πολιτική λογοκρισίας είναι πολιτική η οποία μας ωθεί και στο παρελθόν», πρόσθεσε. Απαντώντας σε ερώτηση εάν συμφωνεί με αυτά που αναφέρονται στο κείμενο ο κ. Δημητρίου είπε: «Όχι δεν συμφωνώ. Αλλά τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι θα αρχίσουμε να ρίχνουμε βιβλία στην πυρά;».Αντιδράσεις για δύο κείμενα
Δύο ουσιαστικά είναι τα κείμενα που προκάλεσαν την αντίδραση του προέδρου της ΠΟΕΔ, αλλά και της προέδρου της ΟΕΛΜΕΚ, Ελένης Σεμελίδου, η οποία και ζήτησε να μην αποσταλούν στα σχολεία. Σε δηλώσεις της στον «Π» η κ. Σεμελίδου σημείωσε ότι «εντοπίστηκαν σε 2-3 κείμενα ανακρίβειες. Κάποια κείμενα δεν περιλαμβάνονταν στον κατάλογο που μας έδωσε το Υπ. Παιδείας. Για τα άλλα δύο όμως που περιλαμβάνονταν, ζητήσαμε να μην σταλούν γιατί περιέχουν σημεία τριβής και ανακρίβειες και το αίτημα μας έγινε αποδεκτό». Σε ό,τι αφορά στα επίμαχα κείμενα, διευκρινίστηκε ότι πρόκειται για το διήγημα του Νέαρχου Γεωργιάδη «Η τελευταία επιθυμία του Μεμέτη», στο οποίο υπάρχουν δύο αναφορές στην ΕΟΚΑ. Όσο για το επίμαχο σημείο (απόσπασμα), είχε προηγηθεί πρόταση, από πλευράς Υπ. Παιδείας, για αφαίρεση του. Μετά το αίτημα ωστόσο της ΟΕΛΜΕΚ για αφαίρεση ολόκληρου του διηγήματος, το Υπ. Παιδείας συμφώνησε να το αποσύρει. Το δεύτερο κείμενο είναι της Emine Adali και όπως αναφέρθηκε στον «Π», πρόκειται για συνοπτική ιστορική αναδρομή της Τ/Κ λογοτεχνίας. Η ΟΕΛΜΕΚ επιμένει στην απόσυρση και αυτού του κειμένου.Με προσοχή η επιλογή
Παρέμβαση στην κόντρα που ξέσπασε για το θέμα των βιβλίων έκανε χθες και ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Παιδείας, Νίκος Τορναρίτης στέλνοντας το μήνυμα «σε όλους αυτούς που ασχολούνται με τα αναλυτικά προγράμματα, να μην κατορθώσουν να διχάσουν την ε/κ κοινότητα. Πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί γιατί παίζουν με ευαίσθητες χορδές των συμπολιτών μας». Πρόσθεσε επίσης ότι «είπαμε πολλές φορές ότι ο στόχος για την ειρηνική συμβίωση είναι ωφέλιμος. Από κει και πέρα είπαμε ότι είναι καλό τα παιδιά μας να διδαχθούν και τ/κ λογοτεχνία, τ/κ ποιήματα, όχι όμως και να διδαχθούν τ/κ διαστροφή της Ιστορίας». Από την πλευρά του ο υπεύθυνος του Γραφείου Παιδείας του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης, χαρακτήρισε αδικαιολόγητες τις αντιδράσεις του προέδρου της ΠΟΕΔ, προσθέτοντας ότι δεν γνωρίζει κατά πόσον οι δηλώσεις του εκφράζουν την ΠΟΕΔ, ή εάν αφορούν μόνον τον ίδιο προσωπικώς. Με χθεσινή γραπτή ανακοίνωση του ο αντιπρόεδρος της ΠΟΕΔ, Λάζαρος Αβραάμ, διαχώρισε πάντως τη θέση του από τις δηλώσεις του κ. Μικελλίδη, τονίζοντας ότι «όφειλε να αναφέρει ότι αυτά που είπε ήταν καθαρά προσωπικές του απόψεις».
ΓΕΩΡΓΙΑ ΨΑΡΙΑ
Κωδικός άρθρου: 829473
ΠΟΛΙΤΗΣ - 25/10/2008, Σελίδα: 24
ΓΕΩΡΓΙΑ ΨΑΡΙΑ
Ο Υπ. Παιδείας, Αντρέας Δημητρίου, ξεκαθάρισε χθες ότι το κείμενο που προκάλεσε τις αντιδράσεις δεν απευθυνόταν στους μαθητές, αλλά στους εκπαιδευτικούς. Πρόκειται για το διήγημα του Νέαρχου Γεωργιάδη «Η τελευταία επιθυμία του Μεμέτη».
Πριν καλά-καλά καταλαγιάσει ο θόρυβος που δημιουργήθηκε για το στόχο της σχολικής χρονιάς -για καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης, αμοιβαίου σεβασμού και συνεργασίας Ε/Κ και Τ/Κ- ξέσπασε νέα αντιπαράθεση. Αυτή τη φορά για τον προκαταρκτικό κατάλογο βιβλίων (λογοτεχνία/ποίηση Ε/Κ και Τ/Κ) που ετοίμασε και παρουσίασε στην επιτροπή που χειρίζεται τον στόχο το Υπ. Παιδείας, ως διδακτικό υλικό που μπορεί να αποσταλεί στα σχολεία για προώθηση του στόχου. Την αρχή έκανε ο πρόεδρος της ΠΟΕΔ, Δημήτρης Μικελλίδης, ο οποίος με δηλώσεις του στον «Π» την περασμένη Τετάρτη χαρακτήρισε προκλητικά κάποια από τα κείμενα. Αν και παραδέχθηκε ότι δεν μελετήθηκαν από την ΠΟΕΔ, σημείωσε ότι «κάποια από αυτά είναι προκλητικά. Για παράδειγμα σε κάποιο κείμενο αναφέρεται ότι η μητέρα του Τ/Κ συγγραφέα εκδιώχθηκε από το σπίτι της το 1963 από την ΕΟΚΑ. Σε άλλο οι Ε/Κ αποκαλούνται οι ελληνόφωνοι της Κύπρου, και σε τρίτο ότι η ΕΟΚΑ έδινε οδηγίες να καταστρέφονται τζαμιά. Πρόκειται για διαστρέβλωση της Ιστορίας. Όφειλε το Υπ. Παιδείας να αρκεστεί στη λογοτεχνία και όχι σε θέματα που προκαλούν». Απάντηση στα όσα ο κ. Μικελλίδης κατήγγειλε έδωσε χθες ο ίδιος ο υπ. Παιδείας, Αντρέας Δημητρίου, σημειώνοντας ότι ο πρόεδρος της ΠΟΕΔ «επέλεξε, αντί να είναι εποικοδομητικός, ως μέλος της Επιτροπής προώθησης του στόχου, να δημιουργεί διχαστικό κλίμα εκτός της επιτροπής με δηλώσεις» και τον κάλεσε να αναλάβει τις ευθύνες του καταθέτοντας στην Επιτροπή τις απόψεις του. Σημείωσε ακόμη πως «όλα όσα λέει ο πρόεδρος της ΠΟΕΔ είναι εκτός πραγματικότητας και σίγουρα έξω από το αναμενόμενο για ένα πολύ σοβαρό θέμα» και τόνισε ότι «πρέπει να κατανοήσει ότι είναι πρόεδρος μιας μεγάλης οργάνωσης και θα πρέπει να μην ενεργεί με μεμονωμένους τρόπους». Σε ό,τι αφορά στο κείμενο που αναφέρεται στην ΕΟΚΑ, ο κ. Δημητρίου διευκρίνισε ότι «το κείμενο δεν απευθυνόταν στους μαθητές, αλλά κατατέθηκε εκ μέρους της επιτροπής για να συζητηθεί αν θα αποσταλεί ή όχι». Ερωτηθείς εάν έχει δει το συγκεκριμένο κείμενο, εξήγησε πως το έχει δει και πρόκειται για ένα διήγημα, το οποίο απευθυνόταν στους εκπαιδευτικούς κι όχι στους μαθητές. «Επιτέλους θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η πολιτική λογοκρισίας είναι πολιτική η οποία μας ωθεί και στο παρελθόν», πρόσθεσε. Απαντώντας σε ερώτηση εάν συμφωνεί με αυτά που αναφέρονται στο κείμενο ο κ. Δημητρίου είπε: «Όχι δεν συμφωνώ. Αλλά τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι θα αρχίσουμε να ρίχνουμε βιβλία στην πυρά;».Αντιδράσεις για δύο κείμενα
Δύο ουσιαστικά είναι τα κείμενα που προκάλεσαν την αντίδραση του προέδρου της ΠΟΕΔ, αλλά και της προέδρου της ΟΕΛΜΕΚ, Ελένης Σεμελίδου, η οποία και ζήτησε να μην αποσταλούν στα σχολεία. Σε δηλώσεις της στον «Π» η κ. Σεμελίδου σημείωσε ότι «εντοπίστηκαν σε 2-3 κείμενα ανακρίβειες. Κάποια κείμενα δεν περιλαμβάνονταν στον κατάλογο που μας έδωσε το Υπ. Παιδείας. Για τα άλλα δύο όμως που περιλαμβάνονταν, ζητήσαμε να μην σταλούν γιατί περιέχουν σημεία τριβής και ανακρίβειες και το αίτημα μας έγινε αποδεκτό». Σε ό,τι αφορά στα επίμαχα κείμενα, διευκρινίστηκε ότι πρόκειται για το διήγημα του Νέαρχου Γεωργιάδη «Η τελευταία επιθυμία του Μεμέτη», στο οποίο υπάρχουν δύο αναφορές στην ΕΟΚΑ. Όσο για το επίμαχο σημείο (απόσπασμα), είχε προηγηθεί πρόταση, από πλευράς Υπ. Παιδείας, για αφαίρεση του. Μετά το αίτημα ωστόσο της ΟΕΛΜΕΚ για αφαίρεση ολόκληρου του διηγήματος, το Υπ. Παιδείας συμφώνησε να το αποσύρει. Το δεύτερο κείμενο είναι της Emine Adali και όπως αναφέρθηκε στον «Π», πρόκειται για συνοπτική ιστορική αναδρομή της Τ/Κ λογοτεχνίας. Η ΟΕΛΜΕΚ επιμένει στην απόσυρση και αυτού του κειμένου.Με προσοχή η επιλογή
Παρέμβαση στην κόντρα που ξέσπασε για το θέμα των βιβλίων έκανε χθες και ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Παιδείας, Νίκος Τορναρίτης στέλνοντας το μήνυμα «σε όλους αυτούς που ασχολούνται με τα αναλυτικά προγράμματα, να μην κατορθώσουν να διχάσουν την ε/κ κοινότητα. Πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί γιατί παίζουν με ευαίσθητες χορδές των συμπολιτών μας». Πρόσθεσε επίσης ότι «είπαμε πολλές φορές ότι ο στόχος για την ειρηνική συμβίωση είναι ωφέλιμος. Από κει και πέρα είπαμε ότι είναι καλό τα παιδιά μας να διδαχθούν και τ/κ λογοτεχνία, τ/κ ποιήματα, όχι όμως και να διδαχθούν τ/κ διαστροφή της Ιστορίας». Από την πλευρά του ο υπεύθυνος του Γραφείου Παιδείας του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης, χαρακτήρισε αδικαιολόγητες τις αντιδράσεις του προέδρου της ΠΟΕΔ, προσθέτοντας ότι δεν γνωρίζει κατά πόσον οι δηλώσεις του εκφράζουν την ΠΟΕΔ, ή εάν αφορούν μόνον τον ίδιο προσωπικώς. Με χθεσινή γραπτή ανακοίνωση του ο αντιπρόεδρος της ΠΟΕΔ, Λάζαρος Αβραάμ, διαχώρισε πάντως τη θέση του από τις δηλώσεις του κ. Μικελλίδη, τονίζοντας ότι «όφειλε να αναφέρει ότι αυτά που είπε ήταν καθαρά προσωπικές του απόψεις».
ΓΕΩΡΓΙΑ ΨΑΡΙΑ
Κωδικός άρθρου: 829473
ΠΟΛΙΤΗΣ - 25/10/2008, Σελίδα: 24
Ποιους βοηθάνε τέτοιες απόψεις???? Αν κάποιοι συμφωνούν πράγματι με τις παρακάτω θέσεις, μάλλον, θα εισηγηθούν επίσημα την καλλιέργεια του μίσους.
απόσπασμα από άρθρο ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΠΑΠΑΣΤΥΛΙΑΝΟΥ - Σημερινή 24/10/2008
...
«ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΔΕΝ ΜΑΣ ΔΙΝΕΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΕΛΠΙΖΟΥΜΕ»
Καταπέλτης είναι ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Γονέων Δημοτικής Εκπαίδευσης Νεοκλής Παπαθεοδούλου. Εκφράζει τις επιφυλάξεις του για το στόχο του Υπουργείου Παιδείας και διερωτάται τι έκαναν οι Τουρκοκύπριοι από την πλευρά τους έναντι του τουρκικού καθεστώτος. Καταθέτοντας τις απόψεις της Συνομοσπονδίας ενώπιον της Επιτροπής, σημειώνει μεταξύ άλλων: «Το Υπουργείο, στην εγκύκλιό του, με θέμα 'στόχοι σχολικής χρονιάς 2008-2009', ως πρώτο στόχο αναφέρει ότι 'η καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης είναι βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει στην πράξη η λύση που ενδεχομένως θα προκύψει από την πολιτική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη».«ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ». Και αν ενδεχομένως, οι Τουρκοκύπριοι ναυαγήσουν τις συνομιλίες; Η λέξη ενδεχομένως αποδεικνύει πόσο άκαιρη είναι η εξαγγελία αυτού του στόχου. Θέση την οποία είχαμε αναφέρει στην πρώτη τοποθέτησή μας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας.«Κάθε κοινώς αποδεχτή λύση έχει προϋπόθεση για την επιτυχία της, τον αλληλοσεβασμό και την εποικοδομητική συνεργασία».Ομολογουμένως συμφωνούμε απόλυτα με τα πιο πάνω και χαιρετίζουμε μια κοινώς αποδεχτή λύση. Οι Τουρκοκύπριοι όμως δεν δείχνουν να συμμερίζονται αυτές τις απόψεις.- Μήπως οι Τουρκοκύπριοι έχουν σταματήσει να σφετερίζονται τις περιουσίες των προσφύγων;- Μήπως έχουν ορθώσει το ανάστημα ενάντια στην Τουρκία και ζητούν δίκαιη λύση του Κυπριακού Προβλήματος κι εμείς δεν το έχουμε αντιληφθεί, ή απλά βολεύονται με την κατοχή;- Μήπως οι Τουρκοκύπριοι έχουν συμβάλει με οποιοδήποτε τρόπο στην άρση της κατάφωρης αδικίας των Ελληνοκυπρίων, που για 34 τώρα χρόνια βιώνουν ως θύματα της τουρκικής κατοχής;- Δυστυχώς, η μόνη μέχρι τώρα διαπίστωση είναι ότι οι Τουρκοκύπριοι καρπούνται όλων των ωφελημάτων που παρέχει η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία η Κύπρος ανήκει.Κατά συνέπεια δεν θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο σκοπός του στόχου αυτού είναι ο αποπροσανατολισμός των παιδιών και η μείωση του αγωνιστικού φρονήματος.Προπάντων δεν πρέπει να δημιουργήσουμε σύγχυση στα παιδιά με την εν μία νυκτί αναίρεση του 'Δεν ξεχνώ και αγωνίζομαι' ή στο ότι η τουρκική εισβολή ήταν μια ειρηνική αποστολή.Για να μπορέσουν τα παιδιά να κατανοήσουν το πώς φθάσαμε στο 1974, (γιατί από εκεί ξεκίνησαν τα σημερινά πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα του τόπου μας) πρέπει πρώτιστα να διδαχθούν τα σωστά ιστορικά γεγονότα της Κύπρου από το 1570 μέχρι το 1974. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στα γεγονότα που συνέβησαν στον τόπο μετά το 1821, 1878, το 1931 και ιδιαίτερα το 1950.Πρέπει η ιστορία να διδαχθεί, χωρίς παραποίηση για να μπορέσουν τα παιδιά μας να αντιληφθούν και να μάθουν από τα λάθη των προγόνων τους.Να αποκτήσουν κριτική σκέψη και να καθορίσουν το μέλλον τούτου του τόπου, το μέλλον το δικό τους.Πρέπει επίσης να τονισθεί ο δυσμενής ρόλος των Άγγλων, Αμερικανών, τα λάθη των Ελληνικών και των Τουρκικών Κυβερνήσεων αλλά και τα λάθη των Ελληνοκυπριακών και Τουρκοκυπριακών ηγεσιών που μας οδήγησαν στην καταστροφή του 1974.Η καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης και αμοιβαίου σεβασμού στα παιδιά έχει απόλυτη σχέση και με την ίδια ανάλογη καλλιέργεια και προς τους ίδιους τους γονείς. Η ίδια κουλτούρα που η δική μας πλευρά θα προσπαθήσει να καλλιεργήσει μέσω της παιδείας αλλά και της κοινωνίας τούτου του τόπου πρέπει να καλλιεργηθεί και από την άλλη πλευρά, με τον ίδιο ρυθμό και την ίδια κατανόηση αλλά και τους ίδιους στόχους.Δεν μπορούμε να λέμε ότι ανάλογη θα είναι και η συμπεριφορά των Τουρκοκυπρίων. Το παρελθόν δεν μας δίνει το δικαίωμα να ελπίζουμε».
