Μετά το πραξικόπημα και την εισβολή -παρά τις αρνητικές εξελίξεις- η ΕΟΚΑ Β΄ συνέχισε το προδοτικό και δολοφονικό έργο σκοτώνοντας ακόμη 4 αντιστασιακούς.
Δηλωτικό της ιδεολογικής διαπάλης και της διάσπασης του κυπριακού ελληνισμού είναι το στοιχείο ότι από τους δολοφονηθέντες δημοκρατικούς πολίτες τουλάχιστον 5 υπήρξαν αγωνιστές του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα 1955-59 και της ΕΟΚΑ (με κορυφαία την περίπτωση του Στέλιου Μαύρου, συνεργάτη του Γρ. Αυξεντίου και του Γ. Γρίβα), οι οποίοι αρνήθηκαν να υπακούσουν στους εκβιασμούς και να ενταχθούν στην τρομοκρατική ΕΟΚΑ Β΄, απορρίπτοντας και την καπηλεία των ενωτικών και ελληνοκεντρικών θέσεων από την οργάνωση αυτή. Είναι, επίσης, σημαντικό ότι οι δυνάμεις της αντίστασης απέφυγαν κάθε ενέργεια αντιποίνων εις βάρος των μελών της ΕΟΚΑ Β΄ ή και αυτών ακόμη των γνωστών σε όλους δολοφόνων της, συμβάλλοντας στην αποτροπή του εμφυλίου πολέμου και προσμένοντας την ενεργοποίηση των θεσμών της Δικαιοσύνης.
Η εξιστόρηση γεγονότων και η αφήγηση στιγμιότυπων από την προσωπική ή τη δημόσια ζωή των δολοφονημένων προσθέτει πολλά χρήσιμα στοιχεία στην ιστορία της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της Κύπρου· συναντιέται με την ιστορία των νοοτροπιών όχι μόνο στη χρονική περίοδο 1972-1974 αλλά και αυτή της σημερινής συγκυρίας, όπως και με ανοικτά προβλήματα του πολιτικού πολιτισμού στη διαιρεμένη κυπριακή κοινωνία και στο ντε φάκτο διχοτομημένο σώμα της κυπριακής επικράτειας. Στα πλαίσια αυτά μπορεί να κατανοηθεί και η συνοπτική αλλά σαφής παράθεση μειονεκτημάτων στην ομαλή λειτουργία της νεαρής Κυπριακής Δημοκρατίας και ελλειμμάτων στη δημοκρατική και νομιμοποιητική υφή της (σ. 73 κ.ά.), εξήγηση της επικράτησης των πραξικοπηματιών λόγω της υπεροχής τους σε δυνάμεις και οπλικά συστήματα, μέσω του απόλυτου ελέγχου στην Εθνική Φρουρά και στην ΕΛ.ΔΥ.Κ., όπως και παρουσίαση άλλων σημαντικών παραμέτρων στην οξεία σύγκρουση του 1974.
Με τη χρήση ευρείας βιβλιογραφίας και φωτογραφικών αρχείων ενισχύονται ορισμένα σημεία του περιεχομένου και τούτο προστίθεται στα θετικά της έκδοσης, χωρίς όμως να είναι στόχος των συγγραφέων ο εμπλουτισμός αυτού του υλικού τεκμηρίωσης.
Ασφαλώς πρόκειται για μια πρώτη έκδοση που επιτρέπει να γίνει κατανοητή η σημαντική συνεισφορά των αντιστασιακών αγώνων και των θυσιασθέντων αγωνιστών στην ιστορία του κυπριακού ελληνισμού και της παγκόσμιας δημοκρατικής πορείας. Το έργο, μέσα και στην υφολογική του ιδιαιτερότητα, αποτελεί σημαντική πηγή στοιχείων για τους ερευνητές της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της Κύπρου και της Ελλάδας.
[Σημ. ΓΚΜ: Η πρώτη μορφή του κειμένου με τίτλο «Όσο κι αν ξεθωριάζει η μνήμη, η θυσία των δημοκρατικών πολιτών μένει ζωντανή» δημοσιεύτηκε στο αθηναϊκό περιοδικό ΑΝΤΙ , τχ. 848-849, 29.7.-9.9.2005, 28-29.]
