Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2009

Requiem Manuel Alegre


Υπάρχουν νεκροί που αργούν να πεθάνουν.
Ανώφελο να τους θάψεις, ξαναγυρίζουν,
Ξεχνιούνται καμιά φορά στη σκιά,
Στο χέρι μιας πολυθρόνας,
ή στη σπασμένη άκρη Ενός φλιτζανιού.
’Η κρύβονται
Στα μικρά κουτιά πάνω στα τραπέζια.
Υπάρχουν αντικείμενα που κατοικούν ακόμη
Και είναι σαν το πρόσωπο, το μεταμορφωμένο από τους απόντες
Τα σημάδια τους στο σπίτι και στο εφήμερο.
Γι ‘αυτό είναι τόσο σκληρό να πάρεις απ’ το τραπέζι
Το πιάτο και τα μαχαιροπήρουνα
Να τακτοποιήσεις τα ρούχα, ν’αλλάξεις
Τα σεντόνια.
Υπάρχουν νεκροί Που δεν φεύγουν ποτέ.
Υπάρχουν νεκροί που δεν σταματούν να κάνουν κακό.


(μετάφραση: Γιάννης Σουλιώτης), (προδημοσίευση)
(από την Ανθολογία Σύγχρονης Πορτογαλικής Ποίησης, που πρόκειται να κυκλοφορήσει αυτόν τον μήνα,από τις Εκδ.ΡΟΕΣ,σε Επιλογή,Παρουσίαση,Μετάφραση Γιάννη Σουλιώτη,Πρόλογο Αnna-Maria Soares,Λέκτωρ Ινστιτούτο Camoes,και Επιμέλεια Παυλίνας Παμπούδη)

Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου 2009

Γαλλία πρόταση αφαίρεσης της Ιστορίας από την κατεύθυνση των Επιστημών της αντίστοιχης Γ΄Λυκείου


Γάλλοι διανοητές και πολιτικοί αντιδρούν έντονα στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που προτείνει ο υπουργός Παιδείας της Γαλλίας Λικ Σατέλ, η οποία αφαιρεί από το πρόγραμμα των μαθητών Τρίτης Λυκείου που έχουν επιλέξει την κατεύθυνση των Επιστημών, την Ιστορία και τη Γεωγραφία.
Το μέτρο αφορά τους μαθητές που επιλέγουν να δώσουν εξετάσεις baccalaureat, έχοντας επιλέξει την επιστημονική κατεύθυνση.
Για τους μαθητές Λογοτεχνίας και Οικονομικών η Ιστορία και η Γεωγραφία θα παραμείνουν μαθήματα υποχρεωτικά, μαζί με τα Μαθηματικά, τα Γαλλικά και μία ακόμα ξένη γλώσσα, τη Γιλοσοφία και άλλα μαθήματα.
Το σχέδιο της γαλλικής κυβέρνησης έχει προκαλέσει την έντονη οργή των Γάλλων διανοητών και πολιτικών. Με επικεφαλής τον φιλόσοφο Αλέν Φινκελκρότ, ιστορικοί και διανοούμενοι εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση στην οποία χαρακτήρισαν το σχέδιο «κοντόφθαλμο και αντιπαραγωγικό».
«Το προφανές κενό ανάμεσα στο νομοσχέδιο και στις πραγματικές εκπαιδευτικές ανάγκες των Γάλλων νέων στις αρχές του 20ού αιώνα μπορεί να προκαλέσει μόνο ανησυχία και αποχαύνωση» αναφέρουν.
Πολιτικοί της Αριστεράς, ανάμεσά τους η ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Μισέλ Ομπρί, η Σεγκολέν Ρουαγιάλ και ο πρώην υπουργός Παιδείας, Ζακ Λανγκ, έχουν επίσης εκφραστεί κατά του νομοσχεδίου.
Από την πλευρά του, ο Λικ Σατέλ υπερασπίστηκε το νομοσχέδιο, λέγοντας ότι η εξειδίκευση σε συγκεκριμένο τομέα θα είναι ευεργετική για τους μαθητές και τονίζοντας ότι στις πιο μικρές τάξεις ο αριθμός των ωρών της Ιστορίας σχεδόν διπλασιάζεται.
Πρόσθεσε ότι η μεταρρύθμιση θα προσφέρει τη δυνατότητα σε όσους μαθητές το θελήσουν να παρακολουθήσουν μαθήματα Ιστορίας ως μάθημα επιλογής.
in.gr

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2009

Aποφυγή απλουστευτικών ιστορικών αναλογιών


... με δεδομένο το μεγάλο κίνητρο της μελλοντικής ένταξης της ΠΓΔΜ και της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στην οποία η Ελλάδα και η Κύπρος είναι ήδη μόνιμα μέλη. Ταυτοχρόνως, η παγκόσμια οικονομική κρίση απαιτεί την άμεση και αμοιβαία μείωση των υπέρογκων αμυντικών δαπανών της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Εφτασε ο καιρός αυτά τα τρία «ντόμινο ειρήνης» να αποτελέσουν παραδείγματα προς μίμηση στις ταραγμένες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, των δυτικών Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής. Σε τελευταία ανάλυση, ως άμεσα ενδιαφερόμενοι και στις τέσσερις χώρες, πρέπει να αντιληφθούμε ότι μπορούμε να πάρουμε τα νήματα της μοίρας στα χέρια μας. Δεν χρειάζεται πλέον να περιμένουμε από τις Μεγάλες Δυνάμεις ή άλλους από μηχανής θεούς, να λύνουν τα προβλήματά μας.

Tου Θεοδωρου Kουλουμπη* / couloumbis@msn.com

Το έτος 1911, λίγο πριν από την αναχώρησή του από τη Μόσχα για να αναλάβει καθήκοντα πρέσβη της Ρωσίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο Α. Νεκλιούκοφ άκουσε τις αυστηρές συστάσεις του τσάρου Νικόλαου ΙΙ. Ο τσάρος προειδοποίησε τον απεσταλμένο του ότι ένας μεγάλος πόλεμος θα ξεσπούσε στην Ευρώπη και ότι θα έπρεπε με κάθε τρόπο να τον καθυστερήσουν τουλάχιστον μέχρι το 1917. Ο τσάρος δεν ήταν ο μόνος που προέβλεπε τον επερχόμενο πόλεμο. Φτάνοντας στο καλοκαίρι του 1914, οι ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης ήταν τόσο πεπεισμένοι για το αναπόφευκτο της σύγκρουσης ώστε δεν απέτρεψαν τις ταυτόχρονες κινητοποιήσεις των στρατευμάτων τους, που μοιραία κατέληξαν στην μεγάλη σφαγή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η όλη αλυσίδα της γεωμετρικά αυξανόμενης κλιμάκωσης άρχισε με αφορμή τη δολοφονία του αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου στο Σεράγεβο (28 Ιουνίου 1914) από ένα νεαρό Σέρβο εθνικιστή, τον Γκαβρίλο Πριντσίπ. Είκοσι χρόνια νωρίτερα, το όλο επεισόδιο θα είχε μάλλον διευθετηθεί στο πλαίσιο ενός συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας. Δυστυχώς, πέντε χρόνια και πολλά εκατομμύρια νεκρούς αργότερα, το δίδαγμα για τους Ευρωπαίους -ηγέτες και λαούς- ήταν «μη βιάζεστε να καταφεύγετε στη βία».
Ο πολιτικός επιστήμονας Ρόμπερτ Τζέρβις, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, ανέπτυξε πριν από τριάντα τέσσερα χρόνια μια θεωρία για τον ρόλο της «παρανόησης» ως αφορμής των πολεμικών συγκρούσεων. Υποστήριξε ότι λανθασμένες αντιλήψεις για τον κόσμο (κακή ανάγνωση των προθέσεων των εκάστοτε ανταγωνιστών, επιλεκτική χρήση πληροφοριών από τις κυβερνήσεις, ιστορικές μνήμες προηγουμένων συγκρούσεων, και έλλειψη γνώσης για τις διαφοροποιήσεις στις τάξεις των θεωρούμενων αντιπάλων) χαρακτήριζαν συχνά τη συμπεριφορά των ηγετών. Ο Τζέρβις έφτασε στο κεντρικό συμπέρασμα ότι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες, επηρεασμένοι από τις εμπειρίες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, υποτίμησαν την εμμονή του Αδόλφου Χίτλερ να κατακτήσει την Ευρώπη. Πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να τον περιορίσουν με ειλικρινείς διαπραγματεύσεις και κατευναστικές χειρονομίες. Και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έφτασε στο τραγικό του αποτέλεσμα. Το δίδαγμα για τις μεταπολεμικές ηγεσίες, μετά έξι χρόνια καταστροφικής μανίας και δεκάδες εκατομμύρια νεκρούς, ήταν: «χτύπα τους παρανοϊκούς εχθρούς σου εγκαίρως. Προτίμησε ένα μικρό πόλεμο νωρίς για να αποφύγεις ένα μεγάλο πόλεμο αργότερα».
Μετά το 1945, καθώς η αντιπαράθεση του Ψυχρού Πολέμου άρχισε να ρίχνει τη βαριά της σκιά πάνω στον πλανήτη, γεννήθηκε από στοχαστές, όπως ο Τζορτζ Κέναν, και Αμερικανούς πολιτικούς όπως οι Αϊζενχάουερ και ο Νίξον, η περίφημη «θεωρία των ντόμινο». Με απλά λόγια, η θεωρία αυτή θα μπορούσε να αποδοθεί ως εξής: Ο Στάλιν και οι διάδοχοί του πρέπει να εξομοιωθούν με τον Χίτλερ. Ο διεθνής κομμουνισμός είναι συμπαγής, επαναστατικός, επιθετικός και πλήρως ελεγχόμενος από το δικτατορικό καθεστώς της Μόσχας. Στην περίπτωση του Χίτλερ, το πρώτο ντόμινο έπεσε με τον επανεξοπλισμό της Ρηνανίας το 1936 χωρίς οι Μεγάλες Δυνάμεις να αντιδράσουν. Ακολούθησαν δύο ακόμη ντόμινο, τον Μάρτιο του 1938 η προσάρτηση της Αυστρίας και τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους η γερμανική επίθεση εναντίον της Σουδητίας στην Τσεχοσλοβακία. Και αυτές οι προκλήσεις αντιμετωπίστηκαν με περισσή επιείκεια και πνεύμα κατευνασμού από τους Αγγλογάλλους. Επομένως, όταν ο ακάθεκτος πλέον Χίτλερ επιτέθηκε το 1939 στην Πολωνία, ο μόνος τρόπος αντιμετώπισής του ήταν ένας παγκόσμιος πόλεμος.
Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ένας ικανός αριθμός διεθνολόγων έσπευσε να επικαλεσθεί τη θεωρία των ντόμινο για να δικαιολογήσει την πολεμική εμπλοκή των ΗΠΑ στην Κορέα (1950 - 53) και στο Βιετνάμ (1965 - 75). Αν έπεφταν αυτά τα ντόμινο, κατά τους θεωρητικούς της εποχής, θα άνοιγε ο δρόμος για την παγκόσμια ηγεμονία του σοβιετικού Μαρξισμού - Λενινισμού. Γνωρίζουμε όλοι την έκβαση της ιστορίας του Βιετνάμ: Υστερα από δέκα χρόνια ασυμμετρικού πολέμου (μια πυρηνική υπερδύναμη εναντίον ευέλικτων ανταρτών σε μια αφιλόξενη ζούγκλα), οι ΗΠΑ αντίκρισαν την ήττα στα χέρια ενός πανούργου και ακραιφνούς εθνικιστή ηγέτη, του Χο Τσι Μινχ. Οπως αποδείχθηκε από τις εξελίξεις, ο Βορειοβιετναμέζος ηγέτης, παρά την κομμουνιστική του ιδεολογία, δεν ήταν ενεργούμενο της Μόσχας ούτε και του Πεκίνου. Και τα διδάγματα της Κορέας και του Βιετνάμ ήταν ότι οι μεγάλες αποφάσεις που στηρίζονται σε απλουστευτικές ιστορικές αναλογίες μπορούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες. Επομένως, κάθε συγκεκριμένη περίπτωση έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και απαιτεί τη βαθιά μελέτη των περιστάσεων από αναλυτές εξειδικευμένους στην περιοχή των μελλοντικών συγκρούσεων.
Κλείνοντας την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, αξίζει να προτείνουμε μια αντίστροφη θεωρία των ντόμινο. Μπορούμε να ονομάσουμε τα συστατικά της «ντόμινο της ειρήνης». Τον δρόμο μας τον άνοιξαν εμπνευσμένοι -και κατά βάσιν ρεαλιστές- ηγέτες όπως ο Ζαν Μονέ και ο Ρομπέρ Σουμάν που πρωτοστάτησαν στην προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης πάνω στα ερείπια της μεταπολεμικής Ευρώπης. Η Ελλάδα μπορεί σήμερα, μαζί με τρεις γείτονες, την Τουρκία, την Κύπρο και την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, να γράψει ιστορία ανοίγοντας μια αλυσιδωτή διαδικασία ειρηνικής διευθέτησης τριών μακροχρόνιων διαφορών: οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, επανένωση της Κύπρου, και αμοιβαία αποδεκτή επίλυση του «ονόματος» του κράτους των Σκοπίων. Οι τρέχουσες πολιτικο-οικονομικές συνθήκες ευνοούν τον δρόμο της ειρήνευσης, με δεδομένο το μεγάλο κίνητρο της μελλοντικής ένταξης της ΠΓΔΜ και της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στην οποία η Ελλάδα και η Κύπρος είναι ήδη μόνιμα μέλη. Ταυτοχρόνως, η παγκόσμια οικονομική κρίση απαιτεί την άμεση και αμοιβαία μείωση των υπέρογκων αμυντικών δαπανών της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Εφτασε ο καιρός αυτά τα τρία «ντόμινο ειρήνης» να αποτελέσουν παραδείγματα προς μίμηση στις ταραγμένες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, των δυτικών Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής. Σε τελευταία ανάλυση, ως άμεσα ενδιαφερόμενοι και στις τέσσερις χώρες, πρέπει να αντιληφθούμε ότι μπορούμε να πάρουμε τα νήματα της μοίρας στα χέρια μας. Δεν χρειάζεται πλέον να περιμένουμε από τις Μεγάλες Δυνάμεις ή άλλους από μηχανής θεούς, να λύνουν τα προβλήματά μας.

Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2009

Ενάντια στην αντίληψη για "ειδική" ιστορία

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Το περιοδικό ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ και οι εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ
σας προσκαλούν στην επιμορφωτική συνάντηση για τη Διδασκαλία της Ιστορίας με τίτλο:
«Ενάντια στην αντίληψη για "ειδική" ιστορία»
Τα βιβλία ιστορίας για το γυμνάσιο του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων
Θα μιλήσουν για τους στόχους, το περιεχόμενο και τη δομή των βιβλίων και θα παρουσιάσουν προτάσεις για τη διδακτική αξιοποίησή τους :
· Η Έφη Αβδελά, Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κρήτης
· Ο Τριαντάφυλλος Πετρίδης, εκπαιδευτικός-μέλος της συγγραφικής ομάδας
Θα ακολουθήσει συζήτηση με βάση τις εισηγήσεις για τη διδασκαλία της Ιστορίας στην εκπαίδευση
· Την εκδήλωση θα συντονίσει: ο Βασίλης Τσάφος, Λέκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γενικός Γραμματέας της ΝΕΑΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ.


Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα, 30-11-2009, ώρα 18.30 στο βιβλιοπωλείο ΠΑΤΑΚΗ, Ακαδημίας 65,Αθήνα.

Η δημόσια δευτεροβάθμια εκπαίδευση να τροφοδοτεί μια ιδιωτική ...


Οι πηγές της κακοδαιμονίας
Tου Θανου Bερεμη* Καθημερινή

... το φαινόμενο της αγκύλωσης που κατατρύχει το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Ο Αλέξης Δημαράς μιλάει για την «ψύχωση της αντικειμενικότητας» που χαρακτηρίζει τις εξετάσεις ώστε να μην υπεισέρχεται η πιθανότητα να διαπράττονται λαθροχειρίες. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο ο παπαγαλισμός θριαμβεύει στη διδακτέα ύλη και απαιτείται στη συνέχεια από τους εξεταζόμενους. Η έλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης ανάμεσα στο κράτος και τους πολίτες καταδικάζει έναν λαό σε σταδιακή νοητική παρακμή. Η εκπαίδευση που χτίζεται πάνω σε αναχρονιστικά στερεότυπα, και φοβάται να πειραματιστεί ή να αφήσει ελεύθερη τη φαντασία, καθηλώνεται στη στεγνή απομνημόνευση πληροφοριών. Τα φροντιστήρια, τουλάχιστον για την ύλη των ανθρωπιστικών σπουδών, αναπαράγουν ακριβώς μια διδασκαλία που δεν σηκώνει διαφορετικές ερμηνείες και αυτοσχεδιασμούς. Τα θέματα στα οποία εκτίθενται οι σπουδαστές είναι του τυφλοσούρτη που διευκολύνει μόνο τους διορθωτές. Η δημιουργικότητα αποθαρρύνεται και αμείβεται η απομνημόνευση των διδακτέων θεμάτων, ακόμα και στην Εκθεση Ιδεών.
Σταδιακά το Λύκειο εγκαταλείπεται από τους μαθητές, οι οποίοι αναζητούν εγκυρότερους προγυμναστές για τις εισαγωγικές εξετάσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Δημιουργήθηκε έτσι μια παράπλευρη εκπαίδευση στα φροντιστήρια, η οποία δεν αναπληρώνει μεν τις χαμένες βασικές γνώσεις του Λυκείου, αλλά ασκεί τους υποψήφιους σε δεξιότητες συμβατές με τις απαιτήσεις των εισαγωγικών. Στο απορφανισμένο από μαθητές Λύκειο οι καθηγητές διαθέτουν όλο και περισσότερο χρόνο για εξωσχολικές απασχολήσεις, ενώ η βαθμολογία ακολουθεί μια ανοδική πληθωριστική πορεία. Είναι περιττό να επισημάνουμε ότι η βαθμολογία αυτή δεν αποτελεί τεκμήριο για τις πραγματικές επιδόσεις των μαθητών στο Λύκειο και έτσι δυστυχώς δεν είναι δυνατό να αποτελέσει κριτήριο για την εισαγωγή σε πανεπιστημιακές σχολές υψηλής ζήτησης.
Πρόκειται για μια μοναδική ελληνική ευρεσιτεχνία: Η δημόσια δευτεροβάθμια εκπαίδευση να τροφοδοτεί μια ιδιωτική, με όλες τις σχετικές οικονομικές επιβαρύνσεις, αλλά και την υποχρέωση να παρακολουθεί τους δεσμευτικούς δημόσιους κανόνες.
Είναι πλέον φανερό ότι η προσθήκη διευκολύνσεων στο υπάρχον σύστημα, όπως οι πολλαπλές εξεταστικές ευκαιρίες για τους αγχωμένους εξεταζόμενους (πολλαπλασιάζοντας έτσι και τις περιόδους του άγχους) ή ο συνυπολογισμός των βαθμών του Λυκείου στα κριτήρια της εισαγωγής στη γη της επαγγελίας των ΑΕΙ, ουδεμία λύση προσφέρει στο πρόβλημά μας.
...
... Ασχετο (;) www.oecd.org/edu/eag2009
Η Ελλάδα σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΟΟΣΑ Education at a Glance ( Σεπτέμβριος 2009) έχει την πρωτιά στην αναλογία εκπαιδευτικών-μαθητών.
Συγκεκριμένα ανά 1000 μαθητές στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση αντιστοιχούν 117, 4 εκπαιδευτικοί για την Ελλάδα, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 76,4 , δηλαδή περίπου ένας εκπαιδευτικός ανά εννέα μαθητές. Κι όμως και φέτος τα κενά στα σχολεία της χώρας ήταν πολλά και οι χαμένες διδακτικές ώρες χιλιάδες.
Eντούτοις ένας αριθμός εκπαιδευτικών, που αγγίζει τις 10.000,(σύμφωνα με δηλώσεις της υπουργού) βρίσκεται αποσπασμένος σε διάφορες υπηρεσίες του Δημοσίου, από την κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου και τις περιφερειακές διευθύνσεις ως τις κατά τόπους Ιερές Μητροπόλεις!

Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2009

Εσκισαν βιβλία και διέκοψαν την παρουσίαση

Οι άλλοι «βιβλιοφάγοι»
Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.gr
Μέχρι τώρα ξέραμε ότι στην Ελλάδα ελάχιστοι διαβάζουν. Τώρα πια οδεύουμε σε μια κατάσταση που ελάχιστοι θα μπορούν να διαβάζουν. Πληθαίνουν τα κρούσματα των ακραίων (αριστεριστών, χρυσαυγιτών και άλλων ευαίσθητων στα ...γράμματα ομάδων) οι οποίοι μπουκάρουν στις παρουσιάσεις βιβλίων, όχι για να ανοίξουν τα μάτια τους, αλλά για να κλείσουν τα βιβλία άλλων.
Προχθές μια ομάδα «αγανακτισμένων» εισέβαλε στη Στοά Βιβλίου και διέκοψε την παρουσίαση του βιβλίου του συγγραφέα κ. Βασίλη Γκουρογιάννη, «Κόκκινο στην Πράσινη Γραμμή», που έχει ως θέμα το Κυπριακό. Εσκισαν βιβλία και διέκοψαν την παρουσίαση του βιβλίου, επειδή διαφωνούσαν. Στις αρχές του μήνα μια άλλη ομάδα «αγανακτισμένων» εισέβαλε στην παρουσίαση του βιβλίου της κ. Σώτης Τριανταφύλλου και πέταξε αυγά στη συγγραφέα. Τον Ιούνιο μια ομάδα «ξυρισμένων κεφαλών» εισέβαλε σε μια εκδήλωση και σταμάτησε την παρουσίαση του «Αμπεσεντάρ», ενός «σλαβομακεδονικού» αναγνωστικού που είχε εκδοθεί από το ελληνικό κράτος το 1925 και τώρα επανακυκλοφόρησε.
Δεν είναι θέμα αν τα βιβλία είναι καλά ή κακά. Για την ακρίβεια δεν υπάρχουν «κακά βιβλία». Ο μόνος αξιολογικός διαχωρισμός είναι ανάμεσα στα καλογραμμένα και στα κακογραμμένα. Αλλά ακόμη κι ένα κακογραμμένο βιβλίο κρίνεται, δεν καίγεται, δεν πρέπει με δυναμικές εκδηλώσεις να απαγορεύεται η διάδοσή του. Ο πληθωρισμός όμως των (ανεξαρτήτως χρώματος) φασιστικών εκδηλώσεων στις παρουσιάσεις βιβλίων πρέπει να μας ανησυχήσει. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η υγεία μιας κοινωνίας ορίζεται από τη σχέση της με τα βιβλία. Στη ναζιστική Γερμανία τα έκαιγαν. Και δεν είναι η πράξη καθαυτή που προσβάλλει. Ακραίοι υπήρχαν και θα υπάρχουν παντού στον κόσμο. Το πρόβλημα είναι η σιωπή. Ελάχιστοι αντέδρασαν όταν οι Χρυσαυγίτες προπηλάκισαν εκείνους που ήθελαν να παρουσιάσουν το «Αμπεσεντάρ». Πιθανώς να θεωρήθηκαν «προδότες». Κάπως περισσότεροι αντέδρασαν στην επίθεση με αυγά στην κ. Σώτη Τριανταφύλλου. Κάποιοι είπαν ότι η συγγραφέας είναι «τσιράκι του κεφαλαίου». Μένει να δούμε αν και ποιοι θα αντιδράσουν για την νέα επίθεση στη Στοά Βιβλίου.

Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2009

Αφιέρωμα στον Δημήτρη Χατζή και το έργο του («Το διπλό βιβλίο» )


Αφιέρωμα στον Δημήτρη Χατζή και το έργο του «Το διπλό βιβλίο»στο φθινοπωρινό τεύχος του περιοδικού ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ

Με ένα μεγάλο αφιέρωμα στον Δημήτρη Χατζή ανοίγει τις σελίδες του τοφθινοπωρινό τεύχος του πολιτιστικού περιοδικού ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ που μόλιςκυκλοφόρησε.Το αφιέρωμα, που γίνεται με την ευκαιρία της πρόσφατης επιλογής από τοΥπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού του «Διπλού βιβλίου» του Χατζή ως τουλογοτεχνικού αναγνώσματος για τους τελειόφοιτους της μέσης εκπαίδευσης,επιμελήθηκε ο φιλόλογος Γιώργος Κ. Μύαρης, ο οποίος και το ανοίγει με μιαεισαγωγική μελέτη του για τη ζωή και το έργο του Χατζή. Ακολουθούν πέντεακόμα εκτεταμένες και βιβλιογραφικά τεκμηριωμένες μελέτες για το έργο τουσυγγραφέα, γραμμένες ειδικά γι’ αυτή την έκδοση από τους πανεπιστημιακούςΠαναγιώτη Νούτσο και Γεωργία Λαδογιάννη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, τηνΈλλη Φιλοκύπρου του Πανεπιστημίου Αθηνών και τις φιλολόγους Βασιλική Σελιώτηκαι Όλγα Ντέλλα. Το αφιέρωμα απευθύνεται ιδίως στους διδάσκοντες τοσυγκεκριμένο πεζογράφημα του Χατζή στους μαθητές της Γ΄Λυκείου, αλλά καιευρύτερα σε όλους τους αναγνώστες που ενδιαφέρονται να γνωρίσουν τηνπολυτάραχη ζωή του σημαντικού αυτού δημιουργού και τις τύχες της δημιουργίαςτου.Στις υπόλοιπες σελίδες του τεύχους συνεργάζονται:? Ο καθηγητής του Ιόνιου Πανεπιστημίου Θεοδόσης Πυλαρινός με μιαενδιαφέρουσα έρευνά του για το κυπριακό σατιρικό περιοδικό «Μαστίγιον» τουΙωάννη Περδίου.? Ο Ανδρέας Χατζηθωμάς με μια αναφορά του στο έργο του Νίκου Κουρούσιη, πουπλαισιώνεται από χαρακτηριστικά δείγματα της δουλειάς του καλλιτέχνη.? Ο Ηλίας Βολιότης-Καπετανάκης που, μέσα από συνεντεύξεις με στενά συγγενικάτου πρόσωπα, αναφέρεται στον Λάμπρο Λεονταρίδη, ένα από τους ξεχασμένουςπρωτομάστορες της πολίτικης λύρας και της λαϊκής μουσικής γενικότερα.Με ποιήματά τους στο νέο τεύχος συνεργάζονται οι Αλεξάνδρα Γαλανού, ΑνδρέαςΧατζηθωμάς και Θεοδώρα Ομήρου, και με διηγήματά του ο Αντώνης Χαραλαμπίδης.Τέλος, με τη βιβλιοκρισία ασχολούνται σ’ αυτό το τεύχος οι ΛευτέρηςΠαπαλεοντίου και Γιώργος Λυσιώτης και με τη θεατρική κριτική ο Θωμάς Συμεού.
Υπενθυμίζεται ότι η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ κυκλοφορεί με το σύστημα των ετήσιων συνδρομώνπου περιλαμβάνει την έγκαιρη ταχυδρομική αποστολή του περιοδικού στουςσυνδρομητές του, ενώ περιορισμένος αριθμός αντιτύπων διατίθεται σεεπιλεγμένα περίπτερα και βιβλιοπωλεία.

Πληροφορίες για τα κέντρα εγγραφής συνδρομητών, το ύψος της συνδρομής καιάλλα συναφή στοιχεία δίνονται στην πρώτη σελίδα κάθε τεύχους του περιοδικού.
ΤΗΛ. επικοινωνίας 99523932.

Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2009

Διακοινοτικό Κίνημα Πολιτών για Λύση-Επανένωση-Ειρήνη


Inter-communal Civil Movement for Solution– Reunification -Peace

DECLARATION

1. The negotiation process is gradually coming into its final crucial phase. The two leaders appear determined to push the process forward despite the inherent difficulties. Greece and Turkey as well as the EU and the United Nations express their support for a solution. Yet the unfavourable political climate cultivated by the forces that are opposing the solution on both sides appear to be more vociferous. This situation, that tends to obscure the benefits of a solution and cultivates fear, makes the joint action of the pro-solution forces imperative.

2. It is precisely for that reason that Trade Unions, movements, NGOs and other Civil Society groups and individuals from both sides of the divide, have come together :
· To express their determination to work together in mobilizing the people in support of the two leaders efforts to resolve the Cyprus problem, utilizing fully the current favourable timing.
· To give hope and a positive vision to our people that a solution is necessary and within sight.
· To effectively organize a campaign to raise public awareness of the immediate need for a solution and the benefits that will result.

3. We urge the political leaders to push without delay for a settlement on the basis of the parameters agreed, for a Bi-zonal, Bi-communal federation based on political equality and a single sovereignty, international personality and citizenship.

4. We begin the process of building an inter-communal movement to intervene in the political sphere to bring together all civic organizations and citizens to struggle for reunification, mutual respect, understanding and reconciliation of the people of Cyprus.

Intended Actions:

To this end we intend to organize a rally at the beginning of December to demonstrate our will to struggle for reunification of our country as a matter of urgency. Our concerted action will continue until we reach our desired goal which is none other than the resolution of the problem resulting in a reunified demilitarized, federal and peaceful country without barbed wires.