...
«ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΔΕΝ ΜΑΣ ΔΙΝΕΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΕΛΠΙΖΟΥΜΕ»
Καταπέλτης είναι ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Γονέων Δημοτικής Εκπαίδευσης Νεοκλής Παπαθεοδούλου. Εκφράζει τις επιφυλάξεις του για το στόχο του Υπουργείου Παιδείας και διερωτάται τι έκαναν οι Τουρκοκύπριοι από την πλευρά τους έναντι του τουρκικού καθεστώτος. Καταθέτοντας τις απόψεις της Συνομοσπονδίας ενώπιον της Επιτροπής, σημειώνει μεταξύ άλλων: «Το Υπουργείο, στην εγκύκλιό του, με θέμα 'στόχοι σχολικής χρονιάς 2008-2009', ως πρώτο στόχο αναφέρει ότι 'η καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης είναι βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει στην πράξη η λύση που ενδεχομένως θα προκύψει από την πολιτική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη».«ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ». Και αν ενδεχομένως, οι Τουρκοκύπριοι ναυαγήσουν τις συνομιλίες; Η λέξη ενδεχομένως αποδεικνύει πόσο άκαιρη είναι η εξαγγελία αυτού του στόχου. Θέση την οποία είχαμε αναφέρει στην πρώτη τοποθέτησή μας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας.«Κάθε κοινώς αποδεχτή λύση έχει προϋπόθεση για την επιτυχία της, τον αλληλοσεβασμό και την εποικοδομητική συνεργασία».Ομολογουμένως συμφωνούμε απόλυτα με τα πιο πάνω και χαιρετίζουμε μια κοινώς αποδεχτή λύση. Οι Τουρκοκύπριοι όμως δεν δείχνουν να συμμερίζονται αυτές τις απόψεις.- Μήπως οι Τουρκοκύπριοι έχουν σταματήσει να σφετερίζονται τις περιουσίες των προσφύγων;- Μήπως έχουν ορθώσει το ανάστημα ενάντια στην Τουρκία και ζητούν δίκαιη λύση του Κυπριακού Προβλήματος κι εμείς δεν το έχουμε αντιληφθεί, ή απλά βολεύονται με την κατοχή;- Μήπως οι Τουρκοκύπριοι έχουν συμβάλει με οποιοδήποτε τρόπο στην άρση της κατάφωρης αδικίας των Ελληνοκυπρίων, που για 34 τώρα χρόνια βιώνουν ως θύματα της τουρκικής κατοχής;- Δυστυχώς, η μόνη μέχρι τώρα διαπίστωση είναι ότι οι Τουρκοκύπριοι καρπούνται όλων των ωφελημάτων που παρέχει η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία η Κύπρος ανήκει.Κατά συνέπεια δεν θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο σκοπός του στόχου αυτού είναι ο αποπροσανατολισμός των παιδιών και η μείωση του αγωνιστικού φρονήματος.Προπάντων δεν πρέπει να δημιουργήσουμε σύγχυση στα παιδιά με την εν μία νυκτί αναίρεση του 'Δεν ξεχνώ και αγωνίζομαι' ή στο ότι η τουρκική εισβολή ήταν μια ειρηνική αποστολή.Για να μπορέσουν τα παιδιά να κατανοήσουν το πώς φθάσαμε στο 1974, (γιατί από εκεί ξεκίνησαν τα σημερινά πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα του τόπου μας) πρέπει πρώτιστα να διδαχθούν τα σωστά ιστορικά γεγονότα της Κύπρου από το 1570 μέχρι το 1974. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στα γεγονότα που συνέβησαν στον τόπο μετά το 1821, 1878, το 1931 και ιδιαίτερα το 1950.Πρέπει η ιστορία να διδαχθεί, χωρίς παραποίηση για να μπορέσουν τα παιδιά μας να αντιληφθούν και να μάθουν από τα λάθη των προγόνων τους.Να αποκτήσουν κριτική σκέψη και να καθορίσουν το μέλλον τούτου του τόπου, το μέλλον το δικό τους.Πρέπει επίσης να τονισθεί ο δυσμενής ρόλος των Άγγλων, Αμερικανών, τα λάθη των Ελληνικών και των Τουρκικών Κυβερνήσεων αλλά και τα λάθη των Ελληνοκυπριακών και Τουρκοκυπριακών ηγεσιών που μας οδήγησαν στην καταστροφή του 1974.Η καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης και αμοιβαίου σεβασμού στα παιδιά έχει απόλυτη σχέση και με την ίδια ανάλογη καλλιέργεια και προς τους ίδιους τους γονείς. Η ίδια κουλτούρα που η δική μας πλευρά θα προσπαθήσει να καλλιεργήσει μέσω της παιδείας αλλά και της κοινωνίας τούτου του τόπου πρέπει να καλλιεργηθεί και από την άλλη πλευρά, με τον ίδιο ρυθμό και την ίδια κατανόηση αλλά και τους ίδιους στόχους.Δεν μπορούμε να λέμε ότι ανάλογη θα είναι και η συμπεριφορά των Τουρκοκυπρίων. Το παρελθόν δεν μας δίνει το δικαίωμα να ελπίζουμε».
Σάββατο 25 Οκτωβρίου 2008
Γιατί συνάδελφοι συνδικαλιστές της Αλλαγής γράφετε ως αππωμένα μειράκια;;
α ) "Οι κυβερνώντες θέλουν να αλλοιώσουν τη σχολική ιστορία"από πού βγάλατε αυτό το συμπέρασμα;
β) "γιατί έχει στοιχεία σωβινιστικά"
Μείζον Ελληνικό Λεξικό σωβινισμός: "εξύμνηση κάθε όψης της εθνικής ζωής
και η υποτίμηση και καταπολέμηση κάθε ξένου στοιχείου."
γ) Ποιος από τους "κυβερνώντες" κάλεσε τους μαθητές να περάσουν στα κατεχόμενα;;
δ) Προτιμάτε τους πολιτικοποιημένους νέους ή τους χούλιγκαν νέους;
ε) Στον καταρτισμό νέων αναλυτικών συμμετέχουν και εκπαιδευτικοί
στ) "πίστη και σεβασμό στο σύνταγμα " το οποίο προβλέπει δύο επίσημες γλώσσες ελληνική και τουρκική και το οποίο τσαλακώθηκε κυριολεκτικά από σωβινιστικές ενέργειες οι οποίες προήλθαν από το συγκεκριμένο χώρο ...
ζ) Η γνήσια ελληνική και ουμανιστική παιδεία δεν έρχεται σε αντιπαράθεση με την ευρωπαϊκή, αντέχει την άλλη άποψη -που είναι προϋπόθεση της επιστημονικής γνώσης- σέβεται τον κάθε άνθρωπο και καλλιεργεί τον διάλογο.
η) "Να αντισταθούν στην ιδεολογική, πολιτική και κομματική χειραγώγηση της παιδείας μας" Δηλαδή μέχρι τώρα όλα πήγαιναν κατ' ευχήν και τώρα τίθενται εν αμφιβόλω... Ήμαρτον Κύριε ... αλλά τι να πει κανείς για ανθρώπους που αντί να βουτούν την πέννα στο μυαλό, δυο φορές, πριν γράψουν, επιλέγουν(;) να εκφράζονται ως αππωμένα μειράκια.
Εγχειρίδιο Πηγών Ελληνική Ιστορία 1750 έως 1923 (και Διαφωτισμός)
Υπάρχει στις βιβλιοθήκες των Λυκείων, σε γραφεία συντονιστών και σε κάποιες αίθουσες Ιστορίας .
Συγγραφείς: Βώρος, Οικονομοπούλου, Ασημομύτης, Δημακόπουλος, Κατσουλάκος
ΟΕΔΒ Έκδοση ΙΓ΄ 1994
15η Πηγή Μακρυγιάννης 1843 - Σεφέρης 1944
Την ίδια κατάσταση, στην οποία βρίσκονταν οι αγωνιστές του '21, θα διεκτραγωδήση ο Μακρυγιάννης και στον Όθωνα, όταν θα τον επισκεφθή λίγες μέρες μετά από την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843; «Αυτός ο τόπος, η πατρίδα μας, οπού βασιλεύεις, ήταν πρώτα ρουμάνι, ότ’ είχε γίνει βάλτος τόσα χρόνια, κι’ έκαμεν πολλά άγρια δέντρα και παλιοχόρταρα, κι’ ένα μέρος από μας τους ντόπιους κι’ από τα έξω μέρη πολλοί αγαθοί άνθρωποι πήραν τα τζαπιά, τα τζεκούρια, τα φτυάρια κι’ έκοψαν όλες αυτές τις ακαθαρσίες και δούλεψαν αυτόν τον τόπο και δίνει τώρα σοδήματα, καρπούς και φρούτα αξιόλογα. Εκείνοι οπού αγωνίστηκαν, από μέσα κι’ απ' όξω, λίγοι ήταν και χάθηκαν οι περισσότεροι, κι’ όσοι μείναν πολλοί από αυτούς γκεζερούν [=«πλανώνται ασκόπως»] ξυπόλυτοι και γυμνοί μέσα στα σοκάκια αυτηνής της πατρίδας τους και οι χήρες κι’ αρφανά των αγωνιστών διακονεύουν και οι νιές τους πατούνε οι διαφταρμένοι την τιμή τους στανικώς να φάνε κομμάτι ψωμί. Λίγοι αγωνιστήκαμεν -εις τον καρπόν πολλοί πλάκωσαν και παίρνουν το ξύλο και βαρούνε τους αγωνιστάς.» Ποτές δικαιοσύνη δεν είδαμεν -κι όλο συχνούς εφύλιους πολέμους και σκοτωμούς. Χάθηκαν δι’ αυτά τα καλύτερα παλληκάρια κι έπαθε και παθαίνει η πατρίδα όσα δεν έπαθε από τους Τούρκους...»
«Λίγοι αγωνιστήκαμεν -εις τον καρπόν πολλοί πλάκωσαν».
Φαινόμενο που επαναλαμβάνεται. Στις παραμονές της απελευθέρωσης του τόπου από την γερμανική κατοχή, ο Γιώργος Σεφέρης θα μας μιλήση στο ποίημα του Τελευταίος σταθμός [Cava dei Tirreni, 5 Οκτωβρίου '44] για την ιδιοτέλεια να καρπωθείς το αίμα των άλλων (στ. 45 -αμέσως έπειτα από τον στίχο που ενσωματώνει την έκφραση «δόλο και απάτη» του Μακρυγιάννη).
Η Ιδιοτέλεια αυτή στρέφεται σε πολλούς στόχους, από την ιδιοποίηση της αγωνιστικής τιμής ως την κάρπωση υλικών ωφελημάτων. Στενότερη και σαφέστερη σημασία αποκτά ο στόχος στο σατιρικό δίδυμο του «Τελευταίου σταθμού», που είναι το ποίημα «Το απομεσήμερο ενός φαύλου»[Cava dei Tirreni, 7.10.1944] (στίχ. 29-36):Μαυραγορίτες από τα Νάφια,της προσφυγιάς μας άθλια συνάφια,γύφτοι ξετσίπωτοι κι’ αρπαχτικοί, λένε, πατρίδα, πως πάνε εκείστα χώματά σου τα λαβωμένα γιατί μαράζωσαν, τάχα, στα ξένα και δεν μπορούνε χωρίς εσέ- οι φαύλοι: τρέχουνε για το λουφέ.
Αλλά τα σχετικά με το θέμα μας αποσπάσματα των «Απομνημονευμάτων» του Μακρυγιάννη είναι, επαναλαμβάνω, πάρα πολλά. Θα τελειώσω με ένα τμήμα από την «Διαθήκη» του, γραμμένην τα μεσάνυχτα της 2ας Σεπτεμβρίου 1843:
«Κύριε παντοδύναμε! Εσύ, Κύριε, θα σώσης αυτό το αθώο έθνος. Είμαστε αμαρτωλοί, είσαι Θεός! Ελέησέ μας, φώτισέ μας, ένωσέ μας και κίνησέ μας αναντίον του δόλου και της απάτης, της συστηματικής τυραγνίας της πατρίδος και θρησκείας. Εις δόξα σου, Κύριε, σηκώνεται απόψε η σημαία της λευτεριάς αναντίον της τυραγνίας! Πατριώτες! Πεθαίνω δια την πατρίδα. Στέκω είς τον όρκον μου τον πρώτον. Δεν μπορώ, πατρίδα, να σε βλέπω τοιούτως και των σκοτωμένων τα παιδιά και οι γριγές να διακονεύουν και τις νιές να τις βιάζουν διά κομμάτι ψωμί εις την τιμή τους οι απατεώνες της πατρίδος. Γιομάτες οι φυλακές από αγωνιστάς και στα σοκάκια σου διακονεύουν αυτήνοι οι αγωνισταί, οπού χύσανε το αίμα τους δια να ξαναειπωθή «πατρίδα Ελλάς». Είτε ελευτερία κατά τους αγώνες μας και θυσίες μας, είτε θάνατος σ' εμάς!..».
Π. Μαστροδημήτρης "H μετεπαναστατική τύχη των αγωνιστών του '21 " Από το περ. ΕΠΟΠΤΕΙΑ Νο 91, έτος 1984, σσ. 543-558.
«Λίγοι αγωνιστήκαμεν -εις τον καρπόν πολλοί πλάκωσαν».
Φαινόμενο που επαναλαμβάνεται. Στις παραμονές της απελευθέρωσης του τόπου από την γερμανική κατοχή, ο Γιώργος Σεφέρης θα μας μιλήση στο ποίημα του Τελευταίος σταθμός [Cava dei Tirreni, 5 Οκτωβρίου '44] για την ιδιοτέλεια να καρπωθείς το αίμα των άλλων (στ. 45 -αμέσως έπειτα από τον στίχο που ενσωματώνει την έκφραση «δόλο και απάτη» του Μακρυγιάννη).
Η Ιδιοτέλεια αυτή στρέφεται σε πολλούς στόχους, από την ιδιοποίηση της αγωνιστικής τιμής ως την κάρπωση υλικών ωφελημάτων. Στενότερη και σαφέστερη σημασία αποκτά ο στόχος στο σατιρικό δίδυμο του «Τελευταίου σταθμού», που είναι το ποίημα «Το απομεσήμερο ενός φαύλου»[Cava dei Tirreni, 7.10.1944] (στίχ. 29-36):Μαυραγορίτες από τα Νάφια,της προσφυγιάς μας άθλια συνάφια,γύφτοι ξετσίπωτοι κι’ αρπαχτικοί, λένε, πατρίδα, πως πάνε εκείστα χώματά σου τα λαβωμένα γιατί μαράζωσαν, τάχα, στα ξένα και δεν μπορούνε χωρίς εσέ- οι φαύλοι: τρέχουνε για το λουφέ.
Αλλά τα σχετικά με το θέμα μας αποσπάσματα των «Απομνημονευμάτων» του Μακρυγιάννη είναι, επαναλαμβάνω, πάρα πολλά. Θα τελειώσω με ένα τμήμα από την «Διαθήκη» του, γραμμένην τα μεσάνυχτα της 2ας Σεπτεμβρίου 1843:
«Κύριε παντοδύναμε! Εσύ, Κύριε, θα σώσης αυτό το αθώο έθνος. Είμαστε αμαρτωλοί, είσαι Θεός! Ελέησέ μας, φώτισέ μας, ένωσέ μας και κίνησέ μας αναντίον του δόλου και της απάτης, της συστηματικής τυραγνίας της πατρίδος και θρησκείας. Εις δόξα σου, Κύριε, σηκώνεται απόψε η σημαία της λευτεριάς αναντίον της τυραγνίας! Πατριώτες! Πεθαίνω δια την πατρίδα. Στέκω είς τον όρκον μου τον πρώτον. Δεν μπορώ, πατρίδα, να σε βλέπω τοιούτως και των σκοτωμένων τα παιδιά και οι γριγές να διακονεύουν και τις νιές να τις βιάζουν διά κομμάτι ψωμί εις την τιμή τους οι απατεώνες της πατρίδος. Γιομάτες οι φυλακές από αγωνιστάς και στα σοκάκια σου διακονεύουν αυτήνοι οι αγωνισταί, οπού χύσανε το αίμα τους δια να ξαναειπωθή «πατρίδα Ελλάς». Είτε ελευτερία κατά τους αγώνες μας και θυσίες μας, είτε θάνατος σ' εμάς!..».
