Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2009

Ο ρόλος του μεσαιωνικού Ισλάμ στην ιστορία της επιστήμης - Β' Λυκ


«Ποιο είναι το μερίδιο της μουσουλμανικής συμβολής στη συγκρότηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού τον Μεσαίωνα;» «Μήπως η Ευρώπη δεν όφειλε τις γνώσεις της στο Ισλάμ;»

Το σημείωμα που ακολουθεί αποτελεί σύνοψη άρθρου του Γιάννη Χριστιανίδη:

Πολλά γράφτηκαν με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Οι ελληνικές ρίζες της χριστιανικής Ευρώπης» του Συλβαίν Γκουγκενέμ, στο οποίο εξετάζεται ο ρόλος του Ισλαμικού κόσμου στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας της Ευρώπης. Ο συγγραφέας διαφωνεί με την άποψη που θεωρεί ότι η χριστ ευρ κατά τον μεσαίωνα έίχε χάσει τελείως το νήμα με την αρχαία ελληνική σκέψη, ούτε συμφωνεί με τη θέση πώς άνθησε ένας βαθιά εξελληνισμένος και πεφωτισμένος ισλαμικός κόσμος, θρησκευτικά ανεκτικός και πολιτιστικά ανοικτός σε νέες ιδέες, χαρακτηριζόμενος από αλματώδη ανάπτυξη του ορθολογιστικού πνεύματος, ο οποίος διατήρησε την αρχαία κληρονομιά (στις επιστήμες και την φιλοσοφία) την ανέπτυξε περαιτέρω και τη μετέδωσε στη χειμαζόμενη Ευρώπη για να αφυπνισθεί επιστημονικά και πολιτιστικά από τον 13ο αι και μετά.
Ο Συλβαίν Γκουγκενέμ, στο έργο του, υποστηρίζει πως όλα τα παραπάνω, αποτελούν μια στρεβλή εικόνα. Αντίθετα θεωρεί ότι οι ρίζες της χριστιανικής Ευρώπης είναι ελληνικές, και τις ρίζες αυτές οι Ευρωπαίοι τις αναζήτησαν και τις βρήκαν τελείως μόνοι τους, χωρίς την αραβο-μουσουλμανική διαμεσολάβηση.
Επόμενο ήταν αυτές οι απόψεις να πυροδοτήσουν μια οξύτατη πολεμική που απέκτησε και πολιτικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά.
Ο συγγραφέας του άρθρου Γιάννης Χριστιανίδης, με αφορμή αυτές τις συζητήσεις, διατυπώνει μερικές σκέψεις γύρω από τις επικρατέστερες απόψεις σχετικά με την ιστορία των αραβικών επιστημών και των αραβικών μαθηματικών.
Σύμφωνα με αυτές ο ρόλος που έπειξε ο μεσαιωνικός ισλαμικός κόσμος στην ιστορία της επιστήμης περιγράφεται επιτυχώς με τέσσερις όρους: διατήρηση, αφομοίωση (ή οικειοποίηση), ανάπτυξη και διάχυση (εξάπλωση, διάδοση).
Οι λόγιοι του Ισλάμ διατήρησαν ζωντανές πολλές από τις επιστημονικές γνώσεις των αρχαίων πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στα εδάφη που κατέκτησαν οι Άραβες (αρχαιοελληνικός, περσικός, ινδικός), τις αφομοίωσαν και τις ενέταξαν στον πολιτισμό που δημιούργησαν, τις εμπλούτισαν περαιτέρω αυξάνοντας τις επιστημονικές γνώσεις και αντικειμενικά συνέβαλαν στη διάχυση αυτού του γνωστικού αποθέματος στη χρ ευρ κατά το 12ο-13ο αιώνα που γνώρισε μια μικρή αναγέννηση προάγγελο τηε μεγάλης - Renaissance – του 15ου και 16ου αι.
Συνεπώς η παλαιά άποψη που θεωρούσε ότι συμβολή του κόσμου του Ισλάμ εξαντλείται σε ένα απλό διαμεσολαβητικό ρόλο μετάδοσης των αρχαιοελληνικών γνώσεων στη Δύση, σήμερα έχει ανατραπεί από τις πολυάριθμες έρευνες σχετικά με την αραβική επιστήμη, και θεωρείται λαθεμένη.
...
..
.
άρθρο του Γιάννη Χριστιανίδη