Dear friends,
the time to make a concerted move is already overdue but nevertheless there is still time to be effective. Let's make full use of the opportunity before us and let's not loose any more time.
For the organizations/groups that have taken the initiative: Huseyin Akansoy, Nicos Trimikliniotis,Shener Elcil,Christos E. Stavrou,SalihOztoprack,Soteris Vlachos

teachershistorybook: Μύθοι και προκαταλήψεις στην Παιδεία - ΔΙΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

teachershistorybook: Μύθοι και προκαταλήψεις στην Παιδεία - ΔΙΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Μύθοι και προκαταλήψεις στην Παιδεία - ΔΙΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Η Πλατφόρμα Ε/κ και Τ/κ Εκπαιδευτικών “ΕΝΩΜΕΝΗ ΚΥΠΡΟΣ”
σας προσκαλεί την Τετάρτη 18-11-09 στις 7.00 – 9.00 μμ
στην Πύλη Αμμοχώστου στη Λευκωσία
σε ΔΙΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ

Μύθοι και προκαταλήψεις στην Παιδεία:αναζητώντας τις αλήθειες των άλλων

ΟμιλητέςΆννα Φραγκουδάκη
Μπιρικίμ Οζκγιούρ

Στην εκδήλωση θα υπάρχει αυτόματη διερμηνεία. Συνδιοργανωτές Friedrich – Ebert – StiftungΙΚΜΕ (Ίδρυμα Κοινωνικοπολιτικών Μελετών)Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο

Δευτέρα 20 Ιουλίου 2009

Τιμή στους Κυπρίους που μέσα στη φρίκη του πολέμου διατήρησαν την ανθρωπιά τους κι έσωσαν ή προστάτευσαν φίλους ή και άγνωστους από βέβαιο θάνατο



Οι νεκροί και οι αγνοούμενοι των συγκρούσεων και των
πολέμων στην Κύπρο αποτελούν την κορύφωση του πόνου και στις δυο κοινότητες, ιδιαίτερα αυτές τις μέρες του Ιούλη κάθε χρόνο. Εκατοντάδες γυναικόπαιδα, γέροι, απλοί άνθρωποι του μόχθου έχασαν τη ζωή τους μόνο και μόνο επειδή ήταν Έλληνες ή Τούρκοι. Θυσιάστηκαν στο βωμό του εθνικισμού για να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα αυτών που βρίσκονται στη κορυφή της κοινωνίας ή κάποιων μεγάλων δυνάμεων στη παγκόσμια σκακιέρα.
Για δεκαετίες οι εθνικιστές και των δυο πλευρών προσπαθούν να αποσιωπήσουν τα δικά
τους εγκλήματα σε βάρος της άλλης κοινότητας.
Αντίθετα, χρησιμοποιούν τα εγκλήματα και τις βαρβαρότητες που διέπραξαν οι εθνικιστές της άλλης πλευράς για να ισχυριστούν ότι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι δεν μπορούν να ζήσουν ειρηνικά μαζί επειδή ανάμεσά τους «κυλάνε ποτάμια αίματος». Τα τελευταία χρόνια οι εκταφές λειψάνων από τους ομαδικούς τάφους έφεραν στην επιφάνεια την ιστορία 50 χρόνων συγκρούσεων, πολέμου και πράξεων εθνικού
ξεκαθαρίσματος κι από τις δύο πλευρές.
Παρόλα αυτά κατά τη διάρκεια τέτοιων τραγικών χρόνων, όπως ήταν οι διακοινοτικές
συγκρούσεις την δεκαετία του 50 και στη συνέχεια του 60 μέχρι τον πόλεμο του 1974, η ανείπωτη ακόμα ιστορία έχει να επιδείξει συγκλονιστικές
πράξεις θάρρους και ανθρωπισμού.
Πράξεις που αποτελούν χαστούκι στον εθνικισμό και τη
μισαλλοδοξία.
Απλοί άνθρωποι κι από τις δύο κοινότητες στάθηκαν μπροστά με
τόλμη και αυτοθυσία, με κίνδυνο πολλές φορές την ίδια τους τη ζωή, για να σώσουν
συνανθρώπους τους, που ανήκαν στην κοινότητα «του εχθρού», από τα εγκληματικά χέρια των «δικών τους» εθνικιστών. Οι ήρωες αυτοί, αγρότες, βοσκοί,
κοινοτάρχες, παπάδες, πολιτικοί, υπό συνθήκες πολέμου διατήρησαν την
ανθρωπιά τους κι έσωσαν ή προστάτευσαν συγχωριανούς,
συναδέλφους, φίλους ή και άγνωστους από
βέβαιο θάνατο, σφαγή ή βιασμό. Σήμερα είναι
ανάγκη να φωτίσουμε τέτοιες ιστορίες
θάρρους και ανθρωπιάς ενάντια στις ιστορίες μίσους και διαχωρισμού που
προβάλλουν οι εθνικιστές. Για την επανένωση της Κύπρου
και την ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων της, εκτός
από την αναγνώριση των εγκλημάτων που έγιναν
κι από τις δύο πλευρές, χρειάζεται να τιμήσουμε εκείνους
που με τις πράξεις τους εμπόδισαν να γίνουν τέτοια εγκλήματα.
Ανταποκρινόμενοι σ’ αυτή την ανάγκη η Συμμαχία Σταματήστε
τον Πόλεμο-Κύπρος πήρε την πρωτοβουλία και μαζί με άλλες οργανώσεις και
ακτιβιστές οργανώνουν φέτος δικοινοτική εκδήλωση
για να τιμήσουμε αυτούς τους ανθρώπους.
Πρόκειται για μια πρώτη προσπάθεια που
γίνεται για να εκφράσουμε ένα μεγάλο «efharisto» ή «tesekurler» και
την ευγνωμοσύνη μας, εκ μέρους της υπόλοιπης κοινωνίας, σε μερικούς από αυτούς
τους αφανείς ήρωες της ηθικής που με το θάρρος και την ανθρωπιά τους έσωσαν ανθρώπινες ζωές και μαζί τις ανθρώπινες αξίες. Καλούμε κάθε ειλικρινή υποστηρικτή της επαναπροσέγγισης, που επιθυμεί μια ειρηνική και δημοκρατική επανένωση του νησιού, να στηρίξει με την παρουσία του αυτή την εκδήλωση.
ΤΕΤΑΡΤΗ 22 ΙΟΥΛΗ, Δημοτικό Κέντρο Πληροφοριών (τέρμα Λήδρας, αρ.61)19:30 -
22:00.Απονομή τιμητικών πλακετών και σύντομο Καλλιτεχνικό πρόγραμμα.
Οι οργανώσεις που υποστηρίζουν την εκδήλωση είναι:Hands Across the
Divide, Εργατική Δημοκρατία,
Πολιτιστικό Κέντρο BARAKA, Κόμμα Νέα Κύπρος (YKP), Κίνημα Οικολόγων
Περιβαλλοντιστών, ΑΠΑΝΕΜΙ, Νεοκυπριακός Σύνδεσμος,
«Δικοινοτική Πρωτοβουλία Συγγενών Αγνοουμένων, Δολοφονηθέντων και
Θυμάτων Πολέμου», «Παγκ. Κίνηση Διεκδίκησης Δικαιωμάτων
Προσφύγων και Παθόντων», «Επιτροπή Πολιτών για τη Διάνοιξη της Λήδρας και άλλων Οδοφραγμάτων», Συμφιλίωσης/ Uzlagma, Συντεχνία Τ/Κ Δασκάλων (KTOS), Πλατφόρμα Ε/κ και Τ/κ Εκπαιδευτικών «Ενωμένη Κύπρος»

Πληροφορίες: Sevgul Uludag 99966518 / 00905428538436,
Φαίδωνας Βασιλειάδης 99625620,
Χρίστος Σταύρου 99439185

Σάββατο 11 Ιουλίου 2009

«ΕΟΚΑ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο»!


Αναδημοσίευση άρθρου του Βασίλη Κρεμμυδά από τα ΝΕΑ της 18ης Ιουλίου 2002


Η ΕΟΚΑ και το πρόβλημα της εθνικοφροσύνης
Η υπόθεση του νέου σχολικού βιβλίου Ιστορίας για την Γ' τάξη των Λυκείων προκάλεσε μια ένταση σε επίπεδο ιδεολογικής αντιπαράθεσης για πολλές πλευρές του ζητήματος: ο ρόλος του σχολικού βιβλίου Ιστορίας, ο σκοπός του μαθήματος της Ιστορίας στο σχολείο, η επίσημη, δηλαδή κρατική διαχείριση του ιστορικού γεγονότος στην εκπαίδευση, οι ιδεολογικές χρήσεις της Ιστορίας γενικά και ο κοινωνικός ρόλος της Ιστοριογραφίας, της επιστήμης δηλαδή που μελετά το παρελθόν
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Πέμπτη 18 Ιουλίου 2002

Δόθηκε έτσι και πάλι η ευκαιρία να αναδείξουμε καίρια ζητήματα της πρόσφατης Ιστορίας μας και να τα συζητήσουμε• δυστυχώς, το μέγιστο μέρος των δημοσιευμάτων στον Τύπο αναλώθηκε σε όλα τα άλλα και ελάχιστα στο καθαρά ιστοριογραφικό ζήτημα, την επιστημονική ερμηνεία δηλαδή του ρόλου και της δράσης της ηγεσίας του κυπριακού αγώνα για την ανεξαρτησία και της σχέσης του με την ελληνική κοινωνία και την επίσημη ελληνική πολιτική.
Σε αυτό το ζήτημα αποκλειστικά θέλω να αφιερώσω τη σημερινή επιφυλλίδα μου για δύο λόγους: μέσα από την επιστημονική ανάλυση του γεγονότος προκύπτει τι απ' αυτό και πώς το διδάσκουμε, δηλαδή το «χρησιμοποιούμε» στη σχολική παιδεία - διότι τέτοιο ζήτημα υπάρχει - ώστε η συζήτηση να αρχίσει από κει και πέρα• και, ο δεύτερος λόγος, από μερικά δημοσιεύματα, Κύπριων κυρίως, ιστορικών και μη, αναδύθηκε ένας έντονος, σε βαθμό φανατισμού, εθνικός και εθνικιστικός λόγος που δεν έχει καμία σχέση με τις πραγματικότητες.
Αν ήμουν πιο τολμηρός, θα είχα κάνει μια ανεπαίσθητη αλλαγή σε ένα παλιό σύνθημα και θα είχα τιτλοφορήσει την επιφυλλίδα μου έτσι: «ΕΟΚΑ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο»! Έκανα, ελπίζω, σαφές ότι εκεί κάπου βρίσκεται ένα από τα κλειδιά για την καλύτερη κατανόηση του γεγονότος. Διότι ο συγκεκριμένος ρόλος της ηγεσίας του κυπριακού αγώνα - όχι ο ίδιος ο αγώνας - έχει άμεση σχέση με τις κοινωνικές και πολιτικές πραγματικότητες στην Ελλάδα και με τις νέες διεθνείς στρατηγικές στις οποίες αυτή εντάχθηκε. Ας δούμε τα πράγματα από πιο κοντά.
Πολύ συνοπτικά, όχι επειδή είναι γνωστά σε όλες τους τις διαστάσεις - γιατί δεν είναι - αλλά επειδή δεν έχω τον αναγκαίο χώρο, τα πράγματα εξελίχθηκαν ως εξής: το 1949 τελείωσε ο Εμφύλιος με νίκη της Δεξιάς, της ηττημένης στην Κατοχή και στον Διχασμό της δεκαετίας του 1910• η νικήτρια Δεξιά δεν άρχισε να ασκεί την πλήρη εξουσία παρά μετά το 1952• κατά τη διάρκεια του εμφυλίου οι ΗΠΑ ανέλαβαν την «προστασία» της «ελεύθερης» Ελλάδας• ακολούθησε, το 1953, η ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Σε αυτό το πλαίσιο, με την ελληνική Δεξιά κυρίαρχη και με χαρακτηριστικά άκρας Δεξιάς σε πολλές εκφράσεις της πολιτικής της (και επειδή της ήταν αδύνατο να επιβάλει δικτατορία - δεν είναι του παρόντος), το κυριότερο πρόβλημα άσκησης της εξουσίας, ώστε το δέντρο της νίκης της στον Εμφύλιο να είναι πιο καρποφόρο, ήταν η επιβολή της εθνικοφροσύνης ως κυρίαρχης ιδεολογίας και ως κεντρικού κριτηρίου για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος: κάθε τι που οι νικητές του Εμφυλίου δεν θεωρούσαν «εθνικό», έπρεπε να εξοστρακιστεί από παντού, πρωτίστως από οποιονδήποτε μηχανισμό παρήγε ιδεολογία ή απλώς ήταν σε θέση να εκπέμψει αντίθετο μήνυμα.
Η εθνικοφροσύνη λοιπόν έπρεπε να κυριαρχήσει ως ενιαίο και συνολικό σύστημα των πολιτικών και κοινωνικών σχέσεων, ως μια μανιχαϊστική, αμερικανικού τύπου, κεντρική ιδέα. Πώς όμως, θα ρωτήσει κάποιος, εμπλέκεται ο κυπριακός αγώνας με τα προβλήματα της Δεξιάς στην Ελλάδα; Για να καταλάβουμε τι ακριβώς συνέβαινε πρέπει να έχουμε υπόψη ότι στα ταραγμένα - και εκρηκτικά - εκείνα χρόνια, όπου η ελληνική κοινωνία εισερχόταν σε νέα φάση προσδέσεων και πιέσεων, κάθε απελευθερωτική κίνηση στην Κύπρο τη συγκλόνιζε και την ξεσήκωνε• οι τεράστιες διαδηλώσεις στην Αθήνα και οι συγκρούσεις με την αστυνομία, συνεχείς και έντονες, δεν ήταν εκδηλώσεις υπέρ της «αυτοδιάθεσης» (κάποτε και υπέρ της «ένωσης») της Κύπρου μόνον• ήταν, ίσως και πρωτίστως, εκδηλώσεις εναντίον των νεοαποικιακών δεσμών, τα οποία με ταχύτατους ρυθμούς οργανώνονταν στην Ελλάδα από τους Αμερικανούς.
Με αυτό τον τρόπο το «κυπριακό», εκτός από πρόβλημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, έγινε και κεντρικό πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας, με συνολικό αίτημα την αντιαποικιακή απελευθερωτική λύση και γι' αυτήν, μέσω του κυπριακού αγώνα• πρόκειται για ένα αίτημα «αριστερό», σε μια στιγμή που η επιβολή της ιδέας της εθνικοφροσύνης, όπως την περιγράψαμε πριν, ήταν η μόνη οδός για την πλήρη κυριαρχία της Δεξιάς στην Ελλάδα και των ΗΠΑ στην περιοχή και γι' αυτό στο σύστημα της εθνικοφροσύνης έπρεπε να ενταχθεί και ο κυπριακός αγώνας• το αίτημά του όφειλε να είναι «δεξιό» - ένωση με τη «δεξιά» Ελλάδα. Η τοποθέτηση του αρχιχίτη Γ. Γρίβα ως αρχηγού της ΕΟΚΑ έγινε γι' αυτό τον σκοπό και έγινε μέσω των ακροδεξιών παρακρατικών δικτύων που δρούσαν στην Ελλάδα και στην Κύπρο: όλα έπρεπε να είναι και να φαίνονται «εθνικά»• «εθνικός αγώνας», «εθνική υπόθεση» κ.λπ. Ό,τι δεν ήταν «εθνικό» στην Κύπρο έπρεπε να εξοβελιστεί από τον αγώνα για απελευθέρωση• το αντίθετο θα είχε τα ανάλογα αποτελέσματα στην Ελλάδα, για την κοινωνία της και τις νέες διεθνείς σχέσεις της.
INFO
Ο Βασίλης Κρεμμυδάς είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Παρασκευή 10 Ιουλίου 2009

«Η τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες».