Π. Μαστροδημήτρης "H μετεπαναστατική τύχη των αγωνιστών του '21 " Από το περ. ΕΠΟΠΤΕΙΑ Νο 91, έτος 1984, σσ. 543-558.
14η πηγή Ο Μακρυγιάννης για την συμπεριφορά των αδελφών του Κυβερνήτη και των αρχόντων.
Κρίνοντας την πολιτική συμπεριφορά του Ιωάννη Καποδίστρια -και των αδελφών του Βιάρου και Αυγουστίνου (1828 κ.ε.)-, απέναντι στους πολεμιστές του '21, ο Μακρυγιάννης προσθέτει και τα επόμενα: «... Και τέλος πάντων, πατρίδα, αυτήνοι κατατρέχονται από τους Εκλαμπρότατους, από τους Εξοχώτατους, από τον Κυβερνήτη σου κι’ αδελφούς του. Ο Αγουστίνος κι’ ο Βιάρος αυτήνων των σκοτωμένων τις γυναίκες και κορίτζα κυνηγούν. Αυτούς τους αγωνιστάς κατατρέχουν και τους λένε να πάνε να διακονέψουν «Ποιος σας είπε, τους λένε, να σηκώσετε άρματα να δυστυχήσετε;» (...). Έμειναν οι αγωνισταί διακονιαραίοι, τους κατατρέχει ο Κυβερνήτης μας κι’ο Αυγουστίνος κι’ ο Βιάρος• καταφρονούν όλους αυτούς και βαθμολογούνε πολλούς, οπούπαιζαν το μπιλιάρδο μέσα στους καφενέδες και τώρα είναι σπιγούνοι του Κυβερνήτη και των αλλουνών. Αυτήνοι βαθμολογώνται, αυτήνοι πλερώνονται βαριούς μιστούς. Οι αγωνισταί δυστυχούν. Των σκοτωμένων τις φαμελιές όποια είναι νέα την θέλει ο τάδε, σα να λέμε ο Βελήπασας, ο Μουχτάρ-πασάς, ότι δεν έχει η φτωχή να φάγη. Λευτερώθηκαν κάμποσες σκλάβες Μισολογγίτισσες κι’ από άλλα μέρη (τις λευτέρωσαν οι φιλάνθρωποι) και διακονεύουν εδώ εις τ’ Άργος και εις τ’ Αναπλιού τους δρόμους.
Των αγωνιστών οι άνθρωποι διακονεύουν και γυρεύουν να πάνε πίσου εις τους Τούρκους. Τους είχανε αυτήνοι σκλάβους, τους ντύνανε, τους συγυρίζανε και τρώγαν. Εις την πατρίδα τους ξυπόλυτοι και γυμνοί διακονεύουν. Από όλα αυτά, καημένη πατρίδα, δεν θα σωθούνε τα δεινά σου, ότι σιδερώνουν την αρετή [= «βάνουν την αρετή στα σίδερα», καταδυναστεύουν τους αγαθούς] εκείνοι οπού σε κυβερνούσαν και σε κυβερνούν, και τώρα κατατρέχουν το δίκαιον και την αλήθειαν και με ψέματα θέλουν και με σπιγούνους να σε λευτερώσουνε
• μήτε τώρα είσαι καλά, μήτε δια τα μέλλοντά σου, με τους ανθρώπους οπού σε τριγυρίζουν, πολιτικούς, σπιγούνους και τοιούτους αξιωματικούς». Ότι οι ηθικές εκτροπές δεν αποτελούν τυχαία φαινόμενα, αλλά γεννιούνται από τις συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες και από τα πρότυπα ζωής που παρέχει στο λαό η συμπεριφορά της εξουσίας είναι απόλυτα συνειδητό στον Μακρυγιάννη• όπως και το ότι ο αμοραλισμός στο κοινωνικό επίπεδο υπονομεύει την εθνική ανεξαρτησία: «Όλα τα είχαμεν, σπιγούνους δεν είχαμεν τώρα έγιναν οι περισσότεροι Έλληνες. Και δεν έγιναν μόνοι τους, τους κάνεις η Εξοχότη σου, ο Βιάρος, ο Αγουστίνος δίνοντάς τους βαθμούς, θέσες, χρήματα, βαργιές πλερωμές ανθρώπων οπού δεν έχουν δικαιώματα. Των αγωνιστών πολλών τους λέτε• «Σύρτε διακονέψετε». Τότε όλοι θα γενούν σπιγούνοι. Κι αυτό το σκολείον θα φάγη την λευτεριά μας• κι αυτήνη την λευτερίαν, Κυβερνήτη μου, δεν την ηύραμεν εις το σοκάκι και δεν θα μπούμεν εύκολα πίσου εις του αυγού το τζόφλιο, ότι δεν είμαστε πουλάκι να χωρέσουμεν πίσου, εγίναμε πουλί και δεν χωρούμεν».
Σε άλλο σημείο ο Μακρυγιάννης προσδιορίζει με λίγες καίριες λέξεις την κοινωνική αντίθεση που είχε δημιουργηθή αργότερα (στα 1833) ανάμεσα στους άρχοντες και στους αγωνιστές του '21 με τα ακόλουθα λόγια: «-και σ’ αυτήνη την γης οπού ζυμώσαμεν με το αίμα μας θέλουν να μας θάψουν αδίκως και παράωρα όσοι μας κάναν σίγρι [=μας κοίταζαν] από μακριά, όταν κιντυνεύαμεν. Μας πήραν την ματοκυλισμένη μας γης, την αγόρασαν από ΄να γρόσι το στρέμμα, και βάλαν εμάς με τ’ αλέτρι και τραβούμεν το γενί [=το υννί] και βγάνομεν των συγγενών μας τα κόκαλα, και οι αφεντάδες μας περπατούνε με τις καρότζες τους, και οι αγωνισταί δεν έχουν ούτε γουμάρι, και ξυπόλυτοι και γυμνοί διακονεύουν εις τα σοκάκια».
Των αγωνιστών οι άνθρωποι διακονεύουν και γυρεύουν να πάνε πίσου εις τους Τούρκους. Τους είχανε αυτήνοι σκλάβους, τους ντύνανε, τους συγυρίζανε και τρώγαν. Εις την πατρίδα τους ξυπόλυτοι και γυμνοί διακονεύουν. Από όλα αυτά, καημένη πατρίδα, δεν θα σωθούνε τα δεινά σου, ότι σιδερώνουν την αρετή [= «βάνουν την αρετή στα σίδερα», καταδυναστεύουν τους αγαθούς] εκείνοι οπού σε κυβερνούσαν και σε κυβερνούν, και τώρα κατατρέχουν το δίκαιον και την αλήθειαν και με ψέματα θέλουν και με σπιγούνους να σε λευτερώσουνε
• μήτε τώρα είσαι καλά, μήτε δια τα μέλλοντά σου, με τους ανθρώπους οπού σε τριγυρίζουν, πολιτικούς, σπιγούνους και τοιούτους αξιωματικούς». Ότι οι ηθικές εκτροπές δεν αποτελούν τυχαία φαινόμενα, αλλά γεννιούνται από τις συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες και από τα πρότυπα ζωής που παρέχει στο λαό η συμπεριφορά της εξουσίας είναι απόλυτα συνειδητό στον Μακρυγιάννη• όπως και το ότι ο αμοραλισμός στο κοινωνικό επίπεδο υπονομεύει την εθνική ανεξαρτησία: «Όλα τα είχαμεν, σπιγούνους δεν είχαμεν τώρα έγιναν οι περισσότεροι Έλληνες. Και δεν έγιναν μόνοι τους, τους κάνεις η Εξοχότη σου, ο Βιάρος, ο Αγουστίνος δίνοντάς τους βαθμούς, θέσες, χρήματα, βαργιές πλερωμές ανθρώπων οπού δεν έχουν δικαιώματα. Των αγωνιστών πολλών τους λέτε• «Σύρτε διακονέψετε». Τότε όλοι θα γενούν σπιγούνοι. Κι αυτό το σκολείον θα φάγη την λευτεριά μας• κι αυτήνη την λευτερίαν, Κυβερνήτη μου, δεν την ηύραμεν εις το σοκάκι και δεν θα μπούμεν εύκολα πίσου εις του αυγού το τζόφλιο, ότι δεν είμαστε πουλάκι να χωρέσουμεν πίσου, εγίναμε πουλί και δεν χωρούμεν».
Σε άλλο σημείο ο Μακρυγιάννης προσδιορίζει με λίγες καίριες λέξεις την κοινωνική αντίθεση που είχε δημιουργηθή αργότερα (στα 1833) ανάμεσα στους άρχοντες και στους αγωνιστές του '21 με τα ακόλουθα λόγια: «-και σ’ αυτήνη την γης οπού ζυμώσαμεν με το αίμα μας θέλουν να μας θάψουν αδίκως και παράωρα όσοι μας κάναν σίγρι [=μας κοίταζαν] από μακριά, όταν κιντυνεύαμεν. Μας πήραν την ματοκυλισμένη μας γης, την αγόρασαν από ΄να γρόσι το στρέμμα, και βάλαν εμάς με τ’ αλέτρι και τραβούμεν το γενί [=το υννί] και βγάνομεν των συγγενών μας τα κόκαλα, και οι αφεντάδες μας περπατούνε με τις καρότζες τους, και οι αγωνισταί δεν έχουν ούτε γουμάρι, και ξυπόλυτοι και γυμνοί διακονεύουν εις τα σοκάκια».
13η Πηγή - Ποίημα του 1831 - Η μετεπαναστατική μοίρα των αγωνιστών
Ο ΨΩΜΟΖΗΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ(Τον Ιούνιον του 1831)
Ένας γέρος στρατιώτης με του ζήτουλα τον δίσκο,
Στο ραβδί ακουμβισμένος και με το σακκί στον ώμο,
Έλεγε σ’ ένα παιδάκι που του έδειχνε τον δρόμο
•Μη, παιδάκι μου, μην τρέχης και πολύ οπίσω μνήσκω
•Εσύ είσ’ ευτυχισμένο... τα ματάκια σου τα έχεις,
Γερά έχεις ποδαράκια, κ’ ελαφρό σαν λάφι τρέχεις...
Εγώ έχασα το φως μου στου Μεσολογγιού την πόλι,
Και το ένα μου ποδάρι με το άρπαξε το βόλι.
Πού να είμασθε, παιδί μου;... Είναι νύκτα;... Είναι μέρα;
- Νύκτα είναι... Στο Ανάπλι εζυγώσαμε, πατέρα.-
Στο Ανάπλι! -Κλαίεις, γέρο; -Τα παλιά μου ενθυμούμαι...
Τ’ ήμουν πρώτα, τ’είμαι τώρα στέκουμαι και συλλογούμαι...Στο Ανάπλι!!!
Εγώ πρώτος και με το σπαθί στο στόμα
Πήδησα στο Παλαμίδι
•Από ένα σ’ άλλον βράχο πρώτα ρίπτουμουν σαν φίδι,
Και σηκώνω μόλις τώρα το βαρύνεκρό μου σώμα.
Ετυφλώθηκα. Δεν βλέπω της Ελλάδος τα βουνά,
Κι’ ο ελεύθερός της ήλιος στα ματάκια μου δεν λάμπει...
Δενδροσκέπαστοι, ωραίοι κ’αιματοβρεμένοι κάμποι,
Σ’εσάς τώρα κόσμος άλλος ζωήν ήσυχη περνά.
Εγώ μόνος, για να ζήσω, τρέχω και ψωμοζητώ
•Στα ερημοκλήσια μέσα και στους δρόμους ξενυκτώ.
Παντού είμαι απορριμένος•
Ξένος είμαι στην Ελλάδα, και στο σπήτι μ’είμαι ξένος.
Όλος άλλαξε ο κόσμος, και την σήμερον ημέρα
Τα παιδιά εις την Ελλάδα δεν γνωρίζουν τον πατέρα.
Ταις θυσίαις, τους αγώνας ξέχασαν των παλαιών,
Και τον Πλούτον έχουν όλοι δια μόνον τους θεόν.
Προσπαθώ του κάκου ναύρω έναν φίλο του παλιού μας,
Του ηρωικού καιρού μας.
Άλλοι πέθαναν, και άλλοι ζουν απ’ όλους ξεχασμένοι
Όπου κι’ αν σταθώ με σπρώχνουν, με περιγελούν οι ξένοι.
... ...
Αλέξανδρος Σούτσος (1803-1863)
«Πανόραμα της Ελλάδος, ή συλλογή ποικίλων ποιηματίων».
Υπό Αλεξάνδρου Σούτσου. Μέρος πρώτον. Εν Ναυπλίω 1833, σσ. 20-22.
Ένας γέρος στρατιώτης με του ζήτουλα τον δίσκο,
Στο ραβδί ακουμβισμένος και με το σακκί στον ώμο,
Έλεγε σ’ ένα παιδάκι που του έδειχνε τον δρόμο
•Μη, παιδάκι μου, μην τρέχης και πολύ οπίσω μνήσκω
•Εσύ είσ’ ευτυχισμένο... τα ματάκια σου τα έχεις,
Γερά έχεις ποδαράκια, κ’ ελαφρό σαν λάφι τρέχεις...
Εγώ έχασα το φως μου στου Μεσολογγιού την πόλι,
Και το ένα μου ποδάρι με το άρπαξε το βόλι.
Πού να είμασθε, παιδί μου;... Είναι νύκτα;... Είναι μέρα;
- Νύκτα είναι... Στο Ανάπλι εζυγώσαμε, πατέρα.-
Στο Ανάπλι! -Κλαίεις, γέρο; -Τα παλιά μου ενθυμούμαι...
Τ’ ήμουν πρώτα, τ’είμαι τώρα στέκουμαι και συλλογούμαι...Στο Ανάπλι!!!
Εγώ πρώτος και με το σπαθί στο στόμα
Πήδησα στο Παλαμίδι
•Από ένα σ’ άλλον βράχο πρώτα ρίπτουμουν σαν φίδι,
Και σηκώνω μόλις τώρα το βαρύνεκρό μου σώμα.
Ετυφλώθηκα. Δεν βλέπω της Ελλάδος τα βουνά,
Κι’ ο ελεύθερός της ήλιος στα ματάκια μου δεν λάμπει...
Δενδροσκέπαστοι, ωραίοι κ’αιματοβρεμένοι κάμποι,
Σ’εσάς τώρα κόσμος άλλος ζωήν ήσυχη περνά.
Εγώ μόνος, για να ζήσω, τρέχω και ψωμοζητώ
•Στα ερημοκλήσια μέσα και στους δρόμους ξενυκτώ.
Παντού είμαι απορριμένος•
Ξένος είμαι στην Ελλάδα, και στο σπήτι μ’είμαι ξένος.
Όλος άλλαξε ο κόσμος, και την σήμερον ημέρα
Τα παιδιά εις την Ελλάδα δεν γνωρίζουν τον πατέρα.
Ταις θυσίαις, τους αγώνας ξέχασαν των παλαιών,
Και τον Πλούτον έχουν όλοι δια μόνον τους θεόν.
Προσπαθώ του κάκου ναύρω έναν φίλο του παλιού μας,
Του ηρωικού καιρού μας.
Άλλοι πέθαναν, και άλλοι ζουν απ’ όλους ξεχασμένοι
Όπου κι’ αν σταθώ με σπρώχνουν, με περιγελούν οι ξένοι.
... ...
Αλέξανδρος Σούτσος (1803-1863)
«Πανόραμα της Ελλάδος, ή συλλογή ποικίλων ποιηματίων».
Υπό Αλεξάνδρου Σούτσου. Μέρος πρώτον. Εν Ναυπλίω 1833, σσ. 20-22.
Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2008
Ενα νέο φιλολογικό ιστολόγιο
Είναι ο νέος διαδικτυακός τρόπος επικοινωνίας και εκτόνωσης;
Ας πούμε, προσπάθεια ελεύθερης έκφρασης.Εύα
http://evaneocleousblogcom-eva.blogspot.com/
Ας πούμε, προσπάθεια ελεύθερης έκφρασης.Εύα
http://evaneocleousblogcom-eva.blogspot.com/
Άκαιρη και αστήριχτη εθνικιστική έξαρση
Είναι με μεγάλη θλίψη που παρακολουθώ τις τελευταίες ημέρες στα ΜΜΕ την αντιπαράθεση από τη μια για το στόχο της σχολικής χρονιάς, (καλλιέργεια κουλτούρας ειρηνικής συμβίωσης Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων) και από την άλλη για τη συγγραφή νέων βιβλίων Ιστορίας της Κύπρου.
Άκαιρη, ακατανόητη και αστήριχτη έξαρση εθνικισμού!