Δηλωτικό της ιδεολογικής διαπάλης και της διάσπασης του κυπριακού ελληνισμού είναι το στοιχείο ότι από τους δολοφονηθέντες δημοκρατικούς πολίτες τουλάχιστον 5 υπήρξαν αγωνιστές του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα 1955-59 και της ΕΟΚΑ (με κορυφαία την περίπτωση του Στέλιου Μαύρου, συνεργάτη του Γρ. Αυξεντίου και του Γ. Γρίβα), οι οποίοι αρνήθηκαν να υπακούσουν στους εκβιασμούς και να ενταχθούν στην τρομοκρατική ΕΟΚΑ Β΄, απορρίπτοντας και την καπηλεία των ενωτικών και ελληνοκεντρικών θέσεων από την οργάνωση αυτή. Είναι, επίσης, σημαντικό ότι οι δυνάμεις της αντίστασης απέφυγαν κάθε ενέργεια αντιποίνων εις βάρος των μελών της ΕΟΚΑ Β΄ ή και αυτών ακόμη των γνωστών σε όλους δολοφόνων της, συμβάλλοντας στην αποτροπή του εμφυλίου πολέμου και προσμένοντας την ενεργοποίηση των θεσμών της Δικαιοσύνης.
Η εξιστόρηση γεγονότων και η αφήγηση στιγμιότυπων από την προσωπική ή τη δημόσια ζωή των δολοφονημένων προσθέτει πολλά χρήσιμα στοιχεία στην ιστορία της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της Κύπρου· συναντιέται με την ιστορία των νοοτροπιών όχι μόνο στη χρονική περίοδο 1972-1974 αλλά και αυτή της σημερινής συγκυρίας, όπως και με ανοικτά προβλήματα του πολιτικού πολιτισμού στη διαιρεμένη κυπριακή κοινωνία και στο ντε φάκτο διχοτομημένο σώμα της κυπριακής επικράτειας. Στα πλαίσια αυτά μπορεί να κατανοηθεί και η συνοπτική αλλά σαφής παράθεση μειονεκτημάτων στην ομαλή λειτουργία της νεαρής Κυπριακής Δημοκρατίας και ελλειμμάτων στη δημοκρατική και νομιμοποιητική υφή της (σ. 73 κ.ά.), εξήγηση της επικράτησης των πραξικοπηματιών λόγω της υπεροχής τους σε δυνάμεις και οπλικά συστήματα, μέσω του απόλυτου ελέγχου στην Εθνική Φρουρά και στην ΕΛ.ΔΥ.Κ., όπως και παρουσίαση άλλων σημαντικών παραμέτρων στην οξεία σύγκρουση του 1974.
Με τη χρήση ευρείας βιβλιογραφίας και φωτογραφικών αρχείων ενισχύονται ορισμένα σημεία του περιεχομένου και τούτο προστίθεται στα θετικά της έκδοσης, χωρίς όμως να είναι στόχος των συγγραφέων ο εμπλουτισμός αυτού του υλικού τεκμηρίωσης.
Ασφαλώς πρόκειται για μια πρώτη έκδοση που επιτρέπει να γίνει κατανοητή η σημαντική συνεισφορά των αντιστασιακών αγώνων και των θυσιασθέντων αγωνιστών στην ιστορία του κυπριακού ελληνισμού και της παγκόσμιας δημοκρατικής πορείας. Το έργο, μέσα και στην υφολογική του ιδιαιτερότητα, αποτελεί σημαντική πηγή στοιχείων για τους ερευνητές της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της Κύπρου και της Ελλάδας.
[Σημ. ΓΚΜ: Η πρώτη μορφή του κειμένου με τίτλο «Όσο κι αν ξεθωριάζει η μνήμη, η θυσία των δημοκρατικών πολιτών μένει ζωντανή» δημοσιεύτηκε στο αθηναϊκό περιοδικό ΑΝΤΙ , τχ. 848-849, 29.7.-9.9.2005, 28-29.]
Αναρτήσεις