«Η τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες».
Αυτό ορίζει η πρώτη παράγραφος του άρθρου 16 του (ελληνικού)Συντάγματός μας.
Κάποιοι όμως φαίνεται πως το αμφισβητούν.Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια συστηματική προσπάθεια από πολιτικούς φορείς του ακροδεξιού και εθνικιστικού χώρου και από συγκεκριμένα μέσα ενημέρωσης να ελεγχθούν επιστήμονες και πανεπιστημιακοί δάσκαλοι για τις απόψεις τους ή για το αντικείμενο της έρευνάς τους. Καταγγέλλονται όσοι δεν ευθυγραμμίζονται με τις θέσεις ενός μετώπου αυτόκλητων υπερασπιστών της “εθνικής ορθότητος”.
Διαβάλλονται όσοι ασχολούνται με μια απαλλαγμένη από προκαταλήψεις επιστημονική έρευνα των μειονοτικών ομάδων και γλωσσών. Πλέον, επιχειρείται ακόμα και ο εξοστρακισμός τους από τα Πανεπιστήμια. Και δυστυχώς οι καταγγελίες αυτές ενίοτε βρίσκουν ανταπόκριση σε όσους προτάσσουν το πολιτικό όφελος σε βάρος της ακαδημαϊκής ελευθερίας.
Δεν αναφερόμαστε βεβαίως στη θεμιτή επιστημονική κριτική, αλλά στη στοχοποίηση δια του τύπου και στην πολιτική πίεση. Θεωρούμε αδιανόητο να υπάρχουν απόπειρες λογοκρισίας και εκφοβισμού στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία.Είναι γνωστό από την ιστορία πού οδήγησαν τέτοια φαινόμενα όταν υποτιμήθηκαν ή όταν θεωρήθηκε ότι αγγίζουν μόνο μειοψηφίες.Με αυτή την ανακοίνωση δηλώνουμε αλληλέγγυοι στους συναδέλφους που δυσφημούνται για τις επιστημονικές τους θέσεις και καλούμε την ακαδημαϊκή κοινότητα να αντιδράσει.
Αν κάποιοι υπονομεύουν το συμφέρον της χώρας είναι αυτοί που μάχονται την ανεξάρτητη επιστημονική έρευνα στην Ελλάδα. Όσοι θέλουν τους πολίτες, όχι ενεργούς και σκεπτόμενους, αλλά καθηλωμένους σε φοβικά στερεότυπα και προκαταλήψεις. Όσοι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τον κριτικό και τεκμηριωμένο λόγο.
Υπενθυμίζουμε ότι το τελευταίο άρθρο του Συντάγματος εξακολουθεί να ορίζει πως «Η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων». Εδώ κρίνεται ο συνταγματικός πατριωτισμός όλων μας: στην υπεράσπιση των δημοκρατικών ελευθεριών, εκ των οποίων θεμελιώδεις είναι η ελευθερία του λόγου και η ανεξαρτησία της έρευνας και της πανεπιστημιακής διδασκαλίας.

Εκ μέρους των μελών του Κέντρου Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων (ΚΕΜΟ),
Η γραμματεία

www.kemo.gr
8 Ιουλίου 2009

κάτι συναφές :
Εισβολή ακροδεξιών σε παρουσίαση ελληνο-μακεδονικού λεξικού
http://www.tvxs.gr/v13166

Υπό διωγμό η ιστορική σκέψη στη σύγχρονη Ελλάδα


"Ο κ. Κόκκινος αποτελεί άλλη μια περίπτωση καθη-
γητή που με ιδιαίτερο ζήλο απεργάζεται απόψεις με
αντικείμενο την άνευ όρων παράδοση της ελληνικής
Ιστορίας σε μια παγκοσμιοποιημένη και πιο «στρογγυ-
λή» -χωρίς αιχμές- εκδοχή των γεγονότων
." ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ ΚΥΡΙΑΚH 5 IOYΛIOY 2009

Ο καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου Γιώργος Κόκκινος
υφίσταται αυτές τις μέρες πραγματικό διωγμό από το ΛΑΟΣ δια του βουλευτή του Άδωνη Γεωργιάδη και από την εφημερίδα και του Θέμου Αναστασιάδη "Πρώτο Θέμα". Μάλιστα, ζητούν την απόλυσή του για όσα ανέφερε ή "ανέφερε" σε φοιτητές του εν ώρα παραδόσεως!

Ποιος είναι ο καθηγητής Ιστορίας Γιώργος Κόκκινος;

Θυμάται κανείς το βιβλίο Ιστορίας της Γ Λυκείου του 2002 που δεν έφτασε ποτέ στα σχολεία και τελικά πολτοποιήθηκε; Mέλος της συγγραφικής ομάδας αυτού του βιβλίου ήταν και ο Γιώργος Κόκκινος.
Ας θυμηθούμε αποσπάσματα του βιβλίου αλλά και ποιοι αντέδρασαν εντονότερα:

Στη σελίδα 225 το βιβλίο αναφέρει: «Την εποχή που ο Τρίτος Κόσμος συγκλονιζόταν από ριζοσπαστικά αντιαποικιακά κινήματα, που έδιναν προτεραιότητα όχι μόνο στην εθνική απελευθέρωση αλλά και στην κοινωνική πρόοδο, στην Κύπρο η ΕΟΚΑ του στρατηγού Γρίβα πρόβαλε έναν κοινωνικά υπερσυντηρητικό εθνικισμό».

Την επανεξέταση του περιεχομένου του βιβλίου της Νεότερης Παγκόσμιας Ιστορίας, έκδοσης του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας, ζήτησε ο υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, Ουράνιος Ιωαννίδης επειδή «έχει μια προσέγγιση για το Κυπριακό που είναι διαφορετική από εκείνη που μέχρι τώρα είχαν τα ελληνικά βιβλία». (ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 29/04/2002)
και λίγο παρακάτω: " Απαράδεκτες, εμπαθείς και ανιστόρητες χαρακτηρίζει σε ανακοίνωσή του ο ΔΗΣΥ τις αναφορές όχι μόνο στην εθνική απελευθέρωση, αλλά και στην κοινωνική πρόοδο, «η ΕΟΚΑ του στρατηγού Γρίβα πρόβαλε έναν κοινωνικά υπερσυντηρητικό εθνικισμό». Ενώ και η Κίνηση Καθηγητών «Αλλαγή» εκφράζει την αγανάκτησή της «για τις ανιστόρητες, προσβλητικές και απαράδεκτες αναφορές του βιβλίου αυτού για τον εθνικοαπελευθερωτικό και αντιαποικιακό αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959»."

Και ο μη ο εξαιρετέος βουλευτής της Ν.Δ. Αλέξανδρος Λυκουρέζος απεύθυνε ερώτηση προς τους υπουργούς Παιδείας και Εξωτερικών. Αφού τονίζει ότι «είναι σοβαρό ατόπημα και αποτελεί προκλητική κακοποίηση της ιστορικής αλήθειας η αναφορά στον πρώτο ένοπλο αντιαποικιακό απελευθερωτικό αγώνα», ερωτά αν υπάρχει πρόθεση να διορθωθεί το περιεχόμενο του βιβλίου, το οποίο τελικά ουδέποτε έφθασε στην Κύπρο, δεν διδάχτηκε στην Ελλάδα και τελικά ανακυκλώθηκε πριν επτά χρόνια το 2002.

Συνεχίζεται

Πέμπτη 9 Ιουλίου 2009

ΚΛΟΠΗ ΣΤΑ ΜΠΑΚΑΛΟΡΕΑ μέρος 2ο


από TVXS.GR:

"...Σε αντίθεση με τα εκπαιδευτήρια Ζηρίδη, καθηγητής του οποίου φέρεται να έχει διαρρεύσει τα θέματα, για τα αποτελέσματα έχουν ήδη ενημερωθεί τα εκπαιδευτήρια Δούκα, Γείτονα, Κωστέα – Γείτονα, Παναγιωτοπούλου, το Κολέγιο Ψυχικού, η σχολή Μωραΐτη, και τα σχολεία St Catherine's, Tasis Hellenic, Acs και Campion.

Ο Διεθνής Οργανισμός Baccalaureate απέστειλε στα εκπαιδευτήρια για τα οποία ολοκλήρωσε τις έρευνες την εξής επιστολή: «Οι έρευνές μας έχουν φθάσει σε ένα στάδιο που μας επιτρέπει τώρα να ανακοινώσουμε τα αποτελέσματα για τους σπουδαστές του σχολείου σας. Δεν έχουμε ολοκληρώσει ακόμα την έρευνα, που θα συνεχιστεί έως ότου καθορίσουμε τις περιστάσεις που οδήγησαν στη δυσφήμηση των εξετάσεων IB». Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες ερευνάται το ενδεχόμενο διαρροής και σε άλλες χώρες του εξωτερικού.

Σημειώνεται ότι ήδη απο το Φεβρουάριο του 2009, ο Περιφερειακός Διευθυντής του International Baccalaureate από τη Γενεύη με επιστολή του σε όλα τα σχολεία ζητούσε συνάντηση με του διευθυντές, καθώς όπως ανέφερε κατά τη διάρκεια εξεταστικών περιόδων Μαΐου 2007 και 2008 το IB έλαβε διάφορους μη επιβεβαιωμένους ισχυρισμούς ότι ένας μικρός αριθμός δασκάλων σε σχολεία στην Αθήνα δεν ενεργούσε απολύτως επαγγελματικά.

Ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων, με ανακοίνωσή του, καυτηριάζει τυχόν διαρροή ή απόπειρα διαρροής θεμάτων. Υπενθυμίζεται ότι από χθες ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών διέταξε για το θέμα προκαταρκτική έρευνα...."

Κλοπή θεμάτων στο Μπακαλορεά - Αφιερωμένο στους θιασώτες της (ακριβοπληρωμένης) ιδιωτικής εκπαίδευσης



Κλοπή θεμάτων στο Μπακαλορεά
Διαρροή στις εξετάσεις ενός από τα πιο ακριβά προγράμματα σπουδών, του Διεθνούς Απολυτηρίου (ΙΒ)
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Νίκος Μάστορας
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στα ΝΕΑ την Τρίτη 7 Ιουλίου 2009

...Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», η διαρροή αποδίδεται σε Έλληνα πρώην υπεύθυνο τμήματος ΙΒ μεγάλου ιδιωτικού σχολείου. Το πρόσωπο αυτό, που απομακρύνθηκε από τη θέση του τον περασμένο μήνα, φέρεται ότι κατάφερε με τρόπο που δεν είναι ακόμα γνωστός να αποσπάσει θέματα των εξετάσεων και στη συνέχεια να τα πουλήσει, έναντι αδρότατης αμοιβής, σε μαθητές διαφόρων ιδιωτικών σχολείων- οι πληροφορίες κάνουν λόγο για 6 σχολεία και περίπου 10 υποψηφίους. ...Εξαιτίας της έρευνας που γίνεται στα κεντρικά γραφεία του Διεθνούς Οργανισμού ΙΒ (Ιντερνάσιοναλ Μπακαλορεά) στη Γενεύη της Ελβετίας για την πιθανολογούμενη πώληση θεμάτων των εξετάσεων σε Έλληνες μαθητές από Έλληνα εκπαιδευτικό, για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού δεν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των εξετάσεων για την Ελλάδα! ...

http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artid=4525325


Η υπόθεση έχει ως εξής: χθες ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού ΙΒ κ. Jeffrey Βeard, με επιστολή του προς τους υπευθύνους όλων των ελληνικών σχολείων (πρόκειται για ιδιωτικά σχολεία) που έχουν αντίστοιχα προγράμματα, ενημέρωσε ότι η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εξετάσεων ΙΒ που έπρεπε κανονικά να γίνει προχθές, αναστέλλεται. ...

Δευτέρα 22 Ιουνίου 2009

το μόνο θέμα που τους ενδιέφερε ...



2006 Οι εκπαιδευτικοί της Β΄βάθμιας εκπαίδευσης της Κύπρου στις 2 Φεβρουαρίου του 2006 αποφάσισαν μετά από καθολική ψηφοφορία να απορρίψουν με μεγάλη πλειοψηφία (60%) την πρόταση της κυβέρνησης Παπαδόπουλου για επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης στο 63ο .
2007 Οι ηγεσίες των κινήσεων ΑΛΛΑΓΗ-(ΔΗΣΥ), ΔΗΚΙ-(ΔΗΚΟ), ΝΕΑ ΚΙΝΗΣΗ-(ΕΔΕΚ) που υποστηρίζουν την επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης επανέφεραν το θέμα σε ΠΣΓΑ(18-10-2007). Τότε Προοδευτική και Συνεργασία αντέδρασαν και απείχαν από την ψηφοφορία.
2009 18 Ιουλίου επαναλήψη ίδιου σκηνικού.
Άλλαξαν οι πρωταγωνιστές Στην αρχή των εργασιών της Συνδιάσκεψης κατατέθηκε πρόταση από τον Ταλιαδ. Πρόεδρο της ΑΛΛΑΓΗΣ να συζητηθεί κατά προτεραιότητα και το θέμα της επέκτασης του ορίου αφυπηρέτησης των εκπαιδευτικών.Η πρόταση τέθηκε σε ψηφοφορία και από τους παρόντες Γεν.Αντιπροσώπους(142)(από το σύνολο των 180 εκλεγμένων) ψήφισαν 87 υπέρ, 45 κατά και 1 αποχή.
Υπέρ ψήφισαν οι κινήσεις ΑΛΛΑΓΗ, ΔΗΚΙ, Νέα Κίνηση.
Κατά ψήφισαν οι κινήσεις Προοδευτική και Συνεργασία Καθηγητών οι οποίες απεχώρησαν διαμαρτυρόμενες για τις μεθοδεύσεις και διαφωνώντας με την καταστρατήγηση της απόφασης του δημοψηφίσματος των εκπαιδευτικών της Μέσης:
"Η Συνεργασία Καθηγητών αρνήθηκε να συμπράξει στη διαδικασία παραχάραξης της βούλησης της βάσης των καθηγητών. Προειδοποίησε ότι αν οι τρεις κινήσεις επέμεναν στη πρόταση, χωρίς να ερωτηθεί ο κλάδος, θα αρνηθεί ακόμα και να συμμετάσχει στη σχετική ψηφοφορία. Γι’ αυτό και αποχώρησε από την αίθουσα την ώρα της ψηφοφορίας."

Οι εναπομείναντες στην αίθουσα 74 Γενικοί Αντιπρόσωποι ( των κινήσεων ΑΛΛΑΓΗ – ΔΗΚΙ – ΝΕΑ ΚΙΝΗΣΗ – ΝΕΑ ΠΝΟΗ ) με ψήφους 70 υπέρ, 2 κατά και 2 αποχές αποφάσισαν την ανατροπή της απόφασης της μεγάλης πλειοψηφίας των 6000 καθηγητών!