Επειδή ζω σ’ αυτό τον τόπο εδώ και μισό αιώνα, είχα την ατυχία να βιώσω τη σύγχρονη τραγική ιστορία με αποκορύφωμα τις σκληρές μνήμες του προδομένου καλοκαιριού του 74, που μας οδήγησε στην κατοχή της μισής πατρίδας, στον ξεριζωμό διακοσίων χιλιάδων συμπατριωτών μας, στο θάνατο και την καταστροφή. Είμαι ανάμεσα σ’ αυτούς που περίμεναν να γυρίσει πίσω ο αγνοούμενός τους, που τον έψαχναν στα λεωφορεία, όταν έφερναν στην Ξενοδοχειακή Σχολή τους αιχμαλώτους, που έβλεπαν με προσοχή κάθε φωτογραφικό ή κινηματογραφικό υλικό, που κρατούσαν για χρόνια μια φωτογραφία του στην τσέπη, μπας και χρειαστεί να ρωτήσουν κάποιον. Τώρα βέβαια ξέρω πως αν φανώ «τυχερή» θα με φωνάξουν μια μέρα για να μου αναγγείλουν την ταυτοποίηση των οστών του νεκρού αδερφού μου. Πώς θα τον πουν και «ήρωα» το ξέρω κι αυτό! Και θα ταφεί με τις «δέουσες τιμές» Τη μέρα της εισβολής απολυόταν! Θα έφευγε για σπουδές…Αχ, καημένες μανάδες, αχ, καημένοι πατεράδες! Αχ, προδομένη,μοιρασμένη πατρίδα!
Είμαι καθηγήτρια ελληνικής φιλολογίας, γιατί αγάπησα απ’ τα μαθητικά θρανία αυτή την ειδικότητα που αναπλάθει, μεταδίδει, καλλιεργεί, διατηρεί και παραδίδει στη νέα γενιά τις πολύτιμες αξίες του ελληνικού πολιτισμού! Οι Ρωμιοί γονείς μου, με τις αριστερές ιδέες, με ανάθρεψαν με το «μεροκάματο της ψυχής», με μεγάλωσαν με την ελληνική παράδοση, με γαλούχησαν με ανθρωπιά, ταπεινοφροσύνη, αγάπη και αλληλεγγύη για τους αδικημένους του κόσμου. Μ’ έμαθαν πως τους ανθρώπους τους ενώνουν πιο πολλά απ’ όσα τους χωρίζουν! «εκεί που είναι ο πόνος και ο ιδρώτας και τα δάκρυα, εκεί δεν είναι ο άνθρωπος;»(Στρ. Τσίρκα , Αριάγνη)
Τη σύγχρονη ιστορία του τόπου μου δεν τη διδάχτηκα ποτέ. Η διδακτέα ύλη περιλάμβανε εν συντομία και παρατάξει την αρχαία, ρωμαϊκή, βυζαντινή και μεσαιωνική εποχή, και με μεγαλύτερη συντομία τη νεότερη περίοδο από τη Φραγκοκρατία μέχρι την Αγγλοκρατία, με έμφαση στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ του 55. Έμαθα όμως, βιώνοντας και μελετώντας τη σύγχρονη πορεία του αγώνα αυτού του λαού και εννοώ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΤΟΥ ΛΑΟΥ, πως τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα των αποικιοκρατών και των συμμάχων τους, δεν επέτρεπαν την ομαλή, φιλειρηνική συμβίωση Ελλήνων και Τούρκων Κυπρίων, γιατί δεν ήθελαν ένα νησί με τόσο σημαντική στρατηγική θέση έξω από τον απόλυτο έλεγχό τους. Δεν ήθελαν να φύγουν ποτέ και τα κατάφεραν με τον πιο απλό και ανώδυνο γι’ αυτούς τρόπο: έσπειραν τα ζιζάνια του σοβινισμού, της μισαλλοδοξίας, της εθνοκαπηλείας και της διαίρεσης ανάμεσα στις δύο κοινότητες, ακόμα και τον εμφύλιο σπαραγμό. Τα κατάφεραν μια χαρά! Εξουδετέρωσαν τον απελευθερωτικό αγώνα, επέβαλαν τη λύση της Κυπριακής Ανεξαρτησίας με όλα τα διαιρετικά στοιχεία που μπορούσαν να χωρέσουν, προκάλεσαν την τουρκοκυπριακή ανταρσία και την πράσινη γραμμή, συντήρησαν και φούντωσαν το σοβινισμό και τις συγκρούσεις, προετοίμασαν τα σχέδια της εισβολής για τη διχοτόμηση και με τη βοήθεια του προδοτικού πραξικοπήματος άνοιξαν την κερκόπορτα .
Λυπάμαι πολύ που ξανακούω να παίζει το ίδιο βιολί, του εθνικιστικού, στείρου, φοβισμένου και καταστροφικού παροξυσμού. Σαν να ζω πριν την εισβολή του Αττίλα! Δεν περίμενα ποτέ πως θα ξαναζούσα εθνικιστικές ενορχηστρωμένες εξάρσεις και άκρατους αφορισμούς ! Σαν να μην έζησαν κι αυτοί όλα αυτά που πέρασε ο τόπος μας. Σαν να μη συνέβη τίποτα απ’ όλα αυτά.!
.«Δέκα χιλιάδες μέλισσες έστειλε ο Ονήσιλος/ Κι όλες ψοφήσανε πάνω στο παχύ μας δέρμα/Χωρίς τίποτα να νιώσουμε» (ΟΝΉΣΙΛΟΣ, Π.Μηχανικού)
Χρειαζόμαστε νέα βιβλία Ιστορίας; Όλοι συμφώνησαν για την ανάγκη της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης. Όλοι παραδέχονται πως η Εκπαίδευση σήμερα έχει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και τα στοιχήματα της παγκοσμιοποίησης, της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων, ιδεών και αγαθών, της πολυπολιτισμικής κοινωνίας, της παντοκρατορίας της τεχνολογίας και των πολυεθνικών μεγαθηρίων που καθορίζουν την τύχη του πλανήτη μας!
Η επόμενη γενιά, δηλαδή τα ίδια τα παιδιά μας, θα πρέπει να προχωρήσει θωρακισμένη με τη γνώση και τη μόρφωση , με ανοικτούς ορίζοντες , με κριτική σκέψη και ανεκτικότητα . Ποιος μένει στο περιθώριο και χάνει πατρίδες τελικά; Ποιος ταμπουρώνεται σε εθνικιστικά κάστρα και πολεμίστρες που ούτε καν ο ίδιος έκτισε; Αυτός που δε διδάσκεται απ’ την ιστορία του. Αυτός που επαναλαμβάνει τα λάθη του, αυτός που προτιμά να επιβιώνει πουλώντας και αγοράζοντας παραμυθιασμένους οπαδούς.Πέρσι στόχος της χρονιάς ο διαπολιτισμικός διάλογος: να γνωρίσουν οι μαθητές μας τη γαλλική, την αγγλική την ιταλική την ισπανική, τη γερμανική, τη γεωργιανή, τη ρωσική, την ινδική, την κινεζική και δεν ξέρω ποια άλλη, όχι όμως την τουρκοκυπριακή!
Έχω ένα όραμα που δε θα μπορέσει κανένας σοβινιστής να μου το εξανεμίσει: να καλλιεργήσω ανοικτά μυαλά, αξίες και αρχές που ξεπουλήθηκαν στην ευμάρεια, τον υλισμό, τον αμερικανισμό. Ανθρώπους με κεφαλαίο Α ,που θα αντιστέκονται σε εισβολές και χειραγωγήσεις , που θα γνωρίζουν την ταυτότητά τους, που θα αποφασίζουν για τον εαυτό τους και θα αγωνίζονται για κάθε μορφής ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
Ποιος είπε ποτέ ότι υπάρχει πρόθεση να διαστρεβλωθεί η ιστορική ΑΛΗΘΕΙΑ; Αν υπάρξει τέτοια Ιστορία, να είστε σίγουροι πως δε θα τη διδάξουν οι Φιλόλογοι και θα με βρείτε στην πρώτη γραμμή της δυναμικής αντίδρασης. Οφείλω όμως να τα λέω όλα στους μαθητές μου και όχι τα μισά, να τους προβληματίσω και να ασκήσω την κρίση τους , να τους μάθω να ακούν και την άλλη άποψη, να σκέφτονται, να συζητούν και να αποφασίζουν.
Και το θέλω πολύ πριν πεθάνω να διακινηθώ μέσα στο νησί μου, χωρίς να δίνω λογαριασμό σε κανένα ψευδοαστυνομικό. Θέλω να δω μια ελεύθερη Κύπρο απ’ άκρη σ’ άκρη, χωρίς κατοχικούς στρατούς! Κι ένα λαό ΕΛΕΥΘΕΡΟ!
Δε θέλω να μείνω «καταραμένη απ’ τον Ονήσιλο»!( Ονήσιλος, Π. Μηχανικού)
Ειρήνη Ασιήκκαλη, Φιλόλογος
Λευκωσία 2008
Άκαιρη, ακατανόητη και αστήριχτη έξαρση εθνικισμού!
Επειδή ζω σ’ αυτό τον τόπο εδώ και μισό αιώνα, είχα την ατυχία να βιώσω τη σύγχρονη τραγική ιστορία με αποκορύφωμα τις σκληρές μνήμες του προδομένου καλοκαιριού του 74, που μας οδήγησε στην κατοχή της μισής πατρίδας, στον ξεριζωμό διακοσίων χιλιάδων συμπατριωτών μας, στο θάνατο και την καταστροφή. Είμαι ανάμεσα σ’ αυτούς που περίμεναν να γυρίσει πίσω ο αγνοούμενός τους, που τον έψαχναν στα λεωφορεία, όταν έφερναν στην Ξενοδοχειακή Σχολή τους αιχμαλώτους, που έβλεπαν με προσοχή κάθε φωτογραφικό ή κινηματογραφικό υλικό, που κρατούσαν για χρόνια μια φωτογραφία του στην τσέπη, μπας και χρειαστεί να ρωτήσουν κάποιον. Τώρα βέβαια ξέρω πως αν φανώ «τυχερή» θα με φωνάξουν μια μέρα για να μου αναγγείλουν την ταυτοποίηση των οστών του νεκρού αδερφού μου. Πώς θα τον πουν και «ήρωα» το ξέρω κι αυτό! Και θα ταφεί με τις «δέουσες τιμές» Τη μέρα της εισβολής απολυόταν! Θα έφευγε για σπουδές…Αχ, καημένες μανάδες, αχ, καημένοι πατεράδες! Αχ, προδομένη,μοιρασμένη πατρίδα!
Είμαι καθηγήτρια ελληνικής φιλολογίας, γιατί αγάπησα απ’ τα μαθητικά θρανία αυτή την ειδικότητα που αναπλάθει, μεταδίδει, καλλιεργεί, διατηρεί και παραδίδει στη νέα γενιά τις πολύτιμες αξίες του ελληνικού πολιτισμού! Οι Ρωμιοί γονείς μου, με τις αριστερές ιδέες, με ανάθρεψαν με το «μεροκάματο της ψυχής», με μεγάλωσαν με την ελληνική παράδοση, με γαλούχησαν με ανθρωπιά, ταπεινοφροσύνη, αγάπη και αλληλεγγύη για τους αδικημένους του κόσμου. Μ’ έμαθαν πως τους ανθρώπους τους ενώνουν πιο πολλά απ’ όσα τους χωρίζουν! «εκεί που είναι ο πόνος και ο ιδρώτας και τα δάκρυα, εκεί δεν είναι ο άνθρωπος;»(Στρ. Τσίρκα , Αριάγνη)
Τη σύγχρονη ιστορία του τόπου μου δεν τη διδάχτηκα ποτέ. Η διδακτέα ύλη περιλάμβανε εν συντομία και παρατάξει την αρχαία, ρωμαϊκή, βυζαντινή και μεσαιωνική εποχή, και με μεγαλύτερη συντομία τη νεότερη περίοδο από τη Φραγκοκρατία μέχρι την Αγγλοκρατία, με έμφαση στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ του 55. Έμαθα όμως, βιώνοντας και μελετώντας τη σύγχρονη πορεία του αγώνα αυτού του λαού και εννοώ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΤΟΥ ΛΑΟΥ, πως τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα των αποικιοκρατών και των συμμάχων τους, δεν επέτρεπαν την ομαλή, φιλειρηνική συμβίωση Ελλήνων και Τούρκων Κυπρίων, γιατί δεν ήθελαν ένα νησί με τόσο σημαντική στρατηγική θέση έξω από τον απόλυτο έλεγχό τους. Δεν ήθελαν να φύγουν ποτέ και τα κατάφεραν με τον πιο απλό και ανώδυνο γι’ αυτούς τρόπο: έσπειραν τα ζιζάνια του σοβινισμού, της μισαλλοδοξίας, της εθνοκαπηλείας και της διαίρεσης ανάμεσα στις δύο κοινότητες, ακόμα και τον εμφύλιο σπαραγμό. Τα κατάφεραν μια χαρά! Εξουδετέρωσαν τον απελευθερωτικό αγώνα, επέβαλαν τη λύση της Κυπριακής Ανεξαρτησίας με όλα τα διαιρετικά στοιχεία που μπορούσαν να χωρέσουν, προκάλεσαν την τουρκοκυπριακή ανταρσία και την πράσινη γραμμή, συντήρησαν και φούντωσαν το σοβινισμό και τις συγκρούσεις, προετοίμασαν τα σχέδια της εισβολής για τη διχοτόμηση και με τη βοήθεια του προδοτικού πραξικοπήματος άνοιξαν την κερκόπορτα .
Λυπάμαι πολύ που ξανακούω να παίζει το ίδιο βιολί, του εθνικιστικού, στείρου, φοβισμένου και καταστροφικού παροξυσμού. Σαν να ζω πριν την εισβολή του Αττίλα! Δεν περίμενα ποτέ πως θα ξαναζούσα εθνικιστικές ενορχηστρωμένες εξάρσεις και άκρατους αφορισμούς ! Σαν να μην έζησαν κι αυτοί όλα αυτά που πέρασε ο τόπος μας. Σαν να μη συνέβη τίποτα απ’ όλα αυτά.!
.«Δέκα χιλιάδες μέλισσες έστειλε ο Ονήσιλος/ Κι όλες ψοφήσανε πάνω στο παχύ μας δέρμα/Χωρίς τίποτα να νιώσουμε» (ΟΝΉΣΙΛΟΣ, Π.Μηχανικού)
Χρειαζόμαστε νέα βιβλία Ιστορίας; Όλοι συμφώνησαν για την ανάγκη της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης. Όλοι παραδέχονται πως η Εκπαίδευση σήμερα έχει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και τα στοιχήματα της παγκοσμιοποίησης, της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων, ιδεών και αγαθών, της πολυπολιτισμικής κοινωνίας, της παντοκρατορίας της τεχνολογίας και των πολυεθνικών μεγαθηρίων που καθορίζουν την τύχη του πλανήτη μας!
Η επόμενη γενιά, δηλαδή τα ίδια τα παιδιά μας, θα πρέπει να προχωρήσει θωρακισμένη με τη γνώση και τη μόρφωση , με ανοικτούς ορίζοντες , με κριτική σκέψη και ανεκτικότητα . Ποιος μένει στο περιθώριο και χάνει πατρίδες τελικά; Ποιος ταμπουρώνεται σε εθνικιστικά κάστρα και πολεμίστρες που ούτε καν ο ίδιος έκτισε; Αυτός που δε διδάσκεται απ’ την ιστορία του. Αυτός που επαναλαμβάνει τα λάθη του, αυτός που προτιμά να επιβιώνει πουλώντας και αγοράζοντας παραμυθιασμένους οπαδούς.Πέρσι στόχος της χρονιάς ο διαπολιτισμικός διάλογος: να γνωρίσουν οι μαθητές μας τη γαλλική, την αγγλική την ιταλική την ισπανική, τη γερμανική, τη γεωργιανή, τη ρωσική, την ινδική, την κινεζική και δεν ξέρω ποια άλλη, όχι όμως την τουρκοκυπριακή!
Έχω ένα όραμα που δε θα μπορέσει κανένας σοβινιστής να μου το εξανεμίσει: να καλλιεργήσω ανοικτά μυαλά, αξίες και αρχές που ξεπουλήθηκαν στην ευμάρεια, τον υλισμό, τον αμερικανισμό. Ανθρώπους με κεφαλαίο Α ,που θα αντιστέκονται σε εισβολές και χειραγωγήσεις , που θα γνωρίζουν την ταυτότητά τους, που θα αποφασίζουν για τον εαυτό τους και θα αγωνίζονται για κάθε μορφής ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
Ποιος είπε ποτέ ότι υπάρχει πρόθεση να διαστρεβλωθεί η ιστορική ΑΛΗΘΕΙΑ; Αν υπάρξει τέτοια Ιστορία, να είστε σίγουροι πως δε θα τη διδάξουν οι Φιλόλογοι και θα με βρείτε στην πρώτη γραμμή της δυναμικής αντίδρασης. Οφείλω όμως να τα λέω όλα στους μαθητές μου και όχι τα μισά, να τους προβληματίσω και να ασκήσω την κρίση τους , να τους μάθω να ακούν και την άλλη άποψη, να σκέφτονται, να συζητούν και να αποφασίζουν.
Και το θέλω πολύ πριν πεθάνω να διακινηθώ μέσα στο νησί μου, χωρίς να δίνω λογαριασμό σε κανένα ψευδοαστυνομικό. Θέλω να δω μια ελεύθερη Κύπρο απ’ άκρη σ’ άκρη, χωρίς κατοχικούς στρατούς! Κι ένα λαό ΕΛΕΥΘΕΡΟ!
Δε θέλω να μείνω «καταραμένη απ’ τον Ονήσιλο»!( Ονήσιλος, Π. Μηχανικού)
Ειρήνη Ασιήκκαλη, Φιλόλογος
Λευκωσία 2008
Συνάδελφοι "θάβουμε" το μάθημα Ιστορίας Κατεύθυνσης
Εγώ, αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι, το μόνο που κατάλαβα πέραν πάσης αμφιβολίας και συζήτησης είναι ότι με το βιβλίο αυτό θάβουμε το μάθημα Ιστορίας Κατεύθυνσης, αλλά και την καλλιέργεια ιστορικής κρίσης.Εξηγώ: γιατί έχουμε ένα εγχειρίδιο περιληπτικής απόδωσης και καταγραφής γεγονότων που χρειάζεται να το αποσαφηνήσεις ως καθηγητής που διδάσκει τους μαθητές, να το ταξινομήσεις (προσέξτε τις παλινδρομήσεις εσωτερικά μέσα σε κάθε κεφάλαιο!), να το διευρύνεις με πηγές κι επιπλέον πληροφορίες, με υλικό και συζήτηση στην τάξη.Πράγμα που εναπόκειται στον κάθε διαδάσκοντα. Και θα λειτουργούσε θαυμάσια η πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού, αν δεν υπήρχε η λαιμητόμος των Παγκύπριων και Εισαγωγικών Εξετάσεων! Άσε που προσπαθούν να "πιάσουν στροφές" και τα φροντιστήρια, για να ξεπεράσουν τη σχολική ταχύτητα: κυριολεκτικά ντομπάρουν τους μαθητές μας, οι οποίοι προσπαθούν να καταλάβουν το πιο απλό και κυρίως ζητούμενο: πάνω σε ποια ύλη θα εξεταστούν;! Μπάχαλο δηλαδή!Τελικά η οπισθοδρόμηση θα είναι μεγάλύτερη απ' όση νομίζουμε: πάμε πάλι σε μια αποστήθιση του κειμένου και οι πηγές (του βιβλίου) απλά συμπληρώνουν γνώσεις προς εξέταση, όχι προς κρίση ( βλέπε δειγματικό εξεταστικό)!
Ειρήνη Ασίηκαλη, διδάσκουσα Ιστορία Κατεύθυνσης σε τμήμα της Γ΄Λυκείου στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας.
Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2008
12η πηγή-σχόλιο Βαυαροκρατία
«Η περίοδος της Απολύτου Μοναρχίας, διαρκέσασα επί δωδεκαετίαν, αν δεν δύναται να χαρακτηρισθή καθ’ εαυτήν ως ξενική κατάκτησις, οπωσδήποτε παρουσιάζεται ως επίπτωσις προγενεστέρας, δηλαδή της τουρκικής κατακτήσεως»*.
Στην διάρκεια της Βαυαροκρατίας, η πολλαπλή διαδικασία της εξάρτησης, που είχεν αρχίσει στα χρόνια του Αγώνα, γίνεται πυκνότερη και πιεστικότερη, καλύπτοντας τους κυριότερους τομείς της δημόσιας ζωής (την διοίκηση, την οικονομία, την νομοθεσία), σε διαρκή αντίθεση με τους επιθυμητούς προσανατολισμούς και τις δημιουργικές δυνατότητες του ελληνικού λαού, που παραμένουν για τον λόγο αυτόν σε μεγάλον βαθμό αδρανείς ή παραμορφώνονται. Η πορεία από τα δημοκρατικά πολιτειακά ιδεώδη της Επανάστασης στο βαυαρικό απολυταρχικό καθεστώς, η παραθεώρηση του παραδοσιακού δικαίου και η αχρήστευση της δημοκρατικής δυναμικής και της λειτουργικότητάς του με την βίαιη επιβολή των δυτικών νομοθετικών προτύπων και, φυσικά, οι εκφυλιστικές τάσεις της ελληνικής οικονομίας μέσα από την δανειοδότηση και την εκτροπή προς την εξυπηρέτηση των ξένων συμφερόντων, είναι μερικές από τις βασικές συνιστώσες του πλέγματος της εξάρτησης.
Οι Βαυαροί, που ήρθαν με τον Όθωνα και κυβέρνησαν την Ελλάδα απολυταρχικά επί τριάντα ολόκληρα χρόνια (1833-1862), θα περιφρονήσουν και θα αγνοήσουν και τους φτωχούς λαϊκούς αγωνιστές του '21, που είχαν ποτίσει με ποταμούς αιμάτων το δέντρο της λευτεριάς και που τώρα ζητούσαν αποκατάσταση. Ορισμένες φορές η περιφρόνηση αυτή θα λάβη την μορφή ωμής καταδίωξης και φυσικής εξόντωσης. Κραυγαλέες περιπτώσεις οι θανατικές καταδίκες των πατριωτών στρατηγών Θεοδώρου Κολοκοτρώνη (25 Μαΐου 1834) και Γιάννη Μακρυγιάννη (16 Μαρτίου 1853), του Νικολάου Πλαπούτα κ.α.π.
*Νικολάου Ι. Πανταζοπούλου, «Το δια της επαναστάσεως του 1821 θεσπισθέν δίκαιον και οι Έλληνες νομικοί», Θεσσαλονίκη 1971
Π. Μαστροδημήτρης "H μετεπαναστατική τύχη των αγωνιστών του '21 "
Από το περ. ΕΠΟΠΤΕΙΑ Νο 91, έτος 1984, σσ. 543-558.
Στην διάρκεια της Βαυαροκρατίας, η πολλαπλή διαδικασία της εξάρτησης, που είχεν αρχίσει στα χρόνια του Αγώνα, γίνεται πυκνότερη και πιεστικότερη, καλύπτοντας τους κυριότερους τομείς της δημόσιας ζωής (την διοίκηση, την οικονομία, την νομοθεσία), σε διαρκή αντίθεση με τους επιθυμητούς προσανατολισμούς και τις δημιουργικές δυνατότητες του ελληνικού λαού, που παραμένουν για τον λόγο αυτόν σε μεγάλον βαθμό αδρανείς ή παραμορφώνονται. Η πορεία από τα δημοκρατικά πολιτειακά ιδεώδη της Επανάστασης στο βαυαρικό απολυταρχικό καθεστώς, η παραθεώρηση του παραδοσιακού δικαίου και η αχρήστευση της δημοκρατικής δυναμικής και της λειτουργικότητάς του με την βίαιη επιβολή των δυτικών νομοθετικών προτύπων και, φυσικά, οι εκφυλιστικές τάσεις της ελληνικής οικονομίας μέσα από την δανειοδότηση και την εκτροπή προς την εξυπηρέτηση των ξένων συμφερόντων, είναι μερικές από τις βασικές συνιστώσες του πλέγματος της εξάρτησης.
Οι Βαυαροί, που ήρθαν με τον Όθωνα και κυβέρνησαν την Ελλάδα απολυταρχικά επί τριάντα ολόκληρα χρόνια (1833-1862), θα περιφρονήσουν και θα αγνοήσουν και τους φτωχούς λαϊκούς αγωνιστές του '21, που είχαν ποτίσει με ποταμούς αιμάτων το δέντρο της λευτεριάς και που τώρα ζητούσαν αποκατάσταση. Ορισμένες φορές η περιφρόνηση αυτή θα λάβη την μορφή ωμής καταδίωξης και φυσικής εξόντωσης. Κραυγαλέες περιπτώσεις οι θανατικές καταδίκες των πατριωτών στρατηγών Θεοδώρου Κολοκοτρώνη (25 Μαΐου 1834) και Γιάννη Μακρυγιάννη (16 Μαρτίου 1853), του Νικολάου Πλαπούτα κ.α.π.
*Νικολάου Ι. Πανταζοπούλου, «Το δια της επαναστάσεως του 1821 θεσπισθέν δίκαιον και οι Έλληνες νομικοί», Θεσσαλονίκη 1971
Π. Μαστροδημήτρης "H μετεπαναστατική τύχη των αγωνιστών του '21 "
Από το περ. ΕΠΟΠΤΕΙΑ Νο 91, έτος 1984, σσ. 543-558.
Κωστής Παλαμάς (αφιερωμένο στους "φουστανελάδες")
Τα κεφάλια του Γένους και του Κράτους.
Ο βουλευτής κι ο δάσκαλος. Τα πιάσαν
όλα τα πόστα! Νους, καρδιά, δικά τους.
Δέσαν το νου· την καρδιά τη ντροπιάσαν.
Νά το ρουσφέτι νά κι η ελληνικούρα,
τ’ άρματά τους. Με κείνα μας χαλάσαν.
Η σκέψη, νούλα. Η Τέχνη, πατσαβούρα.
Ο ψευτοαττικιστής κι ο ψηφοφόρος.
Τ’ άγιο κόνισμα, μια καλικατούρα.
Στη γη που πιάνει και προκόβει ο σπόρος
κάθε λογής τζουτζέδων και πιερρότων,
κι εγώ φυτρώνω ανάξιος ριμαδόρος
μαύρων θυμών και πορφυρών ερώτων.
Σατιρικά γυμνάσματα,
Δεύτερη σειρά, 6. 1912. Άπαντα, Ε΄. Μπίρης-Γκοβόστης, [1964]. 256
Ο βουλευτής κι ο δάσκαλος. Τα πιάσαν
όλα τα πόστα! Νους, καρδιά, δικά τους.
Δέσαν το νου· την καρδιά τη ντροπιάσαν.
Νά το ρουσφέτι νά κι η ελληνικούρα,
τ’ άρματά τους. Με κείνα μας χαλάσαν.
Η σκέψη, νούλα. Η Τέχνη, πατσαβούρα.
Ο ψευτοαττικιστής κι ο ψηφοφόρος.
Τ’ άγιο κόνισμα, μια καλικατούρα.
Στη γη που πιάνει και προκόβει ο σπόρος
κάθε λογής τζουτζέδων και πιερρότων,
κι εγώ φυτρώνω ανάξιος ριμαδόρος
μαύρων θυμών και πορφυρών ερώτων.
Σατιρικά γυμνάσματα,
Δεύτερη σειρά, 6. 1912. Άπαντα, Ε΄. Μπίρης-Γκοβόστης, [1964]. 256
Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2008
Συνάδελφοι - της ΑΛΛΑΓΗΣ- δεν θα σας ακολουθήσουμε στη διχόνοια που καλλιεργείτε και στη λάσπη που πετάτε
Γιατί συνάδελφοι συνδικαλιστές της Αλλαγής
τόση επιθετικότητα και προσπάθεια συκοφαντικής
δυσφήμησης των συναδέλφων που σκέπτονται διαφορετικά από εσάς ;;
τόση επιθετικότητα και προσπάθεια συκοφαντικής
δυσφήμησης των συναδέλφων που σκέπτονται διαφορετικά από εσάς ;;
Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2008
Σοφά τα κλέη εν έτει 2008 (από την "Εκπαιδευτική Αλλαγή")
Κι όμως γράφτηκαν από σύγχρονους ευρωπαίους εκπαιδευτικούς,
που σέβονται τις άλλες απόψεις,
δεν υβρίζουν, δεν λασπολογούν, δεν σπιλώνουν...
Συνάδελφοι "θάβουμε" το μάθημα Ιστορίας Κατεύθυνσης
Εγώ, αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι, το μόνο που κατάλαβα πέραν πάσης αμφιβολίας και συζήτησης είναι ότι με το βιβλίο αυτό θάβουμε το μάθημα Ιστορίας Κατεύθυνσης, αλλά και την καλλιέργεια ιστορικής κρίσης.
Εξηγώ: γιατί έχουμε ένα εγχειρίδιο περιληπτικής απόδωσης και καταγραφής γεγονότων που χρειάζεται να το αποσαφηνήσεις ως καθηγητής που διδάσκει τους μαθητές, να το ταξινομήσεις (προσέξτε τις παλινδρομήσεις εσωτερικά μέσα σε κάθε κεφάλαιο!), να το διευρύνεις με πηγές κι επιπλέον πληροφορίες, με υλικό και συζήτηση στην τάξη.
Πράγμα που εναπόκειται στον κάθε διαδάσκοντα. Και θα λειτουργούσε θαυμάσια η πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού, αν δεν υπήρχε η λαιμητόμος των Παγκύπριων και Εισαγωγικών Εξετάσεων! Άσε που προσπαθούν να "πιάσουν στροφές" και τα φροντιστήρια, για να ξεπεράσουν τη σχολική ταχύτητα: κυριολεκτικά ντομπάρουν τους μαθητές μας, οι οποίοι προσπαθούν να καταλάβουν το πιο απλό και κυρίως ζητούμενο: πάνω σε ποια ύλη θα εξεταστούν;! Μπάχαλο δηλαδή!
Τελικά η οπισθοδρόμηση θα είναι μεγάλύτερη απ' όση νομίζουμε: πάμε πάλι σε μια αποστήθιση του κειμένου και οι πηγές (του βιβλίου) απλά συμπληρώνουν γνώσεις προς εξέταση, όχι προς κρίση ( βλέπε δειγματικό εξεταστικό)!
Ειρήνη Ασίηκαλη, διδάσκουσα Ιστορία Κατεύθυνσης σε τμήμα της Γ΄Λυκείου στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας.
Εξηγώ: γιατί έχουμε ένα εγχειρίδιο περιληπτικής απόδωσης και καταγραφής γεγονότων που χρειάζεται να το αποσαφηνήσεις ως καθηγητής που διδάσκει τους μαθητές, να το ταξινομήσεις (προσέξτε τις παλινδρομήσεις εσωτερικά μέσα σε κάθε κεφάλαιο!), να το διευρύνεις με πηγές κι επιπλέον πληροφορίες, με υλικό και συζήτηση στην τάξη.
Πράγμα που εναπόκειται στον κάθε διαδάσκοντα. Και θα λειτουργούσε θαυμάσια η πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού, αν δεν υπήρχε η λαιμητόμος των Παγκύπριων και Εισαγωγικών Εξετάσεων! Άσε που προσπαθούν να "πιάσουν στροφές" και τα φροντιστήρια, για να ξεπεράσουν τη σχολική ταχύτητα: κυριολεκτικά ντομπάρουν τους μαθητές μας, οι οποίοι προσπαθούν να καταλάβουν το πιο απλό και κυρίως ζητούμενο: πάνω σε ποια ύλη θα εξεταστούν;! Μπάχαλο δηλαδή!
Τελικά η οπισθοδρόμηση θα είναι μεγάλύτερη απ' όση νομίζουμε: πάμε πάλι σε μια αποστήθιση του κειμένου και οι πηγές (του βιβλίου) απλά συμπληρώνουν γνώσεις προς εξέταση, όχι προς κρίση ( βλέπε δειγματικό εξεταστικό)!
Ειρήνη Ασίηκαλη, διδάσκουσα Ιστορία Κατεύθυνσης σε τμήμα της Γ΄Λυκείου στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας.
Αντίλογος στα βιβλία του CDSEE από τον Φιλελεύθερο
http://www.phileleftheros.com/main/main.asp?gid=562&id=0
Ανιστόρητα βιβλία της Ιστορίας
Συγχύζουν και αποπροσανατολίζουν αντί να προβληματίζουν
Του Χρύσανθου Χρυσάνθου
Φιλελεύθερος 19/10/2008
Παρά την κριτική του ο αρθρογράφος Χρύσανθος Χρυσάνθου καταλήγει σε μια ενδιαφέρουσα πρόταση :
" ...Εάν το υπουργείο Παιδείας ενδιαφέρεται για εναλλακτικό εκπαιδευτικό υλικό στη σύγχρονη Ιστορία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ας προκηρύξει σχετικό διαγωνισμό. Εξάλλου, τουλάχιστον όσον αφορά τη σύγχρονη Ιστορία της Κύπρου, κατά τη γνώμη μου μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα σχολεία το βιβλίο του Κώστα Κατσώνη
«Η Κύπρος στους δρόμους της ιστορίας: Η γέννηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μια σύγχρονη προσέγγιση της Κυπριακής ιστορίας μέσα από την πολυφωνία των πηγών».
Επειδή ενδεχομένως ο ίδιος ο συγγραφέας από σεμνότητα δεν θα το προτείνει, καταθέτω την εισήγηση, κρίνοντας ότι το βιβλίο του Κ. Κατσώνη είναι απείρως πιο ενδιαφέρον, πιο συγκροτημένο και πιο μελετημένο από εκείνο του Κέντρου για τη Δημοκρατία και τη Συμφιλίωση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. "
Ανιστόρητα βιβλία της Ιστορίας
Συγχύζουν και αποπροσανατολίζουν αντί να προβληματίζουν
Του Χρύσανθου Χρυσάνθου
Φιλελεύθερος 19/10/2008
Παρά την κριτική του ο αρθρογράφος Χρύσανθος Χρυσάνθου καταλήγει σε μια ενδιαφέρουσα πρόταση :
" ...Εάν το υπουργείο Παιδείας ενδιαφέρεται για εναλλακτικό εκπαιδευτικό υλικό στη σύγχρονη Ιστορία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ας προκηρύξει σχετικό διαγωνισμό. Εξάλλου, τουλάχιστον όσον αφορά τη σύγχρονη Ιστορία της Κύπρου, κατά τη γνώμη μου μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα σχολεία το βιβλίο του Κώστα Κατσώνη
«Η Κύπρος στους δρόμους της ιστορίας: Η γέννηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μια σύγχρονη προσέγγιση της Κυπριακής ιστορίας μέσα από την πολυφωνία των πηγών».