Πέρα από το διαδικαστικό (αλλά και ηθικό) θέμα, η Συνεργασία Καθηγητών θεωρεί ότι οι λόγοι για τους οποίους η ίδια και ο κλάδος είχαν ταχθεί κατά της επέκτασης του ορίου αφυπηρέτησης, εξακολουθούν να ισχύουν.
Για τους πιο πάνω λόγους η Συνεργασία Καθηγητών καταγγέλλει τις μεθοδεύσεις των τριών κινήσεων ως αντιδεοντολογικές και έξω από κάθε έννοια συνδικαλιστικής πρακτικής και ηθικής.
Ένδειξη της παρακμιακής πολιτικής στην οποία οι κάποιες κινήσεις οδηγούν την ΟΕΛΜΕΚ, είναι το γεγονός ότι, αμέσως μετά την ψηφοφορία, ενώ επέστρεφαν στην αίθουσα οι Γ.Α. της Συνεργασία Καθηγητών και της Προοδευτικής για συζήτηση των θεμάτων της καθαυτό ημερήσιας διάταξης, οι περισσότεροι Γ.Α. των κινήσεων ΑΛΛΑΓΗ – ΔΗΚΙ – ΝΕΑ ΚΙΝΗΣΗ ΕΓΚΑΤΈΛΕΙΠΑΝ τη Συνδιάσκεψη, αφήνοντας τους υπόλοιπους Γ.Α. να αποφασίσουν για τα σοβαρά εκπαιδευτικά και συνδικαλιστικά προβλήματα του κλάδου. Το λιγότερο που μπορούμε να τους καταλογίσουμε είναι ασέβεια προς τον κλάδο και προς αυτούς που τους εξέλεξαν.-ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ
ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ: "...Η πιο πάνω πράξη της περιστασιακής πλειοψηφίας αποτελεί πρωτοφανές φαινόμενο, όχι μόνο για τα κυπριακά συνδικαλιστικά δρώμενα, αλλά συνάμα και ασέβεια προς τις χιλιάδες εκπαιδευτικούς που έχουν διαφορετική άποψη και αποφάνθηκαν μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες. Η ηγεσία της ΟΕΛΜΕΚ καθίσταται ανεπανόρθωτα εκτεθειμένη έναντι του κλάδου, το οποίο αγνόησε για άλλη μια φορά. Θα μπορούσαν, έστω, ν’ αποταθούν εκ νέου στον κλάδο, αφού επιθυμούν ν’ αλλάξουν την απόφαση του.
Τι φοβούνται αλήθεια;
Ενδεικτικό των προθέσεων όσων πήραν την απόφαση στην Παγκύπρια Συνδιάσκεψη, είναι το γεγονός ότι, μόλις πάρθηκε η απόφαση για επέκταση στο 63ο και ενώ ακολουθούσαν σοβαρά ζητήματα (αναλυτικά προγράμματα, αξιολόγηση, ενιαίο λύκειο) που αφορούσαν την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, οι γενικοί αντιπρόσωποι της Αλλαγής έφυγαν (αφού εκπλήρωσαν το «καθήκον» τους) ΚΡΙΜΑ! Πραγματικά διερωτούμαστε, το ενδιαφέρον τους για το δημόσιο σχολείο εξαντλείται στα όρια της παράτασης του ορίου αφυπηρέτησης; Δυστυχώς η ΑΛΛΑΓΗ δεν κατάθεσε προτάσεις για τα καίρια εκπαιδευτικά και συνδικαλιστικά ζητήματα, τα οποία είναι ήδη ανοικτά μπροστά μας, συζητούνται στα συμβούλια παιδείας και στο δημόσιο διάλογο, αλλά αρκέστηκε σ’ ένα χυδαίο υβρεολόγιο απέναντι στα στελέχη της ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗΣ.

Σάββατο 20 Ιουνίου 2009

Mια σκέψη Το σχολείο διδάσκει τον ηρωισμό σαν αρετή, αντί να ερμηνεύει την Ιστορία

Με αφορμή έναν φόνο


Κάτοχοι της πολιτικής «αλήθειας»
Γράφει η Άννα Φραγκουδάκη


# Φόνος αστυνομικού, σαν κινηματογραφικό έργο με τη μαφία. Επικίνδυνα φαινόμενα παρακμής των ιδεών για έναν καλύτερο κόσμο, αποσύνθεσης των ιδεολογιών, σύγχυσης ανάμεσα στην αριστερά και στην πιο απεχθή εκδοχή της ακροδεξιάς. Αδιέξοδο.

Συγκλίνει ανατριχιαστικά η άκρα δεξιά με το ομόλογό της δήθεν αριστερό, που βασικό χαρακτηριστικό έχουν την απόλυτη βεβαιότητα τι είναι πολιτικά «σωστό». Στην εποχή της κρίσης των ιδεολογιών, κάποιοι νομίζουν ότι κατέχουν την πολιτική «αλήθεια» και ξέρουν τόσο καλά τι είναι πολιτικά «σωστό», που αυτή η βεβαιότητα τους επιτρέπει όχι μόνο να σπάνε τα κεφάλια όσων ηλιθίων έχουν λάθος πολιτική θέση, αλλά να τους σκοτώνουν κιόλας όταν βολεύει, όπως «επαναστατικά» εγκαινίασε η 17 Νοέμβρη.

# Θα πρέπει να αναρωτηθούμε από πού αντλούν διάφορες ομάδες, όχι την απόλυτη βεβαιότητα ότι ξέρουν την «αλήθεια» και το «σωστό», αυτή δυστυχώς είναι πλατιά διαδεδομένη, αλλά από πού αντλούν το δικαίωμα να αποδίδουν στον εαυτό τους τον ρόλο του «θεού» τιμωρού, επειδή αυτοί ξέρουν τι είναι «σωστό». Θα διαπιστώσουμε ένα μεγάλο κενό.

# Το σχολείο διδάσκει τον ηρωισμό σαν αρετή, αντί να ερμηνεύει την Ιστορία, και προβάλλει τις αξίες του 19ου αιώνα σαν υπερχρονικές, αντί να καλλιεργεί τις ιδέες που έχει μεγάλη ανάγκη το παρόν, όπου μέγιστη προτεραιότητα έχουν οι συμμαχίες, η διαπραγμάτευση και η ειρήνη με κάθε θυσία.

# Απέναντι στον κατεστημένο πολιτικό λόγο, αντί για κριτικό αντίλογο, ολόκληρη η λεγόμενη αριστερά, εγκλωβισμένη στην ιδεολογία της «δίκαιης» βίας, αποσιωπά ότι η βία για «καλούς» σκοπούς όχι μόνο δεν οδηγεί στο μέλλον αλλά μεταμορφώνει σαν από μόνη της τους καλούς σκοπούς σε μορφώματα τερατικά. Αυτά τα δύο καλλιεργούν νοοτροπίες που μπορεί να συναντήσουν οργισμένους και περιθωριακούς νέους αριστερά και δεξιά, έτοιμους για νταηλίκι έως τον φόνο.

# Κι επειδή με τις ευρωεκλογές απόχτησε απρόσμενη δημοσιότητα η Ρόζα Λούξεμπουργκ, δεν ξέρω αν κανένας θυμήθηκε ότι η διασημότερη φράση της, που ιδίως οι εχθροί της για χρόνια επαναλάμβαναν με σεβασμό, είναι: «Η ελευθερία δεν μπορεί να είναι άλλο παρά ελευθερία εκείνου που σκέφτεται διαφορετικά».

Δευτέρα 1 Ιουνίου 2009

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 ΜΕΡΟΣ Β΄ kai Γ'

ΜΕΡΟΣ Β΄ (45 µονάδες)

Β1. Να γράψετε σύντοµα κατατοπιστικά σηµειώµατα για τα πιο κάτω, µε βάση τα ζητούµενα των παρενθέσεων:

α. «Ιερή Συµµαχία» (χρονικό πλαίσιο, οι δυνάµεις που την συγκροτούσαν,
σκοπός).

β. «Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης (1923)» (συµβαλλόµενα µέρη,
περιεχόµενο συνθήκης, συνέπειες για τον ελληνισµό).

γ. «Συγκρούσεις Τηλλυρίας» (χρονικό πλαίσιο, γεγονότα, παρέµβαση του διεθνούς παράγοντα).

(3 x 5 = 15 µονάδες)

Β2. Σε ένα κείµενο 150 – 200 λέξεων να αναφερθείτε στην έκβαση της Ελληνικής Επανάστασης και να εξηγήσετε πώς η περιορισµένη εδαφική επικράτεια του πρώτου ελληνικού κράτους συνέβαλε στην ανάπτυξη της Μεγάλης Ιδέας. Στο κείµενό σας να εντάσσονται λειτουργικά και οι παρακάτω όροι / έννοιες:

Πρωτόκολλο Ανεξαρτησίας, εγγυήτριες δυνάµεις, σύνορα, αλυτρωτισµός.
(15 µονάδες)

2

Β3. Να γράψετε ένα κείµενο 150 – 200 λέξεων, στο οποίο να παρουσιάζετε τους λόγους ίδρυσης του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών (ΟΗΕ). Να αναφέρετε τα βασικά όργανα του ΟΗΕ και να εξηγήσετε πώς η διαδικασία λήψης αποφάσεων στο Συµβούλιο Ασφαλείας επηρεάζει την αποτελεσµατικότητα του Οργανισµού.

(15 µονάδες)



ΜΕΡΟΣ Γ΄ (35 µονάδες)



ΠΡΟΣΟΧΗ: 1. Ορθή είναι κάθε απάντηση που τεκµηριώνεται επαρκώς µε βάση στοιχεία από τις πηγές που παρατίθενται, καθώς και µε άλλα ιστορικά γεγονότα / στοιχεία.

2. Η αντιγραφή αυτούσιων χωρίων από τις πηγές, χωρίς περαιτέρω επεξεργασία τους, αξιολογείται µε µηδέν µονάδες.



Γ1. Ορισµένα από τα αιτήµατα του Στρατιωτικού Συνδέσµου

«Ο Στρατιωτικός Σύνδεσµος ποθεί όπως η θρησκεία µας υψωθεί στον πρέποντα ιερό προορισµό της, όπως η ∆ιοίκηση της χώρας καταστεί χρηστή και έντιµη, όπως η ∆ικαιοσύνη απονέµεται γρήγορα µε αµεροληψία και ισότητα προς όλους γενικώς τους πολίτες αδιακρίτως τάξης, όπως η Εκπαίδευση του Λαού καταστεί ωφέλιµη προς τον πρακτικό βίο και τις στρατιωτικές ανάγκες της χώρας […] και τέλος όπως ανορθωθεί η οικονοµία […], ώστε από τη µια ο σχεδόν φτωχός ελληνικός λαός ανακουφισθεί από τη βαριά φορολογία, την οποία ήδη καταβάλλει και η οποία ασπλάχνως κατασπαταλείται για τη διατήρηση πολυτελών και περιττών υπηρεσιών και υπαλλήλων, για χάρη της απαίσιας συναλλαγής και από την άλλη να καθοριστούν τα όρια, εντός των οποίων δύνανται να αυξηθούν οι δαπάνες για τη στρατιωτική προετοιµασία της χώρας και τη συντήρηση του στρατού και του στόλου σε ειρηνική περίοδο».

Ν. Ζορµπάς, Αποµνηµονεύµατα, Αθήνα 1925, σελ. 17 (διασκευή).

α. Να αναφέρετε πέντε (5) από τα αιτήµατα του Στρατιωτικού Συνδέσµου,
όπως διατυπώνονται στο πιο πάνω παράθεµα.
(5 µονάδες)

β. Ένα αποτέλεσµα του Κινήµατος στο Γουδή ήταν η πρόσκληση του Ελευθέριου Βενιζέλου στην Αθήνα από την ηγεσία του Στρατιωτικού Συνδέσµου. Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να παρουσιάσετε τις συνταγµατικές και διοικητικές µεταρρυθµίσεις τις οποίες προώθησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ως πρωθυπουργός, κατά το 1911-
1912.
(10 µονάδες)

3


Γ2.


Ι. Συµφωνία του Μονάχου

«Η διευθέτηση του προβλήµατος της Τσεχοσλοβακίας, η οποία έχει τώρα
επιτευχθεί, είναι – κατά τη γνώµη µου – µόνο το πρελούδιο (προοίµιο) για
µια µεγαλύτερη διευθέτηση, µε την οποία η Ευρώπη ολόκληρη µπορεί να
βρει την ειρήνη. Αυτό το πρωί είχα άλλη µια συνοµιλία µε το Γερµανό
Καγκελάριο Χερ Χίτλερ και εδώ είναι το έγγραφο το οποίο φέρει το όνοµά
του καθώς και το δικό µου [ο Τσάµπερλαιν, λέγοντας αυτό, ανέµιζε το
έγγραφο στο πλήθος, το οποίο τον επευφηµούσε]…»

∆ήλωση του πρωθυπουργού Νέβιλ Τσάµπερλαιν κατά την επιστροφή του από
το Μόναχο στο αεροδρόµιο Heston, στο Λονδίνο στις 30 Σεπτεµβρίου 1938.

Πηγή: http://en.wikipedia.org/wiki/Neville_Chamberlain (απόδοση στην

ελληνική).

ΙΙ.
«Ο διαµελισµός της Τσεχοσλοβακίας ισοδυναµεί µε µια ολοκληρωτική
υποταγή των δυτικών δηµοκρατιών µπροστά στην απειλή των Ναζί ότι θα
κηρύξουν πόλεµο. Μια τέτοια παραχώρηση δεν θα φέρει ούτε την ειρήνη
ούτε την ασφάλεια στην Αγγλία και στη Γαλλία. Αντίθετα, τοποθετεί αυτά τα
δύο κράτη σε µια κατάσταση πολύ πιο επικίνδυνη … Το να πιστεύουµε ότι
κερδίσαµε την ασφάλειά µας µε το να παραδίδουµε ένα µικρό κράτος στα
δόντια των λύκων είναι µια θανάσιµη ψευδαίσθηση».

∆ήλωση του Ουίνστον Τσόρτσιλ στον Τύπο µετά την υπογραφή της
Συµφωνίας του Μονάχου (Σεπτέµβριος 1938).

Πηγή: Β. Σκουλάτος, Ν. ∆ηµακόπουλος, Σ. Κόνδης, Ιστορία Νεότερη και
Σύγχρονη, τεύχος Γ΄, Γ΄ Ενιαίου Λυκείου, ΟΕ∆Β, Αθήνα 1999 (έκδοση ΙΑ΄),
σελ. 295.

α.
Να παρουσιάσετε τις διαφορετικές εκτιµήσεις των δύο Βρετανών πολιτικών
σχετικά µε το αποτέλεσµα της Συµφωνίας του Μονάχου που προκύπτουν
από τα πιο πάνω παραθέµατα.
(4 µονάδες)

β.
Ποιος από τους δύο Βρετανούς πολιτικούς δικαιώθηκε από τα γεγονότα
του 1939; Τεκµηριώστε την απάντησή σας.
(6 µονάδες)











4

Γ3. Απόσπασµα από οµιλία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ προς το Εθναρχικό
Συµβούλιο στις 17.5.1951.

«Ο αγώνας µας πρέπει να οργανωθεί, να συντονιστεί, να συνεχιστεί αδιάκοπος και αδιάλλακτος. Ούτε για µια στιγµή δεν πρέπει να µας απογοητεύσουν οποιεσδήποτε αντίξοες περιστάσεις. Η ξένη Κυβέρνηση µε πολλούς τρόπους επιδιώκει την απογοήτευση του Κυπριακού λαού… ∆εν παραγνωρίζουµε τις δυσκολίες και τα εµπόδια, τα οποία παρεµβάλλονται στο δρόµο προς την εθνική αποκατάστασή µας. ∆ύσκολος ο αγώνας και απαιτεί οργάνωση, επιµονή, πίστη. Σε κανένα από αυτά δεν θα υστερήσουµε και τίποτα δεν θα παραλείψουµε και θα κάνουµε τα πάντα για την επίτευξη της νίκης».



Άπαντα Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄, τόµος Α΄, Λευκωσία 1991, σελ. 75 (διασκευή).