Επειδή ενδεχομένως ο ίδιος ο συγγραφέας από σεμνότητα δεν θα το προτείνει, καταθέτω την εισήγηση, κρίνοντας ότι το βιβλίο του Κ. Κατσώνη είναι απείρως πιο ενδιαφέρον, πιο συγκροτημένο και πιο μελετημένο από εκείνο του Κέντρου για τη Δημοκρατία και τη Συμφιλίωση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. "
Τέσσερα νέα βιβλία επιλεγμένων πηγών στα ελληνικά (σε μορφή .pdf )
ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΤΕΒΑΣΕΤΕ ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΣΤΗ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ από την ιστοσελίδα:
http://www.cdsee.org/jhp/download_gre.html
1. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία
2. Έθνη και Κράτη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη
3. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι
4. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος
http://www.cdsee.org/jhp/download_gre.html
1. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία
2. Έθνη και Κράτη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη
3. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι
4. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος
"Το κρυφό σκολειό" ...
Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από άρθρο του Γιάννη Βλαχογιάννη που δημοσιεύτηκε στη "Νέα Εστία" με τίτλο "Το κρυφό σκολειό"
(15 Αυγούστου 1945, τεύχος 436, σ. 678-683).
Συστηματικός μελετητής του θέματος, ο Βλαχογιάννης υπήρξε ένας από τους πρώτους ερευνητές που αμφισβήτησαν την ύπαρξη του κρυφού σχολειού:Βρήκανε λοιπόν πως κατά τα χρόνια εκείνα τα παλιά η παιδεία μας κατατρεχόταν από τους Τούρκους αλύπητα και το τελευταίο της καταφύγιο, άγιο βήμα μυστικό ήταν το κρυφό σκολειό. Εκεί, νύχτα βαθειά στέλναν οι μαννάδες τα παιδιά τους και με τη λαχτάρα που είχανε στην καρδιά, τα μαθαίναμε να λένε στο δρόμο το γνωστό παιδιάτικο τραγούδι, που είναι και νανούρισμα μαζί, τραγούδι σ' όλους γνωστό, που λέει:
Φεγγαράκι μου λαμπρό/
φέγγε μου να περπατώ,/
να πηγαίνω στο σκολειό,/
να μαθαίνω γράμματα,/
του Θεού τα πράματα.
Ανάμεσα σ' όσες διατριβές έτυχε να διαβάσω γραμμένες από παιδαγωγικούς άντρες ή γυναίκες, δεν είδα καμιάν ιστορική μαρτυρία, που να βεβαιώνη την ύπαρξη κρυφού σκολειού, όμως ούτ' εγώ μέσα στον αμέτρητο σωρό ανέκδοτου υλικού για της σκλαβιάς τα σκολειά, που έχω συναγμένο, δεν απάντησα τίτοτε που να κάνη λόγο για το σκολειό έξω από το τραγούδι.Φαίνεται λοιπόν πως για τους παιδαγωγικούς ρήτορες που ανάφερα, άλλη δεν υπάρχει μαρτυριά παρά το ίδιο εκείνο μοναχό περίφημο τραγούδι.Ομως, αν και για την ύποφτή μου κρίση δε φτάνει το τραγούδι, ας το ξετάσουμε κι' αυτό. Ερχεται λοιπόν η απορία πρώτα, πώς του κρυφού σκολειού τα μαθητούδια, που νύχτα πηγαίνανε στο σκολειό -κι' αυτό θα βρισκόταν έξω από το χωριό, λοιπόν σε μοναστήρι είτε σε ρημοκλήσι- πώς τ' ανήσυχα παιδιά, όλο φωνές, και γέλια και παιχνίδια στο δρόμο τους θα ξεφεύγανε την προσοχή των Τούρκων. Και δεν ήτανε των Τούρκων μοναχά ο κίντυνος -ας τον παραδεχθούμε μια στιγμή- αλλά νύχτα στην ερημιά ήτανε και λύκοι. Και πρώτα απ' όλα ήτανε της μάννας η λαχτάρα κι' όλου του χωριού. Τάχα τα παιδιά παίρνανε στο δρόμο τους κανένα φύλακα μιστωτό του χωριού; Τάχα τα συνόδευε κανένας πατέρας, αδελφός με τη σειρά του; Σοβαρές απορίες, ανησυχίες ρητορικές, που τις χαρίζω στον άγρυπνο της Εθνικής παιδείας ρήτορα.Ολο αυτό το φανταχτερό και κούφιο και χωρίς θεμέλιο χτίσμα πέφτει σε μια στιγμή σωρός μ' ένα λόγο μοναχά: Ποτέ ο Τούρκος, ο αγράμματος δε μπόδισε το Χριστιανό γράμματα να μαθαίνη, και μονάχα πολύ σπάνια έμπαινε στη μέση να χωρίζη τους δασκάλους άμα πιανόνταν από τα μαλλιά και γινόνταν σκάνταλο με τα μεγάλα τους σκολειά.Ομως αυτό γινόταν στις χώρες με τα μεγάλα σκολειά ή στα μεγάλα μοναστήρια, όχι ποτέ μέσ' στα χωριά. Επειτα, αν ήταν η κατώτατη παιδεία απαγορευμένη από τους Τούρκους, θα τολμούσε μάννα να στείλη το μακρό της μακρυά κι' ο Τούρκος πάλι θα ήταν τάχα δύσκολο ν' ανακαλύψη τα παιδιά των χριστιανών να περνάνε παίζοντας και φωνάζοντας στο δρόμο τους; (...)
Είναι λοιπόν παλιό υποχρεωτικό συνήθιο να πηγαίνη ο παπάς αξημέρωτα στην εκκλησιά και περισσότερο άμα είχε και μαθηταρούδια να προσέξη στο νάρτηκα είτε και μέσα στα σκαλοπάτια του εικονοστάσιου, όπου βοηθούσανε και τ' αναμμένα καντήλια. Ο δάσκαλος παπάς μπορούσε νάταν και διάκος ή και γερομόναχος. Κάθε μαννούλα έπρεπε να ετοιμάση, να καλοπιάση το μισοξύπνητο παιδί για να το ξεκινήση. Και στεκόταν η μάννα πίσω, έλεγε στ' άλλο το μικρότερο πούχε στο πλευρό της το νανούρισμα, για να το κάμη κι' εκείνο ν' αγαπάη τ' αγουροξύπνημα... και το Κρυφό σκολειό!
Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2008
10η πηγή, με το συμπάθειο ... 1821 Αγωνιστές
1821 Ιστορία ΒΡΙΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΩΝΤΑΣ
Της ΜΑΡΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥεπ. καθηγήτριας, Τομέας Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών.
Λαλιά, η καθημερινή ομιλία του '21, δεν είναι εύκολο να μας είναι γνωστή στη φυσικότητα της. Οι αδροί και αμόρφωτοι χωρικοί που κράτησαν στους ώμους τους τον Αγώνα δεν είχαν τρόπο να αποτυπώσουν σε χαρτί την υφή και τη ροή του λόγου τους. Τα κείμενα και οι προκηρύξεις της Επανάστασης, τα Συντάγματα και οι αποφάσεις της συντάχθηκαν από άτομα υψηλής μόρφωσης, Φαναριώτες και προύχοντες, σε μια γλώσσα αποκαθαρμένη, πλούσια και επιμελημένη. Η αλληλογραφία των οπλαρχηγών, που θα μπορούσε, από την πλευρά αυτή, να μας μεταφέρει την υφή του απλού λόγου των αμόρφωτων η ελάχιστα μορφωμένων αυτών ανθρώπων, δεν Βοηθά, καθώς τη σύνταξη των μηνυμάτων και των επιστολών τους αναλάμβαναν οι «γραμματιζούμενοι» γραμματικοί τους. Αν το πρόβλημα αυτό για την ελληνική γλώσσα είναι μεγάλο, γίνεται αξεπέραστο και πελώριο όταν πρόκειται για τη γλώσσα των πολυάριθμων εκείνων αγωνιστών που ήταν αλλόγλωσσοι ή δίγλωσσοι, και μάλιστα σε γλώσσες προφορικές και όχι γραπτές, όπως συνέβαινε με τους Βλάχους και τους Αρβανίτες. Σπάνια από τα κείμενα-πηγές του Αγώνα μπορούμε να αντλήσουμε έστω μνεία γι' αυτές: έτσι π.χ., ο Ν. Κασομούλης στα απομνημονεύματά του, τα τόσο πολύτιμα και λεπτομερή, αναφερόμενος σ' ένα περιστατικό που αφορά τον -ως Υδραίο- αρβανιτόφωνο Κουντουριώτη, καταγράφει την παροιμία που αυτός ανεφώνησε εις άπταιστον αλβανικήν «βάτε με κάλε, έρδε με γκομάρ» (που θα πει «πήγε με άλογο, γύρισε με γαϊδούρι»). Κατά τον ίδιο τρόπο, ο Κ. Μεταξάς στα απομνημονεύματά του, αναφερόμενος σε μια ομιλία του Μάρκου Μπότσαρη προς τους συμπολεμιστές του Σουλιώτες, αρκείται να σημειώσει: «τους ελάλησεν εις την γλώσσαν των, αλβανιστί, οι δε λόγοι του ήσαν πλήρεις ενθουσιασμού και πατριωτισμού...». Το ότι οι αγωνιστές του '21 βωμολοχούσαν και έβριζαν είναι περισσότερο από βέβαιο. Οι βωμολοχίες αυτές μόνο σε λίγες περιπτώσεις καταγράφτηκαν κι έφτασαν ως εμάς· η ευπρέπεια που υποβάλλει ο γραπτός λόγος, Γνωρίζουμε ότι πριν από τις μάχες οι αντίπαλοι συνομιλούσαν κατ' αρχάς ήρεμα, για να καταλήξουν -συνήθως αλβανιστί- σε ύβρεις αισχρές ο ένας για τη θρησκεία του άλλου, ύβρεις που από μόνες τους έδιναν το σύνθημα της μάχης και περιέγραφαν το μίσος και το πάθος.
Οι «φιλοφρονήσεις», όμως, δεν λείπουν και μεταξύ συναγωνιστών και ομοφύλων: «σκατόβλαχο» αποκαλεί ο προύχοντας της Πελοποννήσου Κανέλλος Δεληγιάννης τον Κολοκοτρώνη, «αλιτήριο» και «εξωλέστατο» τον ιερωμένο Παπαφλέσσα ο επίσης ιερωμένος Π. Π. Γερμανός .
Ο Μακρυγιάννης είναι πολύτιμη πηγή απτού, αμέσου και πηγαίου λόγου της εποχής, Ο πληθωρικός αυτός άνθρωπος γράφει ειλικρινά και παρορμητικά τα απομνημονεύματά του με τα λίγα γράμματα που μόλις έμαθε. Δεν γνωρίζει από ψευτοσυστολές και επιτηδεύσεις, γι' αυτό κανείς μπορεί να βρει σ' αυτόν λαγαρές φράσεις, όπως αυτές που χρησιμοποιεί για να περιγράψει την ανυποχώρητη αντίσταση που συνάντησαν οι Έλληνες εκ μέρους των αμυνόμενων Τούρκων, όταν επιχείρησαν να ανακαταλάβουν το κάστρο του Ακροκορίνθου, ένα κάστρο που λίγο πριν, από πανικό και φόβο, παρέδωσε στους επιτιθέμενους Τούρκους ο Έλληνας υπερασπιστής του Αχιλλέας, παρ' ότι είχε επαρκή κάλυψη από άντρες, τρόφιμα και πολεμοφόδια, «...Οι Τούρκοι μας έβαλαν εις το κανόνι οπού δεν είδαμε πούθε να κάμωμε. Δεν ήταν ο Αχιλλέας, ο φρούραρχος της Διοίκησης, οπού τ' αφήνει εφοδιασμένο και φεύγει· είναι Τούρκος, πολεμάγει δια την πίστη του. Ο Τούρκος έτρωγε ποντίκια και μας γάμησε το κέρατο με τα κανονιά και τις μπόμπες. Ο Αχιλλέας, αρνιά και κριάρια μέσα, τ' αφήνει όλα και πάει ναύβρη τούς συντρόφους του οπού τον διορίσαν...».
συνεχίζεται
Της ΜΑΡΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥεπ. καθηγήτριας, Τομέας Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών.
Λαλιά, η καθημερινή ομιλία του '21, δεν είναι εύκολο να μας είναι γνωστή στη φυσικότητα της. Οι αδροί και αμόρφωτοι χωρικοί που κράτησαν στους ώμους τους τον Αγώνα δεν είχαν τρόπο να αποτυπώσουν σε χαρτί την υφή και τη ροή του λόγου τους. Τα κείμενα και οι προκηρύξεις της Επανάστασης, τα Συντάγματα και οι αποφάσεις της συντάχθηκαν από άτομα υψηλής μόρφωσης, Φαναριώτες και προύχοντες, σε μια γλώσσα αποκαθαρμένη, πλούσια και επιμελημένη. Η αλληλογραφία των οπλαρχηγών, που θα μπορούσε, από την πλευρά αυτή, να μας μεταφέρει την υφή του απλού λόγου των αμόρφωτων η ελάχιστα μορφωμένων αυτών ανθρώπων, δεν Βοηθά, καθώς τη σύνταξη των μηνυμάτων και των επιστολών τους αναλάμβαναν οι «γραμματιζούμενοι» γραμματικοί τους. Αν το πρόβλημα αυτό για την ελληνική γλώσσα είναι μεγάλο, γίνεται αξεπέραστο και πελώριο όταν πρόκειται για τη γλώσσα των πολυάριθμων εκείνων αγωνιστών που ήταν αλλόγλωσσοι ή δίγλωσσοι, και μάλιστα σε γλώσσες προφορικές και όχι γραπτές, όπως συνέβαινε με τους Βλάχους και τους Αρβανίτες. Σπάνια από τα κείμενα-πηγές του Αγώνα μπορούμε να αντλήσουμε έστω μνεία γι' αυτές: έτσι π.χ., ο Ν. Κασομούλης στα απομνημονεύματά του, τα τόσο πολύτιμα και λεπτομερή, αναφερόμενος σ' ένα περιστατικό που αφορά τον -ως Υδραίο- αρβανιτόφωνο Κουντουριώτη, καταγράφει την παροιμία που αυτός ανεφώνησε εις άπταιστον αλβανικήν «βάτε με κάλε, έρδε με γκομάρ» (που θα πει «πήγε με άλογο, γύρισε με γαϊδούρι»). Κατά τον ίδιο τρόπο, ο Κ. Μεταξάς στα απομνημονεύματά του, αναφερόμενος σε μια ομιλία του Μάρκου Μπότσαρη προς τους συμπολεμιστές του Σουλιώτες, αρκείται να σημειώσει: «τους ελάλησεν εις την γλώσσαν των, αλβανιστί, οι δε λόγοι του ήσαν πλήρεις ενθουσιασμού και πατριωτισμού...». Το ότι οι αγωνιστές του '21 βωμολοχούσαν και έβριζαν είναι περισσότερο από βέβαιο. Οι βωμολοχίες αυτές μόνο σε λίγες περιπτώσεις καταγράφτηκαν κι έφτασαν ως εμάς· η ευπρέπεια που υποβάλλει ο γραπτός λόγος, Γνωρίζουμε ότι πριν από τις μάχες οι αντίπαλοι συνομιλούσαν κατ' αρχάς ήρεμα, για να καταλήξουν -συνήθως αλβανιστί- σε ύβρεις αισχρές ο ένας για τη θρησκεία του άλλου, ύβρεις που από μόνες τους έδιναν το σύνθημα της μάχης και περιέγραφαν το μίσος και το πάθος.
Οι «φιλοφρονήσεις», όμως, δεν λείπουν και μεταξύ συναγωνιστών και ομοφύλων: «σκατόβλαχο» αποκαλεί ο προύχοντας της Πελοποννήσου Κανέλλος Δεληγιάννης τον Κολοκοτρώνη, «αλιτήριο» και «εξωλέστατο» τον ιερωμένο Παπαφλέσσα ο επίσης ιερωμένος Π. Π. Γερμανός .
Ο Μακρυγιάννης είναι πολύτιμη πηγή απτού, αμέσου και πηγαίου λόγου της εποχής, Ο πληθωρικός αυτός άνθρωπος γράφει ειλικρινά και παρορμητικά τα απομνημονεύματά του με τα λίγα γράμματα που μόλις έμαθε. Δεν γνωρίζει από ψευτοσυστολές και επιτηδεύσεις, γι' αυτό κανείς μπορεί να βρει σ' αυτόν λαγαρές φράσεις, όπως αυτές που χρησιμοποιεί για να περιγράψει την ανυποχώρητη αντίσταση που συνάντησαν οι Έλληνες εκ μέρους των αμυνόμενων Τούρκων, όταν επιχείρησαν να ανακαταλάβουν το κάστρο του Ακροκορίνθου, ένα κάστρο που λίγο πριν, από πανικό και φόβο, παρέδωσε στους επιτιθέμενους Τούρκους ο Έλληνας υπερασπιστής του Αχιλλέας, παρ' ότι είχε επαρκή κάλυψη από άντρες, τρόφιμα και πολεμοφόδια, «...Οι Τούρκοι μας έβαλαν εις το κανόνι οπού δεν είδαμε πούθε να κάμωμε. Δεν ήταν ο Αχιλλέας, ο φρούραρχος της Διοίκησης, οπού τ' αφήνει εφοδιασμένο και φεύγει· είναι Τούρκος, πολεμάγει δια την πίστη του. Ο Τούρκος έτρωγε ποντίκια και μας γάμησε το κέρατο με τα κανονιά και τις μπόμπες. Ο Αχιλλέας, αρνιά και κριάρια μέσα, τ' αφήνει όλα και πάει ναύβρη τούς συντρόφους του οπού τον διορίσαν...».
συνεχίζεται
Αλλαγή φιλοσοφίας αναλυτικών προγραμμάτων
Της Χριστίνας Βαλανίδου*
Ανάγκη αλλαγής αξιολόγησης μάθησης και επιμόρφωσης εκπαιδευτικών"Τα αναλυτικά προγράμματα έρχονται να καθορίσουν τις αξίες που πρέπει να καλλιεργήσουν, τις γνώσεις που πρέπει να αποκτήσουν, τις ικανότητες και τις δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξουν, τις στάσεις που πρέπει να ενστερνιστούν και τις συμπεριφορές που πρέπει να εξασκήσουν στο σχολείο οι μαθητές και οι μαθήτριες, για να είναι σε θέση να διαμορφώνουν αυτόνομα και με επιτυχία τη ζωή τους μέσα στην κοινωνία". Η νέα προσέγγιση στη φιλοσοφία που θα διέπει τα νέα αναλυτικά προγράμματα στο πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, όπως συνοψίζεται σε αυτή την παράγραφο-και ανακοινώθηκε στη σχετική ανακοίνωση της αρμόδιας ομάδας- είναι η φιλοσοφία που συνάδει με τις σύγχρονες τάσεις της παιδαγωγικής, για να ανταποκριθεί το σχολείο στο σημερινό ρόλο του, να συμβάλλει στη διαμόρφωση τού κριτικά σκεπτόμενου πολίτη, ο οποίος θα είναι ικανός, όχι να "παπαγαλίζει", αλλά να μαθαίνει, να επεξεργάζεται, να επιλέγει, να εξερευνά, να μεταφέρει και να εφαρμόζει όσα μαθαίνει σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Σε αυτό το πλαίσιο είναι αναγκαίο να υπογραμμιστούν και τα πιο κάτω:
1. Αυτή η προσέγγιση αναφέρεται στις επιδιώξεις για εκσυγχρονισμό των αναλυτικών προγραμμάτων σε θέσεις ειδικών της παιδαγωγικής, καθώς και σε κάποια από τα έγγραφα που υιοθετούνται σε επίπεδο ΕΕ [π.χ. βασικές ικανότητες, σχολείο για τον 21ον αιώνα, κλπ]. Επιδιώκεται στο σχολείο να καλλιεργηθεί η ικανότητα στο μανθάνοντα, "να μαθαίνει πώς να μαθαίνει". Αυτό σημαίνει ένα σύνθετο συνδυασμό γνώσεων, κατανόησης, δεξιοτήτων, αξιών, στάσεων και συμπεριφορών, που οδηγούν σε αποτελεσματική ανθρώπινη δράση στον κόσμο και στην κοινωνία.
2. Η στροφή προς αυτή την κατεύθυνση πηγάζει από τη θέση ότι η όποια επιτυχία στην εργασία, τις προσωπικές σχέσεις ή την κοινωνία, δε βασίζεται απλώς σε συσσώρευση γνώσης που έχει αποθηκευτεί "ως δεδομένα υπολογιστή". Ο σύγχρονος μορφωμένος άνθρωπος χρειάζεται ικανότητες, ένα συνδυασμό όλων των γνώσεων, με δεξιότητες, με αξίες, με στάσεις, κίνητρα και επιθυμίες, που θα τον καθιστούν ικανό να μαθαίνει συνεχώς και να χρησιμοποιεί με επιτυχία τις προκλήσεις σε διάφορα επίπεδα και τομείς της ζωής του, σε δράσεις προσωπικές, ακαδημαϊκές ή κοινωνικές.
3. Η προσέγγιση αυτή εμπλέκει τον μανθάνοντα στην επεξεργασία και ανάπτυξη των προσλαμβανομένων παραστάσεων και αντιλήψεων του. Συνδέει την προσωπική δράση και το περιβάλλον του ατόμου, το "υποκειμενικό" και το "αντικειμενικό" και καλλιεργείται μέσα στη διαδικασία της προσωπικής ανάπτυξης του ατόμου.
4. Αυτή η προσέγγιση είναι μια συνεχής διαδικασία, αλλά και διαλεκτική. Και αυτό το χαρακτηριστικό επιβάλλει εξεύρεση κατάλληλων τρόπων αξιολόγησης: Δεν είναι μόνο το "αποτέλεσμα" που δείχνει το "επίτευγμα", αλλά όλα όσα υπεισέρχονται στη διαδικασία της μάθησης -οι προσπάθειες του ατόμου, τα μέσα που διαθέτει, οι ψυχοκοινωνικές αλλαγές και βελτιώσεις του, η δυνατότητα εφαρμογής και περαιτέρω ανάπτυξης του, τα μεταγνωστικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά του.
5. Προφανώς είναι πιο εύκολο να γίνει αξιολόγηση του αποτελέσματος παρά της όλης διαδικασίας. Ως εκ τούτου, η αξιολόγηση ικανοτήτων δεν μπορεί να είναι "μονοπαραγοντική", ούτε και γραμμική. Ως μια διαλεκτική διαδικασία που συμβαίνει μέσα στον μανθάνοντα, που λειτουργεί μέσα σε ένα περιβάλλον-οικογένειας, σχολείου, κοινωνίας- επιβάλλει αλλαγή και των κλασικών τρόπων αξιολόγησης, που βασίζονται μόνο στο "μολύβι και χαρτί", στην ύλη και την αποστήθισή της.
6. Απαιτείται να αξιολογηθούν όλα όσα υπεισέρχονται για να φτάσει το άτομο στο όποιο αποτέλεσμα. Και εδώ είναι που δίνεται η δυνατότητα στον κάθε ένα να αναπτυχθεί με βάση τους δικούς του "μηχανισμούς και μέτρα", το δικό του "ψυχοπνευματικό και συναισθηματικό κόσμο" και δυνατότητες.
7. Αυτό δημιουργεί "δυσκολίες" στην αξιολόγηση, γιατί επιβάλλει "ξεκόλλημα" από αυτό που αποτελεί σήμερα "παράδοση-συνήθεια": Τους "βαθμούς και τους αριθμούς", που δείχνουν "κάτι", αλλά ελάχιστα για το "ψυχοπνευματικό και συναισθηματικό κόσμο" του μανθάνοντα. Για παράδειγμα, οι εξετάσεις PISA/ΟΟΣΑ -όπως και κάποιες άλλες διεθνείς εξετάσεις παρόμοιου τύπου- επικεντρώνονται κυρίως στο αποτέλεσμα της μάθησης και λιγότερο στη διαδικασία για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα.
8. Η επιτυχής επίδοση σε μια εξέταση -στη βάση αριθμητικών μονάδων- δε σημαίνει απαραίτητα ότι ο εξεταζόμενος έχει χρησιμοποιήσει κριτική σκέψη στην προσέγγισή του, ή ότι μπορεί να εντοπίσει τα κύρια μηνύματα στη διαδικασία της μάθησης. Απλώς μπορεί να έχει επίδοση σε αυτό το θέμα, για το οποίο έχει κάνει πολλές παρόμοιες ασκήσεις- μετά από μια σχετική διδασκαλία για το πώς να το αντιμετωπίσει. Είναι, δηλαδή, δυνατό να έχει υψηλές επιδόσεις σε έναν τομέα/ γνωστικό αντικείμενο, αλλά να μην έχει τις ίδιες επιδόσεις σε άλλα χαρακτηριστικά της ίδιας ικανότητας ή σε άλλους τομείς όπου εφαρμόζονται αυτά- ακαδημαϊκή ή καθημερινή ζωή.
9. Οι παραδοσιακοί τρόποι αξιολόγησης -βασισμένοι σε εξεταστικά δοκίμια με "χαρτί και μολύβι"-έχουν περιορισμούς, ιδιαίτερα στη μέτρηση βασικών πτυχών της διαδικασίας της μάθησης, που απαιτούν άλλες μεθόδους για να αποτυπωθούν. Στη διαδικασία αξιολόγησης είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι, οι πτυχές της μάθησης που δεν είναι δυνατό να μετρηθούν με χαρτί και μολύβι, δεν υποτιμούνται σε σημασία.
10. Μαζί με την αλλαγή της φιλοσοφίας των αναλυτικών προγραμμάτων και του τύπου/μορφής/μεθόδου αξιολόγησης της μάθησης, είναι αναγκαίο να αναθεωρηθεί και εκσυγχρονιστεί η διαδικασία επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και των επιθεωρητών-εκπαιδευτών τους.
*PhD- Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πατρών [Παιδαγωγικά] Master of Science-SUNY University New York-USA [Ανάπτυξη Αναλυτικών Προγραμμάτων και Διδακτική Επιστήμη]
Ανάγκη αλλαγής αξιολόγησης μάθησης και επιμόρφωσης εκπαιδευτικών"Τα αναλυτικά προγράμματα έρχονται να καθορίσουν τις αξίες που πρέπει να καλλιεργήσουν, τις γνώσεις που πρέπει να αποκτήσουν, τις ικανότητες και τις δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξουν, τις στάσεις που πρέπει να ενστερνιστούν και τις συμπεριφορές που πρέπει να εξασκήσουν στο σχολείο οι μαθητές και οι μαθήτριες, για να είναι σε θέση να διαμορφώνουν αυτόνομα και με επιτυχία τη ζωή τους μέσα στην κοινωνία". Η νέα προσέγγιση στη φιλοσοφία που θα διέπει τα νέα αναλυτικά προγράμματα στο πλαίσιο της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης, όπως συνοψίζεται σε αυτή την παράγραφο-και ανακοινώθηκε στη σχετική ανακοίνωση της αρμόδιας ομάδας- είναι η φιλοσοφία που συνάδει με τις σύγχρονες τάσεις της παιδαγωγικής, για να ανταποκριθεί το σχολείο στο σημερινό ρόλο του, να συμβάλλει στη διαμόρφωση τού κριτικά σκεπτόμενου πολίτη, ο οποίος θα είναι ικανός, όχι να "παπαγαλίζει", αλλά να μαθαίνει, να επεξεργάζεται, να επιλέγει, να εξερευνά, να μεταφέρει και να εφαρμόζει όσα μαθαίνει σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Σε αυτό το πλαίσιο είναι αναγκαίο να υπογραμμιστούν και τα πιο κάτω:
1. Αυτή η προσέγγιση αναφέρεται στις επιδιώξεις για εκσυγχρονισμό των αναλυτικών προγραμμάτων σε θέσεις ειδικών της παιδαγωγικής, καθώς και σε κάποια από τα έγγραφα που υιοθετούνται σε επίπεδο ΕΕ [π.χ. βασικές ικανότητες, σχολείο για τον 21ον αιώνα, κλπ]. Επιδιώκεται στο σχολείο να καλλιεργηθεί η ικανότητα στο μανθάνοντα, "να μαθαίνει πώς να μαθαίνει". Αυτό σημαίνει ένα σύνθετο συνδυασμό γνώσεων, κατανόησης, δεξιοτήτων, αξιών, στάσεων και συμπεριφορών, που οδηγούν σε αποτελεσματική ανθρώπινη δράση στον κόσμο και στην κοινωνία.
2. Η στροφή προς αυτή την κατεύθυνση πηγάζει από τη θέση ότι η όποια επιτυχία στην εργασία, τις προσωπικές σχέσεις ή την κοινωνία, δε βασίζεται απλώς σε συσσώρευση γνώσης που έχει αποθηκευτεί "ως δεδομένα υπολογιστή". Ο σύγχρονος μορφωμένος άνθρωπος χρειάζεται ικανότητες, ένα συνδυασμό όλων των γνώσεων, με δεξιότητες, με αξίες, με στάσεις, κίνητρα και επιθυμίες, που θα τον καθιστούν ικανό να μαθαίνει συνεχώς και να χρησιμοποιεί με επιτυχία τις προκλήσεις σε διάφορα επίπεδα και τομείς της ζωής του, σε δράσεις προσωπικές, ακαδημαϊκές ή κοινωνικές.
3. Η προσέγγιση αυτή εμπλέκει τον μανθάνοντα στην επεξεργασία και ανάπτυξη των προσλαμβανομένων παραστάσεων και αντιλήψεων του. Συνδέει την προσωπική δράση και το περιβάλλον του ατόμου, το "υποκειμενικό" και το "αντικειμενικό" και καλλιεργείται μέσα στη διαδικασία της προσωπικής ανάπτυξης του ατόμου.
4. Αυτή η προσέγγιση είναι μια συνεχής διαδικασία, αλλά και διαλεκτική. Και αυτό το χαρακτηριστικό επιβάλλει εξεύρεση κατάλληλων τρόπων αξιολόγησης: Δεν είναι μόνο το "αποτέλεσμα" που δείχνει το "επίτευγμα", αλλά όλα όσα υπεισέρχονται στη διαδικασία της μάθησης -οι προσπάθειες του ατόμου, τα μέσα που διαθέτει, οι ψυχοκοινωνικές αλλαγές και βελτιώσεις του, η δυνατότητα εφαρμογής και περαιτέρω ανάπτυξης του, τα μεταγνωστικά και συναισθηματικά χαρακτηριστικά του.
5. Προφανώς είναι πιο εύκολο να γίνει αξιολόγηση του αποτελέσματος παρά της όλης διαδικασίας. Ως εκ τούτου, η αξιολόγηση ικανοτήτων δεν μπορεί να είναι "μονοπαραγοντική", ούτε και γραμμική. Ως μια διαλεκτική διαδικασία που συμβαίνει μέσα στον μανθάνοντα, που λειτουργεί μέσα σε ένα περιβάλλον-οικογένειας, σχολείου, κοινωνίας- επιβάλλει αλλαγή και των κλασικών τρόπων αξιολόγησης, που βασίζονται μόνο στο "μολύβι και χαρτί", στην ύλη και την αποστήθισή της.
6. Απαιτείται να αξιολογηθούν όλα όσα υπεισέρχονται για να φτάσει το άτομο στο όποιο αποτέλεσμα. Και εδώ είναι που δίνεται η δυνατότητα στον κάθε ένα να αναπτυχθεί με βάση τους δικούς του "μηχανισμούς και μέτρα", το δικό του "ψυχοπνευματικό και συναισθηματικό κόσμο" και δυνατότητες.
7. Αυτό δημιουργεί "δυσκολίες" στην αξιολόγηση, γιατί επιβάλλει "ξεκόλλημα" από αυτό που αποτελεί σήμερα "παράδοση-συνήθεια": Τους "βαθμούς και τους αριθμούς", που δείχνουν "κάτι", αλλά ελάχιστα για το "ψυχοπνευματικό και συναισθηματικό κόσμο" του μανθάνοντα. Για παράδειγμα, οι εξετάσεις PISA/ΟΟΣΑ -όπως και κάποιες άλλες διεθνείς εξετάσεις παρόμοιου τύπου- επικεντρώνονται κυρίως στο αποτέλεσμα της μάθησης και λιγότερο στη διαδικασία για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα.
8. Η επιτυχής επίδοση σε μια εξέταση -στη βάση αριθμητικών μονάδων- δε σημαίνει απαραίτητα ότι ο εξεταζόμενος έχει χρησιμοποιήσει κριτική σκέψη στην προσέγγισή του, ή ότι μπορεί να εντοπίσει τα κύρια μηνύματα στη διαδικασία της μάθησης. Απλώς μπορεί να έχει επίδοση σε αυτό το θέμα, για το οποίο έχει κάνει πολλές παρόμοιες ασκήσεις- μετά από μια σχετική διδασκαλία για το πώς να το αντιμετωπίσει. Είναι, δηλαδή, δυνατό να έχει υψηλές επιδόσεις σε έναν τομέα/ γνωστικό αντικείμενο, αλλά να μην έχει τις ίδιες επιδόσεις σε άλλα χαρακτηριστικά της ίδιας ικανότητας ή σε άλλους τομείς όπου εφαρμόζονται αυτά- ακαδημαϊκή ή καθημερινή ζωή.