Με βάση το παραπάνω παράθεµα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήµατα:

α. Ποιες είναι οι δυσκολίες και τα εµπόδια που υπαινίσσεται ο Αρχιεπίσκοπος
Μακάριος Γ΄ ότι παρεµβάλλει η βρετανική κυβέρνηση στον κυπριακό αγώνα;

(5 µονάδες)

β. Σε ποια διπλωµατική ενέργεια προέβη η κυπριακή πολιτική ηγεσία στο διεθνή χώρο το 1954, προκειµένου να προωθήσει το κυπριακό ζήτηµα;

(5 µονάδες)

– ΤΕΛΟΣ –

Istoria ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 - Το δοκίμιο α' μέρος

ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009



Μάθηµα: Ιστορία
Ηµεροµηνία και ώρα εξέτασης: Σάββατο, 30 Μαΐου 2009
7:30 – 10:30

1. Το εξεταστικό δοκίµιο αποτελείται από πέντε (5) σελίδες και τρία (3) µέρη.
2. Να απαντηθούν ΟΛΕΣ οι ερωτήσεις και των τριών (3) µερών.


ΜΕΡΟΣ Α΄ (20 µονάδες)

A1. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόµενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή λάθος, γράφοντας στο τετράδιο εξέτασής σας τη λέξη «σωστό» ή «λάθος», δίπλα στο γράµµα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση:

α. Το 1925 η Κύπρος ανακηρύχθηκε επίσηµα βρετανική αποικία.

β. Ο πρόεδρος της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄, υπέβαλε τα δεκατρία σηµεία για τροποποίηση του συντάγµατος στον Τουρκοκύπριο αντιπρόεδρο Ραούφ Ντενκτάς.

γ. Η έκθεση Γκάλο Πλάζα έγινε αποδεκτή και από τις δύο πλευρές στην
Κύπρο.

δ. Οι ∆εκεµβριστές ήταν Ρώσοι αξιωµατικοί που εξεγέρθηκαν κατά του τσάρου Νικόλαου Α΄.

ε. Ο Κριµαϊκός Πόλεµος έληξε µε την ήττα και ταπείνωση της Οθωµανικής
Αυτοκρατορίας.

στ. Ο Θεόδωρος ∆ηλιγιάννης εισηγήθηκε «την αρχή της δεδηλωµένης».

ζ. Πρωτεργάτης της γερµανικής ενοποίησης ήταν ο καγκελάριος Βίσµαρκ.

η. Στην πολεµική τεχνολογία του Α΄ Παγκοσµίου Πολέµου χρησιµοποιήθηκαν για πρώτη φορά δηλητηριώδη αέρια και άρµατα µάχης.

θ. Ηγέτης της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία ήταν ο Αλέξανδρος
Κερένσκυ.

ι. Εισηγητής της πολιτικής “New Deal” ήταν ο Χάρυ Τρούµαν.

(10 x 1 = 10 µονάδες)

Α2. Κάθε µια από τις ιδιότητες της στήλης Β΄ αντιστοιχεί µε µια προσωπικότητα της στήλης Α΄. Να γράψετε στο τετράδιο εξέτασής σας τους αριθµούς της στήλης Α΄ και δίπλα από τον καθένα το γράµµα της στήλης Β΄ που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Προσοχή: ∆ύο προσωπικότητες της στήλης Α΄ περισσεύουν.

ΣΤΗΛΗ Α΄ ΣΤΗΛΗ Β΄
1. Μαχάτµα Γκάντι

2. Γουστάβος Στρέζεµαν

3. Σερ Ρόναλντ Στορς

4. Σερ Γκάρνετ Γούλσλεϊ

5. Αθανάσιος Τσακάλωφ



6. Μάο Τσε-Τουνγκ



7. Αριστείδης Μπριάν α. Συνιδρυτής της Φιλικής Εταιρείας

β. Ιδρυτής της Λαϊκής ∆ηµοκρατίας της Κίνας

γ. Κυβερνήτης της Κύπρου κατά την εξέγερση του Οκτωβρίου 1931.



δ. Ηγέτης του ινδικού αγώνα της ανεξαρτησίας και υποστηρικτής της µη βίας.

ε. Γάλλος πολιτικός που συνέδεσε το όνοµά του
µε την ιδέα της ενοποίησης της Ευρώπης.
(5 x 2 = 10 µονάδες)

Κυριακή 31 Μαΐου 2009

Η μνήμη και η γνώση είναι η μεγαλύτερη κι η πιο ουσιαστική τιμή








ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΡΓΥΡΙΟΥ
Η οκτάτομη
"Ιστορία της Ελληνικής Λογοτεχνίας και η πρόσληψή της"

Παρασκευή 29 Μαΐου 2009

Στο τελευταίο σύνορο με τον Αλέξανδρο Αργυρίου


Ο Αλέξανδρος Αργυρίου (φιλολογικό ψευδώνυμο του Αλέξανδρου Κουμπή) υπήρξε συστηματικός ερευνητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας, διανούμενος της Αριστεράς με συνεχή παρουσία. Πόσο απλά και αμετάκλητα στα αρχεία του Η./Υ. περνώ σε παρελθοντικούς χρόνους σημειώσεις και κείμενα για τον κριτικό και ιστορικό της νεοελληνικής λογοτεχνίας τον Αλέκο Αργυρίου [«είχε», «έδωσε», κυκλοφόρησε»…]. Όμως δεν είναι παρελθόν η αφειδώλευτη προσφορά του Αργυρίου για εξήντα πέντε χρόνια στα γράμματα, πανελλήνια και παγκόσμια. Στο πεδίο των ερευνών και των ανακοινώσεών του από το 1947 και εντεύθεν συμπεριλαμβάνονται οι Γ. Σεφέρης, Ο. Ελύτης, Γ. Θεοτοκάς, Ν. Καβαδίας, Νικήτας Ράντος, /Καλαμάρης, Μ. Αναγνωστάκης, οι Έλληνες νεωτερικοί του Μεσοπολέμου και οι υπερρεαλιστές ποιητές, οι μεταπολεμικοί ποιητές και πεζογράφοι κ.ά.
Γεννήθηκε το 1921 στην Αλεξάνδρεια και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Ελλάδα το 1927. Στην Αθήνα μετείχε στην Εθνική Αντίσταση, αποφοίτησε από τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π., εργάστηκε εκπονώντας μελέτες για το οπλισμένο και προεντεταμένο σκυρόδεμα (1947-1948 και 1950-1992)!!! Δραστηριότητες παράλληλες με τις ενασχολήσεις γύρω από τη λογοτεχνία. Πρωτοδημοσίευσε κριτικές του στο αριστερό περιοδικό Eλεύθερα Γράμματα το 1947. Συνεργάστηκε ακόμη με τα περιοδικά: Ποιητική Τέχνη. Αγγλοελληνική Επιθεώρηση, Καινούρια Εποχή, Επιθεώρηση Τέχνης, Εποχές, Η λέξη, Το Δέντρο, Γράμματα και Τέχνες, Νέα Εστία, Εντευκτήριο, Πορφύρας, Αντί και με τις εφημερίδες: Δημοκρατικός Τύπος, Δημοκρατική, Η Ημέρα, Μεσημβρινή. Η Καθημερινή, Ελευθεροτυπία, Η Αυγή. Δημοσίευε τακτικά επιφυλλίδες στην εφημ. Το Βήμα (1971 -1973 και 1979-1985) και κριτική βιβλίου στην εφημ. Τα Νέα (1985).
Στη διάρκεια της Δικτατορίας ’67-74 μετείχε στην αντιστασιακή συντακτική επιτροπή των σύμμεικτων τόμων Δεκαοχτώ Κείμενα (1970) και Νέα Κείμενα, 1, 2 και σ’ αυτήν του διωκόμενου περιοδικού Η Συνέχεια (1973).
Το 1999 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Η μελέτη Διαδοχικές αναγνώσεις Ελλήνων υπερρεαλιστών βραβεύτηκε το 1984 με Α΄ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου, ενώ το 1998 ο Αργυρίου βραβεύτηκε συνολικά για το έργο του με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο, επίσης με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών(2004).
Όταν η νεότερη ελληνική φιλολογία και η κριτική προσανατολίστηκε με βάση το περιεχόμενο και τις αξιολογήσεις που πρόβαλαν ιδίως οι Κωνσταντίνος Θ. Δημαράς, Λίνος Πολίτης, Μάριο Βίττι και Ρόντρικ Μπήτον, μέσω των ιστοριών της νεοελληνικής γραμματείας τις οποίες αυτοί συνέγραψαν. Όταν πολλοί ανέμεναν την ανάληψη μιας συλλογικής πρωτοβουλίας για τη συγγραφή μιας πολυφωνικής Ιστορίας της ελληνικής λογοτεχνίας. Τότε ήρθε η πολύτομη Ιστορία του πολυγραφότατου Αλέξανδρου Αργυρίου, ενός αφοσιωμένου εραστή και ακαταπόνητου μελετητή της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ο Αργυρίου κόμισε με την οκτάτομη Ιστορία της Ελληνικής Λογοτεχνίας και η πρόσληψή της από το 2001 ως το 2007 (εκδόσεις Καστανιώτης από το 2001 ως το 2007) ένα πρωτοφανές σε όγκο υλικό, την πείρα του ερευνητή, μα και τη βιωματική σχέση ιδίως με τους μεταπολεμικούς αριστερούς διανοητές και άλλους πρωταγωνιστές της μεταπολεμικής λογοτεχνικής παραγωγής. Κατέβαλε κόπο για την αντικειμενική διερεύνηση των προσλήψεων των ποιητικών και των πεζογραφικών δημιουργιών μέσα στο χρόνο και στην κριτική αποτίμηση των συγχρόνων και των κατοπινών μελετητών. Πρόκειται για έργο εντυπωσιακής πολυετούς ενασχόλησης, το οποίο καθιστά ακόμη πιο γοητευτικό η νηφάλια αποτίμηση, η οριζόντια εξέταση και η δημιουργική ανασύνθεση του υλικού.
Πρόσφατες εκδόσεις έργων του είναι τα κείμενα Εκκρεμότητες. Προτάσεις για επισφαλή ζητούμενα (εκδ. Καστανιώτης,2008) και το μελέτημα Τάκης Παπατσώνης (εκδ. Γαβριηλίδης, 2009).
Το ενδιαφέρον και η αγάπη του για τους λογοτέχνες και τον πνευματικό πολιτισμό της Κύπρου αποτυπώνεται από νωρίς (1948, 1951, 1956) με βιβλιοκρισίες για έργα ποίησης και πεζογραφίας των Ν. Νικολαϊδη, Γ.Φ. Πιερίδη, Μ. Ρουσσιά, Τ. Στεφα-νίδη, με το βιογραφικό του Λ. Ακρίτα (Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος,1981), με τη συμμετοχή του σε εκδηλώσεις για την Κύπρο στην Αθήνα.
Ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό και μίλησε στο λευκωσιάτικο συνέδριο Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, 11-13.9.1985 (Πρακτικά, Λευκωσία 1991), του ΣΕΚΦ-Ο.Ε.Λ.Μ.Ε.Κ. με διπλή εισήγηση για την ποίηση του Γιώργου Σεφέρη. Έδωσε ξανά το παρόν του με την εισήγηση για την ποιητική του Σεφέρη στο Α΄ Συμπόσιο Σεφέρη (14-16/4/1988, Αγία Νάπα- Πρακτικά 1991) Επιπλέον, με εγκυρότητα κατέθεσε τις σκέψεις του για τον Αιμίλιο Χουρμούζιο στο Συμπόσιο «Κύπριοι λογοτέχνες που έζησαν στην Ελλάδα» (Αγία Νάπα, 27-28 Απριλίου 1995- Πρακτικά 1999) και στο «Αφιέρωμα στην Κυπριακή λογοτεχνία» του περ. Σημείο (τχ. 4, 1996). Παραχώρησε, επίσης, συνεντεύξεις του στη Χαραυγή και τη Νέα Εποχή.
Επισημαίνω, επιπλέον, την παρουσία των δημιουργών που έζησαν ή κατάγονταν από την Κύπρο στην Ιστορία της Ελληνικής Λογοτεχνίας: Ν. Νικολαϊδης, Λ. Ακρίτας, Γλ. Αλιθέρσης, Τ. Ανθίας, Θ. Πιερίδης, Πυθ. Δρουσιώτης, Αντ. Ιντιάνος, Π. Κριναίος, Αιμ. Χουρμούζιος, Κ. Μόντης, Λ. Παυλίδης, Ν. Κρανιδιώτης και όσοι άλλοι των Κυπριακών Γραμμάτων κυρίως. Ιδιαίτερα εκτενείς είναι οι αναφορές και ανθολογήσεις του έργου των Ανδρέα Παστελλά, Ανδρέα Χριστοφίδη, Θεοδόση Νικολάου, Μιχάλη Πασιαρδή, Κυριάκου Χαραλαμπίδη και η αξιοιποίηση δεδομένων από νεότερους δημιουργούς και μελετητές (Μ. Πιερή, Λ. Ζαφειρίου, Σ. Παύλου, Λ. Παπαλεοντίου κ.ά.).
Το 2004 ο Αλέξανδρος Αργυρίου, παρά τις ειλημμένες υποχρεώσεις και το προχωρημένο της ηλικίας, «για χάρη της Κύπρου και μόνο», όπως δήλωσε, έλαβε την γενναία απόφαση, να παραβρεθεί σε δύο τιμητικές εκδηλώσεις-συζητήσεις για το περιεχόμενο και τις στοχεύσεις της Ιστορίας της Ελληνικής Λογοτεχνίας στη Λευκωσία και τη Λεμεσό, στα πλαίσια των «Λογοτεχνικών Συναντήσεων» του ΣΕΚΦ –ΟΕΛΜΕΚ (12 και 13 Νοεμβρίου) με συνομιλητές τους Γιάννη Δάλλα, Λευτέρη Παπαλεοντίου και τον υπογράφοντα εκ μέρους του ΣΕΚΦ. Με την ευκαιρία της έκδοσης αυτής παραχώρησε συνεντεύξεις στην εφημ. Χαραυγή και στο λογοτεχνικό περιοδικό Νέα Εποχή. Ειδική μνεία, επιπλέον, αξίζει η προσεκτική προσέγγιση του έργου και της παρουσίας των δημιουργών που έζησαν στην Κύπρο ή κατάγονταν από αυτήν στην Ιστορία της Ελληνικής Λογοτεχνίας: Ν. Νικολαϊδης, Λ. Ακρίτας, Γλ. Αλιθέρσης, Τ. Ανθίας, Θ. Πιερίδης, Πυθ. Δρουσιώτης, Αντ. Ιντιάνος, Π. Κριναίος, Αιμ. Χουρμούζιος, Κ. Μόντης, Λ. Παυλίδης, Ν. Κρανιδιώτης και όσοι άλλοι των Κυπριακών Γραμμάτων κυρίως. Ιδιαίτερα εκτενείς είναι οι αναφορές και ανθολογήσεις του έργου των Ανδρέα Παστελλά, Ανδρέα Χριστοφίδη, Θεοδόση Νικολάου, Μιχάλη Πασιαρδή, Κυριάκου Χαραλαμπίδη και η αξιοποίηση δεδομένων από νεότερους δημιουργούς και μελετητές (Μ. Πιερή, Λ. Ζαφειρίου, Σ. Παύλου, Λ. Παπαλεοντίου κ.ά.). Στις στήλες εφημερίδων και περιοδικών της Κύπρου αυτή η μνημειώδης προσπάθεια παρουσιάστηκε με κατατοπιστικά σημειώματα. Με το προλογικό σημείωμα «Καθυστερημένο προλόγισμα» στην βιβλιογραφική εργασία του Ανδρέα Χατζηθωμά Ευρετήριο περιοδικού «Η Συνέχεια» (1973), που εκδόθηκε στη Λευκωσία στα τέλη του 2007, έκλεισε ο κύκλος της συνεργασίας του Α. Αργυρίου με τον επιστημονικό και λογοτεχνικό κόσμο της Κύπρου.
Με ευγένεια ψυχής και αρχοντιά, καταδεκτικότητα και παρρησία πορεύτηκε ο διανοούμενος Αργυρίου. Χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς διεκδίκηση αποκλειστικότητας και μοναδικότητας, στα πρόσφατα χρόνια καταγγέλλοντας ακόμη και την πύκλωση φαινομένων της αγοραίας δημοσιοσχεσίτικης κατάντιας. Ως ερευνητής υπέτασσε την εργασία του στη διαλογική ανάπτυξη των κρίσεων και αξιολογήσεων που σχετίζονται με τον ελληνισμό, αλλά και τη γενιά του, τη γενιά που ωρίμασε μετά τη λήξη του Β΄ Π.Π. μέσα σε δυσκολίες, διώξεις, στερήσεις, όνειρα, διαψεύσεις, επιστημονικές αναζητήσεις και ελπίδες.
Άλλο ζήτημα το τι θα ακολουθήσει με τα μεταμοντέρνα ερευνητικά ήθη… «Προσευχηθείτε για τις σκοπιές που αγρυπνούν» (Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, 1985).

Γιώργος Κ. Μύαρης

Πέμπτη 28 Μαΐου 2009

Aνάγκη από εκπαιδευτικούς που σκέφτονται ελεύθερα



Η δύσκολη υπόθεση της σχολικής ιστορίας



Για την σχέση πολιτικής, δημοσιογραφίας και εκπαίδευσης με αφορμή την καταγγελία της Ε.Λ.Μ.Ε. Σερρών (28/4/2009) για δίωξη εκπαιδευτικού που δίδασκε σε Γυμνάσιο το μάθημα της Ιστορίας και δημοσιεύματα στον Ριζοσπάστη. Σχετικά βλ. http://www.alfavita.gr/anakoinoseis/ank12_5_9_1042.php και
http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=5044622&publDate=16/4/2009

"ΕΝΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΝΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ

Προς: 1.Tον Πρόεδρο του Ελληνικού Κοινοβουλίου 2. Tην ΟΛΜΕ

Πειθαρχικό αδίκημα η ελευθερία γνώμης του καθηγητή

Το Δ.Σ της ΕΛΜΕ Σερρών καταγγέλλει τη φασιστικού τύπου εισβολή στο 3ο Γυμνάσιο Σερρών του βουλευτή του ΛΑΟΣ Ηλία Πολατίδη και του Γραμματέα του πολιτικού του γραφείου, Μανόλη Κουκουβάτσιου. Ο κύριος βουλευτής, επικαλούμενος ανώνυμες καταγγελίες γονέων προς τον ίδιο, απαίτησε απ’ τον Διευθυντή του σχολείου να καλέσει ενώπιόν του την καθηγήτρια της Ιστορίας, για να δώσει εξηγήσεις σ΄ αυτόν επί του περιεχομένου της διδασκαλίας της για το μάθημα του φασισμού. Απαίτησε μάλιστα να μπει και στην τάξη, για να δει τους μαθητές.
Χαιρετίζουμε τη θαραλλέα και αξιοπρεπή στάση της συναδέλφου, επειδή παρά την αμηχανία του Διευθυντή μπροστά στο πρωτοφανές αυτό περιστατικό:
· Υπερασπίστηκε το δικαίωμά της να μην απαντά σε ανώνυμες καταγγελίες και απαίτησε να αποκαλυφθούν τα ονόματα των γονέων και των παιδιών για να συζητήσει μαζί τους.
· Υπερασπίστηκε το δικαίωμά της να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις της επί του σχολικού μαθήματος, δημιουργώντας γόνιμο προβληματισμό στους μαθητές της.
· Στη συνέχεια αρνήθηκε να υποκύψει σε υποδείξεις « καλοθελητών» του τύπου «επισκεφθείτε το βουλευτή στο γραφείο του, για να λήξει η διένεξη».
Διαμαρτυρόμαστε για τη στάση του προϊσταμένου της εκπαίδευσης, ο οποίος αντί να αποτελεί τείχος προστασίας της εκπαιδευτικής κοινότητας, ύστερα από γραπτή καταγγελία του βουλευτή με ανυπόστατες κατηγορίες ανώνυμων γονέων, όρισε προκαταρκτική διαδικασία για ένορκη διοικητική εξέταση, κι έτσι κατέστησε ένοχη τη συνάδελφο για τον τρόπο που έκανε το μάθημά της και για τη στάση της απέναντι στο βουλευτή.(...)"
Οι διώξεις σε βάρος εκπαιδευτικών που εργάζονται με μεράκι, θάρρος και ευθύνη είναι παλιά υπόθεση και πολλά σχετικά θα είχε να αναφέρει κάποιος ειδικός στην ι-στορία της εκπαίδευσης, ιδιαίτερα αναφορικά με την Ελλάδα.
Το πρόβλημα γίνεται δυσκολότερο στη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας, διότι η πολυφωνία, η διαφωνία, η τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία, η έλλογη αντι-παράθεση και η κριτική αποτελούν αναπόσπαστα μέρη του ιστορικού λόγου. Μόνο έτσι προάγεται η ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και συνείδησης, η ολόπλευρη ανά-πτυξη της προσωπικότητας, η υπευθυνότητα των σημερινών μαθητών και αυριανών πολιτών, κατά συνέπεια και η ποιότητα της κοινωνίας μέσα στην οποία καλούνται να δράσουν.
Όταν όμως διώκονται εκπαιδευτικοί που προσφέρουν τέτοιας υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, ενώ σέβονται ταυτόχρονα το δικαίωμα της διαφωνίας και της διαφοράς, τότε, κανένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο της δημόσιας ελληνικής εκπαίδευσης δεν πρό-κειται να ευδοκιμήσει. Αν η πολιτεία επιθυμεί την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων, χρειάζεται –προπάντων– να προστατέψει τα στελέχη τους / της από κάθε είδους αυ-θαίρετες παρεμβάσεις άσχετων με το εκπαιδευτικό λειτούργημα.
Ωστόσο, τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δρουν α-νεξέλεγκτα. Κάθε άλλο. Προϋποτίθενται: η παιδαγωγική ευθύνη, η επιστημονική ε-πάρκεια, η σαφής οριοθέτηση των προσωπικών απόψεων, οι καθαρές αποστάσεις από κάθε μορφή προσηλυτισμού, η ανοικτή σχολική τάξη, η διαφάνεια της μαθησιακής διαδικασίας και η ανατροφοδότηση που αποσκοπεί στην βελτίωσή της. Οι εκπαιδευ-τικοί που σκέφτονται ελεύθερα και επιστημονικά δεν ασκούν προπαγάνδα, αντίθετα, βοηθούν στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και στην ανάπτυξη της ιστορικής συ-νείδησης των μαθητών τους. Δεν φοβούνται την αλήθεια και αποφεύγουν τις στρε-βλώσεις, τις αποσιωπήσεις και τις επιλεκτικές, δηλαδή μεροληπτικές, ερμηνείες των ιστορικών γεγονότων. Αυτά δεν αφορούν την εκπαίδευση, αλλά την πολιτική με την στενή της, μικροκομματική έννοια.
Οποιοσδήποτε έλεγχος μπορεί να γίνει μόνο από αρμόδια όργανα, «συμβουλευτι-κά» και με βάση τον ισότιμο διάλογο. Δεν μπορεί να γίνει με (ένορκες ή μη) διοικη-τικές «εξετάσεις» και αστυνομευτικές, λογοκριτικές ή διωκτικές διαδικασίες. Δεν μπορεί να γίνει, επίσης, με δημοσιεύματα σε εφημερίδες που στοχοποιούν και στιγ-ματίζουν τους εκπαιδευτικούς, εκμηδενίζοντας όσα παιδαγωγικά οφέλη και μορφωτικά αγαθά προκύπτουν από την άσκηση του δικαιώματος της ελεύθερης γνώμης και έκφρασης. Σε τελική ανάλυση, ο σεβασμός στην ελευθερία του τύπου χρειάζεται να βρει τρόπους συνύπαρξης με την παιδαγωγική ελευθερία, η πολιτική δημοσιογραφία με την εκπαίδευση, η ιστορία στον δημόσιο χώρο με το σχολικό μάθημα της Ιστορίας.
Η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη από εκπαιδευτικούς που σκέφτονται ελεύθερα, τιμούν το λειτούργημά τους και υποστηρίζουν επιστημονικά την προσέγγιση του ευ-αίσθητου αντικειμένου της Ιστορίας και όχι από υπαλλήλους – διεκπεραιωτές της διδακτέας ύλης, κακοπληρωμένα υπηρεσιακά όργανα που χειραγωγού-νται, περιθωριοποιούνται και χλευάζονται για τις απόψεις τους.

Σακκά Βασιλική, εκπαιδευτικός, μέλος της “EUROCLIO” (European Association of History Educators).
Κόνδης Σωτήρης, πρώην σχολικός σύμβουλος, συγγραφέας σχολικών βιβλίων ιστο-ρίας Λυκείου.
Αργυρού Έφη, ιστορικός, εκπαιδευτικός, διδάσκουσα στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Κόκκινος Γιώργος, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Κιμουρτζής Παναγιώτης, επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Λεμονίδου Έλλη, ιστορικός, διδάσκουσα (407/80) στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Γατσωτής Παναγιώτης, εκπαιδευτικός.

Δευτέρα 25 Μαΐου 2009

ΕΦΥΓΕ Ο ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΡΓΥΡΙΟΥ






Ο Αλέξανδρος Αργυρίου πέθανε στην Αθήνα την Παρασκευή, 22/5/09, το βράδυ και κηδεύεται δημοσία δαπάνη την Τρίτη, 26/5/09, στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.



Ο Αλέξανδρος Αργυρίου (ψευδώνυμο του Αλέξανδρου Κουμπή) υπήρξε συστηματικός ερευνητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας, διανούμενος με συνεχή παρουσία. Γεννήθηκε το 1921 στην Αλεξάνδρεια και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Ελλάδα το 1927. Στην Αθήνα μετείχε στην Εθνική Αντίσταση, αποφοίτησε από τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Ε.Μ. Πολυτεχνείου, εργάστηκε εκπονώντας μελέτες για το οπλισμένο και προεντεταμένο σκυρόδεμα (1947-1948 και 1950-1992), παράλληλα με τις ενασχολήσεις γύρω από τη λογοτεχνία. Πρωτοδημοσίευσε κριτικές του στο αριστερό περιοδικό Eλεύθερα Γράμματα το 1947. Συνεργάστηκε ακόμη με τα περιοδικά: Ποιητική Τέχνη. Αγγλοελληνική Επιθεώρηση, Καινούρια Εποχή, Επιθεώρηση Τέχνης, Εποχές, Η λέξη. Το Δέντρο. Γράμματα και Τέχνες, Νέα Εστία, Εντευκτήριο, Πορφύρας, Αντί και με τις εφημερίδες: Δημοκρατικός Τύπος. Δημοκρατική, Η Ημέρα, Μεσημβρινή. Η Καθημερινή, Ελευθεροτυπία, Η Αυγή. Δημοσίευε τακτικά επιφυλλίδες στην εφημ. Το Βήμα (1971 -1973 και 1979-1985) και κριτική βιβλίου στην εφημ. Τα Νέα (1985).

Στη διάρκεια της Δικτατορίας ’67-74 μετείχε στην αντιστασιακή συντακτική επιτροπή των συμμείκτων τόμων Δεκαοχτώ Κείμενα (1970) και Νέα Κείμενα, 1 και σ’ αυτήν του διωκόμενου περιοδικού Η Συνέχεια (1973).

Η μελέτη Διαδοχικές αναγνώσεις Ελλήνων υπερρεαλιστών βραβεύτηκε το 1984 με Α΄ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου, ενώ το 1998 βραβεύτηκε συνολικά για το έργο του με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο.

Κορυφαίο έργο του η οκτάτομη Iστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και η πρόσληψή της 1918-1974 (2001-2007). Σ’ αυτήν περιέχονται σε σχέση με την Κύπρο και τους δημιουργούς της, εκτός από τις πυκνές αναφορές στα «Κυπριακά Γράμματα», στον Γλαύκο Αλιθέρση, τον Κώστα Μόντη, Λ. Παυλίδη, τ. Ανθία, Θ. Πιερίδη εκτενείς αναφορές και ανθολογήσεις του έργου των Ανδρέα Παστελλά, Ανδρέα Χριστοφίδη, Θεοδόση Νικολάου, Μιχάλη Πασιαρδή, Κυριάκου Χαραλαμπίδη (264-268) και αναφορές σε νεότερους δημιουργούς και μελετητές (Μ. Πιερή, Λ. Ζαφειρίου, Σ. Παύλου, Λ. Παπαλεοντίου κ.ά.).

Πρόσφατη έκδοση: Εκκρεμότητες. Προτάσεις για επισφαλή ζητούμενα (2008).

Στην Κύπρο μετείχε σε εκδηλώσεις του Δήμου Λευκωσίας και το 2004 του Συνδέσμου Φιλολόγων (ΣΕΚΦ-ΟΕΛΜΕΚ).



Γιώργος Κ. Μύαρης

Τετάρτη 20 Μαΐου 2009

Μερικά σχόλια του Σιμόπουλου για τον "μεγάλο" Έλληνα Αλέξανδρο Γ΄


Ο τηλεοπτικός σταθμός ΣΚΑΪ οργάνωσε διαγωνισμό στον οποίο ο Μέγας Αλέξανδρος ψηφίσθηκε ως ο μεγαλύτερος Έλληνας όλων των εποχών.


Μια εναλλακτική ματιά πάνω στους «Μεγάλους» της ιστορίας, ανάμεσά τους και στο «Μέγα» Αλέξανδρο, προσφέρει ο Κυριάκος Σιμόπουλος στο βιβλίο του, «Ο μύθος των ‘μεγάλων’ της ιστορίας». Για «νοθεία της ιστορίας» κάνει λόγο ο συγγραφέας, επισημαίνοντας ότι πρόσωπα του δημόσιου βίου που πρωταγωνιστούν σε αποτρόπαια εγκλήματα θεωρούνται ιερά και αδιαμφισβήτητα, σε μια προσπάθεια συγκάλυψης των εγκλημάτων, ή έστω ωραιοποιημένα υπό το μανδύα του ηρωισμού και της ανδρείας που επέδειξαν για την «εξαγωγή» του πολιτισμού στους «βάρβαρους» κι «απολίτιστους».

«Δήμιοι και τύραννοι λαών ηρωοποιούνται, εξευγενίζονται και εξεικονίζονται με φωτοστέφανο. Απόπειρα κριτικής έρευνας γύρω από παρόμοια πρόσωπα θεωρείται συχνά βέβηλη και αντεθνική πράξη! Εδραιώνεται έτσι η φήμη ηγεμόνων που πρέπει να προκαλούν φρίκη και απέχθεια και να θεωρούνται όνειδος για την ανθρωπότητα. Νομιμοποιείται η παραχάραξη της ιστορίας από την εκάστοτε εξουσία και τιμώνται οι εξωνημένοι υμνωδοί και αυλοκόλακες».