9. Οι παραδοσιακοί τρόποι αξιολόγησης -βασισμένοι σε εξεταστικά δοκίμια με "χαρτί και μολύβι"-έχουν περιορισμούς, ιδιαίτερα στη μέτρηση βασικών πτυχών της διαδικασίας της μάθησης, που απαιτούν άλλες μεθόδους για να αποτυπωθούν. Στη διαδικασία αξιολόγησης είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι, οι πτυχές της μάθησης που δεν είναι δυνατό να μετρηθούν με χαρτί και μολύβι, δεν υποτιμούνται σε σημασία.
10. Μαζί με την αλλαγή της φιλοσοφίας των αναλυτικών προγραμμάτων και του τύπου/μορφής/μεθόδου αξιολόγησης της μάθησης, είναι αναγκαίο να αναθεωρηθεί και εκσυγχρονιστεί η διαδικασία επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και των επιθεωρητών-εκπαιδευτών τους.
*PhD- Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πατρών [Παιδαγωγικά] Master of Science-SUNY University New York-USA [Ανάπτυξη Αναλυτικών Προγραμμάτων και Διδακτική Επιστήμη]
"Εγχειρίδιο" για το "φόνο" της Ιστορίας
Σκέψεις μετά το Συνέδριο Σ.Ε.Κ.Φ.-Π.Ε.Φ. "Η διδασκαλία της Ιστορίας στη Μέση Εκπαίδευση".Η ζωή είναι αλλού, και στο θέμα της διδασκαλίας της Ιστορίας στα σχολεία, ιδίως της Μέσης Εκπαίδευσης! Μας το λένε εξάλλου οι συνάδελφοι που έστησαν για δημόσιο διάλογο το ιστολόγιο http://teachershistorybook.blogspot.com, εμπνεόμενοι από μετασυνεδριακές αναζητήσεις. Και καλούν όλους να δημοσιοποιήσουν απόψεις... Ευτυχώς η προσπάθεια των εκπαιδευτικών και των πανεπιστημιακών επιστημόνων εκτείνεται σε πολλές κατευθύνσεις, πέρα από τον "χυλό" της νεοφιλελεύθερης "παγκοσμιοποίησης", και πέρα από το μίζερο ένα και μοναδικό βιβλίο, όπως αυτό της "Ιστορία του Νεότερου και του Σύγχρονου Κόσμου (από το 1815 ως σήμερα)" [για συντομία Ι.Ν.Σ.Κ.] και τις περιώνυμες "νεοφιλελεύθερες" συγγραφικές τριανδρίες! Τριανδρίες που σεβόμενες τις διακηρύξεις περί "φιλελευθερισμού" έπρεπε να καταθέσουν άλλες προτάσεις και όχι να επιβάλλουν το ένα και αποκλειστικά σοφό βιβλίο, το "δικό" τους - παράγωγο μιας πολιτικής λογικής που "ιδρυματοποιεί" την ιστορική επιστήμη. Η ευρωπαϊκή και παγκόσμια πορεία της διδασκαλίας στην Ιστορία [και σε όλα τα μαθήματα] οδεύει προ καιρού πέρα από την τυραννία τού ενός βιβλίου. Οι νέες διδακτικές και παιδαγωγικές μέθοδοι αποτελούν εγγύηση ότι οι φιλόλογοι -και δη οι ιστορικοί!- μπορούν να μετατρέψουν το μεράκι και το πάθος τους σε επιτυχή προσέλευση των μαθητών στο μάθημα της Ιστορίας και σε ωφέλιμα αποτελέσματα για το μαθητόκοσμο, την κοινωνία και τον πολιτισμό μας. Αν μη τι άλλο, το Συνέδριο του Συνδέσμου Ελλήνων Κυπρίων Φιλολόγων και της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων "Η διδασκαλία της Ιστορίας στη Μέση Εκπαίδευση" (Λεμεσός, 3-4.10.08) απετέλεσε σοβαρό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Και πολλά και ποιοτικά μάς δίδαξε όλους, ανεξαιρέτως, κι ας υπάρχουν, όπως είναι φυσιολογικό, ορισμένες προσωπικές, ομαδικές, ιδεολογικές τοποθετήσεις, ή και επιμέρους ενστάσεις. "Ας κρατήσουν οι χοροί", λοιπόν, με ενωτικές πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις όλων των συναδέλφων, χωρίς αποκλεισμούς και υστεροβουλίες. Σε σχέση με το σχολικό βιβλίο Ι.Ν.Σ.Κ. της Γ΄ Λυκείου, η πολλαπλή θεματολογία αυτού του σημαντικού Συνεδρίου, αφενός, δεν ευνόησε για αντικειμενικούς λόγους μια αναλυτική και εξαντλητική συζήτηση για τα προβλήματα, τις διαδικασίες, τις στοχοθεσίες της διδασκαλίας του βιβλίου. Υπήρξαν επί του περιεχομένου του βιβλίου Ι.Ν.Σ.Κ. συχνές αναφορές, ερωτήσεις, σχολιασμοί, αγωνία για την περιπέτεια της ιστορικής γνώσης και των μαθητών μας, αλλά και μια ενδιαφέρουσα εισήγηση του επισκέπτη λέκτορα του Ιστορικού Τμήματος Πανεπ. Κύπρου κ. Τάσου Χατζηαναστασίου, η οποία φώτισε προβλήματα της διδασκαλίας και του περιεχομένου του βιβλίου. Αφετέρου, ανέδειξε τη συνθετότητα του προβλήματος "διδάσκω Ιστορία στη Μέση Εκπαίδευση" και μάλιστα στη διαιρεμένη και ημικατεχόμενη Κύπρο στους δύσκολους καιρούς της παγκοσμιοκρατίας, τον καταθλιπτικό ρόλο των ιδεολογικών αγκυλώσεων και άτυπων θεσμών, την καταστροφική επίδραση του εξετασιοκεντρικού συστήματος, την ανυπαρξία επιμόρφωσης των διδασκόντων από μεριάς των οργάνων της Πολιτείας - τόσο γενικά όσο και για το συγκεκριμένο σχολικό εγχειρίδιο της Γ΄Λυκείου Ι.Ν.Σ.Κ. που συνέγραψε η ευνοούμενη ελλαδική πανεπιστημιακή τριανδρία. Αλλά απέδειξε και το πόσο μακριά νυχτωμένοι είναι τόσα χρόνια όσοι υπήρξαν και υπάρχουν αρμόδιοι για την παρακολούθηση των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων γνωσιολογικών, παιδαγωγικών και επιμορφωτικών εξελίξεων, και των αναγκών της διδασκαλίας της ιστορίας και γενικότερα της εκπαίδευσης! Προσπάθειες έγιναν από τους κατά καιρούς παράγοντες του Υ.Π.Π. και σκέψεις υπήρξαν. Αποτελέσματα δεν προέκυψαν! Και τώρα όλοι τρέχουμε, μήπως και προλάβουμε το τρένο... Κατά τρίτον, στο θέμα του βιβλίου της Ιστορίας Γ΄ Λυκείου [Ι.Ν.Σ.Κ.] φωτίστηκε με καθαρό τρόπο το ότι η ανάθεση συγγραφής στη συγγραφική ομάδα έγινε στην Αθήνα με αδιαφανείς διαδικασίες: η συγγραφή έγινε εν τάχει, καθώς οι νοοτροπίες fast food δεν περιορίζονται στα εδέσματα πλέον. Η εισαγωγή (κατ' άλλους "επιβολή") του συγκεκριμένου βιβλίου (πάντα ακολουθώντας την ...παράδοση) δρομολογήθηκε σε Ελλάδα και Κύπρο για πλείστους άλλους σκοπούς και όχι για την παιδαγωγική και επιστημονική αξία του περιεχομένου, ή έστω τη βελτίωση του "ταχυφαγείου" των εισαγωγικών εξετάσεων στα ΑΕΙ (και όχι βεβαίως για την απόκρουση των GCE). Τέταρτον, το βιβλίο γράφτηκε για να διδαχθεί στην "Ιστορία Κοινού Κορμού". Στην Ελλάδα στους μαθητές του "Κορμού" διδάσκεται ["διδάσκεται";!]. Στην Κύπρο όλοι προσπαθούμε ακόμη να καταλάβουμε γιατί το βιβλίο εισήχθη και στην "Ιστορία Κορμού", αλλά και στην "Ιστορία Κατεύθυνσης" για τους υποψήφιους Φιλοσοφικών Σχολών! Δηλαδή παραβιάστηκε και αυτή η στοιχειώδης πρόβλεψη των συγγραφέων και των προδιαγραφών συγγραφής που έθεσε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Αθήνας: το ελλαδικό βιβλίο γράφτηκε για να διδάσκεται στην "Ιστορία του Κοινού Κορμού"!Αναζητάμε απαντήσεις πειστικές: Τι ήταν/είναι αυτό που επέβαλε αυτή τη λύση; Τι ήταν/είναι αυτό που απέκλεισε τη λύση εξαρχής να διδαχθούν ορισμένα κεφάλαια από τα "Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας", που είναι το βιβλίο Ιστορίας Κατεύθυνσης της Ελλάδας ως πιο έγκυρο και αρμόζον στην εξειδικευμένη γνώση των μαθητών-υποψήφιων φοιτητών Φιλοσοφικών Σχολών; (Κι ας μη μας πουν για "αποθέματα του παλιού βιβλίου που καταστράφηκαν", "δύσκολο βιβλίο τα "Θέματα Νεοελλην. Ιστορίας" κλπ.) Όσοι πανεπιστημιακοί και καθηγητές της Μέσης Εκπαίδευσης ενημερώθηκαν επ' αυτού στις εργασίες του Συνεδρίου ΣΕΚΦ-ΠΕΦ απορούσαν για την επιλογή αυτή που έγινε από τη Δ/νση Μ.Ε. της Κύπρου και το Υ.Π.Π.! Πέμπτον, στο Συνέδριο το βιβλίο Ι.Ν.Σ.Κ. επανειλημμένα - από υποστηρικτές και αντιπάλους της διδασκαλίας του! - χαρακτηρίστηκε δύσκολο στη διδασκαλία τόσο ως βιβλίο της "Ιστορίας του Κορμού" όσο και ως βιβλίο της "Ιστορίας Κατεύθυνσης".Επιπλέον, σημειώνω α) ότι στην Ελλάδα διδάσκεται και εξετάζεται στην "Κατεύθυνση" το βιβλίο "Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας" β) ότι στην Κύπρο, σύμφωνα με τον φετινό προγραμματισμό, διδάσκεται ύλη τριών βιβλίων ["Ιστορία Ν.Σ.Κ.", "Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας", "Ιστορία της Κύπρου"]! Προγραμματισμός που μετατρέπει σε... πανευτυχείς δρομείς τους μαθητές, τους διδάσκοντες καθηγητές, τους γονείς, και καθιστά... δυστυχή μόνο την "παρα-παιδεία". Μήπως τον προγραμματισμό αυτό τον επέβαλε ο ΣΕΚΦ; Όχι, ασφαλώς! Αντιθέτως, στις προτάσεις του ΣΕΚΦ προβλεπόταν και μείωση της προτεινόμενης ύλης. Ωστόσο κι αυτή η ψιθυρολογία σε βάρος του ΣΕΚΦ, κατευθυνόμενα, φτάνει στα Λύκεια τις τελευταίες μέρες! Θυμίζω ότι στην Ελλάδα το βιβλίο Ι.Ν.Σ.Κ. έχει ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών από τους διδάσκοντες αλλά και από την Ομοσπονδία των καθηγητών (ΟΛΜΕ). Επίσης, είναι εξαιρετικά χαμηλή η επιλογή του μαθήματος από τους μαθητές για εξέταση (κοντά στο 5,2%). Σε έρευνα του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ (δημοσίευση στις αθηναϊκές εφημερίδες, Απρίλιος 2008) μεταξύ των διδασκόντων, το βιβλίο Ι.Ν.Σ.Κ. είχε τη χαμηλότερη αποδοχή από όλα τα νέα βιβλία (32%).Ενώ στην Κύπρο; Καμιά από τις προειδοποιήσεις και αντίθετες γνώμες δεν εισακούστηκε. Δρομολογήθηκε από το Νοέμβριο του 2007 η εισαγωγή του με συνοπτικές διαδικασίες και στη συνέχεια αποφασίστηκε η διδασκαλία του. Μόνο ο ΣΕΚΦ, αφού ανέθεσε σε επιτροπή μελών του, και αφού μελέτησε το θέμα και τα βιβλία, με 3 ομόφωνες αποφάσεις του Κ.Δ.Σ. υποδείκνυε στο Υ.Π.Π. και στην ΟΕΛΜΕΚ τα τεράστια προβλήματα που προκύπτουν από τη διδασκαλία και την εξέταση του βιβλίου Ι.Ν.Σ.Κ. Αξιολογούσε αρνητικά, εκτός των άλλων, και την ποσότητα των προτεινόμενων διδακτέων κεφαλαίων, αλλά και τη διδασκαλία του βιβλίου. Ζητούσε να στηριχθεί η διδασκαλία στο βιβλίο "Θέματα Νεοελλ. Ιστορίας" με επιλογή μόνο ορισμένων κεφαλαίων, όπως ισχύει στην Ελλάδα.Οι ομόφωνες αποφάσεις του ΣΕΚΦ ελήφθησαν: 5 Φεβρουαρίου 08, 2 Ιουλίου 08, 11 Σεπτεμβρίου 08. ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ! Και διαβάστε τις αποφάσεις στην ιστοσελίδα του ΣΕΚΦ [www2.cytanet.com.cy/SEKF]. Οι αποφάσεις έγιναν αντικείμενο λοιδορίας ή έμειναν αναπάντητες ή/και απορρίφθηκαν ή/και δεν έγιναν αντικείμενο μελέτης. Κι αυτά συνέβησαν, παρόλο που ο ΣΕΚΦ μάλλον ανήκει στους λίγους φορείς που έκαναν την πιο προσεκτική μελέτη και τοποθέτηση επί του θέματος. Στη Διεύθυνση Μέσης Εκπαίδευσης του Υ.Π.Π. προχώρησαν προς τη γνωστή αδιέξοδη κατεύθυνση, θέτοντας το βιβλίο Ι.Ν.Σ.Κ. ως κύριο βιβλίο διδασκαλίας και ορίζοντας σχεδόν το σύνολό του ως διδακτέα και εξεταστέα ύλη για τις Παγκύπριες Εξετάσεις! Στην ΟΕΛΜΕΚ αγνόησαν τις δύο πρώτες αποφάσεις του ΣΕΚΦ και δεν αποδέχθηκαν την τρίτη απόφαση του ΣΕΚΦ, διότι πλέον τα "πράγματα είχαν προχωρήσει"! Τον Ιούνιο του 2009 κι αυτοί θα κατακεραυνώνουν τους πάντες για τη "μαθητική αποτυχία" κλπ. Το πάνσοφο "ρηχό κράτος της Παιδείας" διά κραυγών και παρεμβάσεων στα μ.μ.ε. έπεισε και την ΟΕΛΜΕΚ και τους καθηγητές και τον Υπουργό ότι έτσι πρέπει να γίνει. Οδεύουμε προς αδιέξοδο. Υπό την πίεση των εξοργισμένων διδασκόντων, λίγες μόνο μέρες από την έναρξη της διδασκαλίας έρχεται να προτείνει η Δ/νση Μέσης Εκπαίδευσης νέο "Προγραμματισμό". Αλλά και πάλι ρίχνει στα άχρηστα τα "Θέματα Νεοελλ. Ιστορίας"! Η νέα απόφαση του ΣΕΚΦ [11.10.08] απορρίπτει και πάλι τον "Προγραμματισμό", διότι και πάλι εξοβελίζεται η "Θεματική Ιστορία"! Στη συνεδρίαση 11.10.08 μια άλλη πρόταση υποστήριξαν 3 μέλη του ΚΔΣ του ΣΕΚΦ: Σε αντίθεση με τον προτεινόμενο "Προγραμματισμό" του Υ.Π.Π., να επανέλθει το προηγούμενο βιβλίο Ιστορίας στο μεταβατικό διάστημα που διανύουμε (εκπόνηση Νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων Ιστορίας, συγγραφή νέων βιβλίων), στο οποίο υπάρχει εμπειρία και επιμόρφωση των καθηγητών. Οι διδάσκοντες οφείλουν να μιλήσουν. Με νηφαλιότητα, μελέτη, αντικειμενική ματιά, αλλά και αποφασιστικότητα. Hic Rodhus hic saltus.
*Γιώργος Μύαρης Μέλος του ΚΔΣ του ΣΕΚΦ, εκλεγμένος με τον "Συνασπισμό Φιλολόγων".
*Γιώργος Μύαρης Μέλος του ΚΔΣ του ΣΕΚΦ, εκλεγμένος με τον "Συνασπισμό Φιλολόγων".
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Αναρτήσεις