«Μέγας ο Αλέξανδρος που υποδούλωσε τις ελεύθερες και αυτόνομες ελληνικές πόλεις και κατέλυσε τους ελεύθερους θεσμούς και το πολίτευμα της γνήσιας δημοκρατίας – συμφορά για τους Έλληνες και την ανθρωπότητα – προκαλώντας την παρακμή του κλασικού πολιτισμού. Μέγας ο Αλέξανδρος που γέμισε την Ελλάδα και την Ασία με πτώματα και ερείπια», αναφέρει ο συγγραφέας στο εν λόγω βιβλίο.

Μετά το φόνο του πατέρα του, Φιλίππου Β', ο Αλέξανδρος Γ' ο Μακεδών, εξοντώνει όλους τους συγκληρονόμους του θρόνου για να αναλάβει την εξουσία. Η είδηση για τη δολοφονία του Φίλιππου «προκάλεσε γενική έκρηξη χαράς στις ελληνικές πόλεις», σημειώνει ο συγγραφέας. Ακολούθησε ο ξεσηκωμός των ελληνικών πόλεων που διεκδικούν την ανεξαρτησία και αυτονομία τους. Μόνο οι Θεσσαλοί παρέμειναν υπάκουοι στην μακεδονική μοναρχία. Πολλές περιοχές όπως η Αιτωλία, Αμβρακία, Ήλιδα, Αρκαδία, Αργολίδα, εκδιώκουν τους πράκτορες του Φιλίππου και ανασυγκροτούν την άμεση δημοκρατία, αναφέρει το βιβλίο.

Για την καταστολή του ξεσηκωμού των ελληνικών πόλεων ο Αλέξανδρος οργανώνει εκστρατεία στην νότια Ελλάδα για την κατάπνιξη των ανταρσιών και τον εξαναγκασμό των πόλεων να αναγνωρίσουν την κυριαρχία του νέου μονάρχη. Στο πλαίσιο αυτό, συγκαλείται το 2ο Συνέδριο της Κορίνθου το οποίο αναγνωρίζει τον Αλέξανδρο ως “στρατηγό αυτοκράτορα” και επανεπικυρώνει το σχέδιο “κοινής” εκστρατείας κατά των Περσών, με το σύνθημα της εκδίκησης για τις ελληνικές συμφορές πριν ενάμισι αιώνα, σημειώνει ο συγγραφέας. Ωστόσο, τα δύο Συνέδρια της Κορίνθου (το πρώτο, την εποχή του Φίλιππου) αποτελούν συνέπεια καταναγκασμού και οι αποφάσεις τους «αποτελούσαν εντολές της μακεδονικής μοναρχίας και όχι προϊόν ελεύθερων διαβουλεύσεων», επισημαίνει ο Κ. Σιμόπουλος.

Στο πλαίσιο αυτό συντελείται και το ολοκαύτωμα της Θήβας. Τις σφαγές και τη λεηλασία ακολούθησε η αιχμαλωσία όλων των παιδιών της πόλης, ενώ «έδωσε εντολή να ξεθεμελιωθεί η Θήβα», προκειμένου να αποθαρρύνει κάθε ένοπλη εξέγερση. Τόσο κατά τον Πλούταρχο, όσο και κατά τον Πολύβιο, η ολοκληρωτική καταστροφή της Θήβας απέβλεπε στον εκφοβισμό των υπόλοιπων Ελλήνων ώστε να μην προβούν σε ένοπλο αγώνα και να υποταχθούν στην μακεδονική μοναρχία.

Αντίστοιχα, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας στην Ασία, συντελούνται σφαγές ελληνικών πόλεων, τις οποίες είχε αναλάβει να απελευθερώσει από τον περσικό ζυγό. Οι περισσότερες συνθηκολόγησαν και όσες αντιστάθηκαν υπέστησαν συμφορές. Ακόμα και η εντολή του Αλέξανδρου για κατάλυση των ολιγαρχικών καθεστώτων και αποκατάσταση της παραδοσιακής αυτονομίας και των δημοκρατικών θεσμών υπήρξε – κατά τον συγγραφέα – «μια υποκριτική εξαγγελία για να προσελκύσει τη συμπάθεια των μικρασιατικών πόλεων και να αποτρέψει την ένοπλη αντίστασή τους». Όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας, η στάση του Αλέξανδρου απέναντι σε κάθε ελληνική πόλη, εύνοια ή διωγμός, καθοριζόταν από την υποταγή ή όχι των κατοίκων.

Η κατάκτηση των ασιατικών χωρών συνοδευόταν από ολοκληρωτική καταστροφή και εγκλήματα, αναφέρει ο συγγραφέας. Ισοπέδωση πόλεων, σφαγή πληθυσμών, εμπρησμοί, βασανιστήρια. Στην Τύρο της Συρίας, το 332 π.Χ., ενώ έπεσαν οι υπερασπιστές της πόλης μετά από πολύμηνη πολιορκία, ο Αλέξανδρος έκανε σκλάβους τις γυναίκες και τα παιδιά, ενώ θανάτωσε με σταύρωση 2000 νέους της Τύρου. Τον ίδιο χρόνο στη Γάζα, μετά την άλωσή της, διέταξε να σφαγιαστούν όλοι οι νέοι, πάνω από 10.000 στο σύνολό τους. «Ήταν τόσο συστηματική η τρομακτική σφαγή κατά την προέλαση στο εσωτερικό της Ασίας που, όπως έλεγαν οι ίδιοι οι Μακεδόνες, ‘τα σπαθιά στόμωσαν, παραμορφώθηκαν, καθώς λιάνιζαν τα κορμιά’».

Όπως παρατηρεί ο Κ. Σιμόπουλος, οι βαρβαρότητες του Αλέξανδρου συγκλόνιζαν τους αρχαίους συγγραφείς, ακόμα και τους υμνητές του, που αναφέρονται στις ομαδικές σφαγές πληθυσμών μετά την άλωση και τα ολοκαυτώματα περιοχών όπως στη Φοινίκη και στη Σογδιανή (332π.Χ.), στην Ινδία (326 π.Χ.), στη Ζάγρο (323 π.Χ.) κ.α. Παράλληλα, ο συγγραφέας ασκεί έντονη κριτική και στην αντιμετώπιση του Αλέξανδρου απέναντι στα ίδια τα μνημεία και έργα τέχνης του ανατολικού πολιτισμού, αρκετά από τα οποία υπέστησαν εμπρησμούς και κατεδαφίσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η καταστροφή της Περσέπολης, που κατά τον Διόδωρο ήταν η πλουσιότερη πόλη του κόσμου. «Μετά την άλωση οι Μακεδόνες εξόντωσαν όλους τους άνδρες και ρίχτηκαν στη διαρπαγή».

«Οι βαρβαρότητες θα ολοκληρωθούν με την ολοσχερή καταστροφή του πολυφημισμένου στην οικουμένη για τους καλλιτεχνικούς θησαυρούς και τα ιστορικά κειμήλια ανακτορικού συγκροτήματος. Μνημεία και σημαντικά έργα τέχνης που αποτελούσαν μια δυναμική σύνθεση και πλούσια ενότητα πολιτιστικών παραδόσεων και τεχνοτροπιών, ασσυριακών και αιγυπτιακών αλλά και με έκδηλες επιρροές του ελληνικού πολιτισμού διαμέσου της Ιωνίας».

Με την κατάκτηση του περσικού κράτους, ο Αλέξανδρος αισθάνεται ως Ασιάτης μονάρχης και νόμιμος διάδοχος του Κύρου, αναφέρει ο συγγραφέας. Υπάρχει πλέον μια μεγάλη αυτοκρατορία, της οποίας η Ελλάδα αποτελεί απλά μια ασήμαντη, μακρινή επαρχία, συμπληρώνει. Ο ίδιος ο Αλέξανδρος υιοθετεί το μεγαλείο και τη χλιδή της περσικής Αυλής καθώς και την απολυταρχική συμπεριφορά των Ασιατών ηγεμόνων. «Αξιώνει να τιμάται ως Πέρσης μονάρχης, κάτι απαράδεκτο για το εκστρατευτικό σώμα που έχει γαλουχηθεί με άλλες παραδόσεις. Προσεγγίζει και περιποιείται τους Ασιάτες μεγιστάνες, εξευτελίζει και θανατώνει τους Ελληνομακεδόνες». Μετά το φόνο του Δαρείου, ο Αλέξανδρος εμφανίζεται ως κληρονόμος της δυναστείας των Αχαιμενιδών. Αδελφοποιείται με την άρχουσα τάξη, διαβεβαιώνοντας τους αυλικούς και αξιωματούχους του Δαρείου ότι είναι προστάτης και σύμμαχός τους. Όπως παρατηρεί ο συγγραφέας, ο Αλέξανδρος μεταμορφώθηκε σε γνήσιο μονάρχη της Ανατολής.

«Ο Αλέξανδρος περιβάλλεται από Πέρσες αξιωματούχους, συμπεριφέρεται ως Ασιάτης μονάρχης. Σατράπες και αριστοκράτες της Περσίας συνωστίζονται στην Αυλή του. Και βίος αναίσχυντος ατιμωτικής κραιπάλης», γράφει ο Κ. Σιμόπουλος. Ο συγγραφέας κάνει λόγο για «εκπερσισμό» του Αλέξανδρου, στον οποίο «οφείλεται και η εμφάνιση στον ελληνικό κόσμο και στους κατοπινούς αιώνες, του τίτλου «βασιλεύς» με τις παρεπόμενες ιδιότητες – απολυταρχία, μεγαλοπρέπεια, χλιδή κτλ. Δεν ήταν άγνωστος στην προαλεξανδρινή εποχή αλλά δεν ταυτιζόταν με την απόλυτη εξουσία».

Όσον αφορά στις μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών από την Ευρώπη στην Ασία και το αντίστροφο, ο Κ. Σιμόπουλος κάνει λόγο για βάρβαρη μέθοδο. Σε αυτούς που υποστηρίζουν ότι η εν λόγω τακτική είχε στόχο τη δημιουργία μιας νέας, συναδελφωμένης κοινότητας με τις επιμιξίες και τους συγγενικούς δεσμούς, ο συγγραφέας αντιπαραβάλλει ένα άλλο επιχείρημα. «Η βίαιη μετακίνηση πληθυσμών αποτελούσε πάντοτε μια βάρβαρη αλλά ασφαλή μέθοδο σκλαβωμού ή ηθικού αφοπλισμού λαών και ανθρώπινων ομάδων, πολιτική που ακολούθησαν πάμπολα ολοκληρωτικά καθεστώτα σε όλους τους καιρούς και σε όλους τους τόπους».


Αμαλία Αλτίνου Ομάδα TVXS

ΑΚΟΜΑ ΚΑΤΙ:

Άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην κεντρική πλατεία των Σκοπίων σχεδιάζει να τοποθετήσει ο δήμαρχος της πρωτεύουσας της ΠΓΔΜ, Β. Τοντόροβιτς.Το μεγαλεπίβολο άγαλμα του Μ. Αλεξάνδρου, εφίππου στον Βουκεφάλα, θα έχει ύψος 12 μέτρα, ενώ η βάση του θα έχει ύψος 10 μέτρα.
Υπολογίζεται ότι το άγαλμα, που θα τοποθετηθεί στο κέντρο της πλατείας των Σκοπίων μέχρι τον Οκτώβριο του 2010, θα έχει ύψος 22 μέτρα. Την κατασκευή του έργου ανέλαβε Ιταλός καλλιτέχνης που έναντι υψηλού χρηματικού ποσού.
Το άγαλμα του Μ. Αλεξάνδρου θα κοστίσει 4,5 εκατομμύρια ευρώ, όμως μέσα στα επόμενα δυο χρόνια τα Σκόπια θα δαπανήσουν τουλάχιστον 10 εκατομμύρια ευρώ για 11 αγάλματα και μνημεία που θα στολίσουν τις κεντρικές πλατείες της πόλης.
http://www.i-live.gr/2009/05/06/alexander-the-great-statue/

Τετάρτη 6 Μαΐου 2009

Μια (μαρξιστική ) ιστορία που αντέχει στο χρόνο


"Ο μαρξισμός δεν επιδιώκει να κάνει κήρυγμα στους πιστούς, στους οποίους θα αποκαλύψει την απόλυτη γνώση με τη μορφή εντολών ή δογμάτων, αλλά να στρέψει την προσοχή του ανθρώπου πάνω στη φύση και στην ιστορία, πάνω στη δημιουργική του δύναμη, στη διαλεκτική της ιστορικής διαδικασίας που ο ίδιος δημιούργησε.»

ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΧΡΥΣΗ

(Εικόνα του Alfons Kiefer)

ΠΡΕΝΤΡΑΓΚ ΒΡΑΝΙΣΚΙ, Ιστορία του μαρξισμού, μετάφραση: Μυρσίνη Ζορμπά, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα 2008 (1976), τόμοι Α΄+ Β΄, σσ. 504+638


Τριάντα και πλέον χρόνια μετά την πρώτη έκδοσή του στα ελληνικά από τον εκδοτικό οίκο «Οδυσσέας», σε μετάφραση της Μυρσίνης Ζορμπά, επανακυκλοφόρησε πρόσφατα στη χώρα μας, η κλασική πλέον Ιστορία του μαρξισμού του Πρέντραγκ Βρανίτσκι (1922-2002), ενός από τους βασικούς συντελεστές της γιουγκοσλαβικής Σχολής της Πράξης και της ομώνυμης περιοδικής της επιθεώρησης, δυναμικής εκδοχής ενός μαρξιστικού ανθρωπισμού, που άνθησε ιδιαίτερα στις δεκαετίες του 1960 και 1970.
Όπως μας πληροφορεί ο ίδιος ο Βρανίτσκι, το έργο ολοκληρώθηκε στην πρώτη μορφή του στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και εκδόθηκε το Φεβρουάριο του 1962, ενώ για τη νέα έκδοσή του, που παραδίδεται και πάλι στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, ο συγγραφέας εργάστηκε έως το τέλος του 1968.
Η αρχιτεκτονική δομή της Ιστορίας του μαρξισμού χαρακτηρίζεται από τη λιτότητα των γραμμών της. Χωρίζεται σε πέντε μέρη, αρχής γενομένης από αυτό που αναφέρεται στις ιδέες του Marx και του Engels, τη διακριτή θεωρητική πορεία του οποίου σε σχέση προς εκείνη του Marx φροντίζει να αναδείξει ο ίδιος ο Βρανίτσκι. Το δεύτερο μέρος του έργου είναι αφιερωμένο στο μαρξισμό, όπως αυτός αναπτύσσεται σε επιμέρους ρεύματα, στο πλαίσιο, ή σε συνάρτηση έστω, με τη συγκρότηση και λειτουργία των δύο πρώτων Διεθνών. Σε αυτό το μέρος βρίσκουν τη θέση τους, μεταξύ άλλων, η κριτική παρουσίαση του μαρξισμού, όπως αυτός εξελίσσεται στη Γερμανία των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα, η θεωρητική και πολιτική παράδοση του λεγόμενου αυστρομαρξισμού, αλλά και ο πλούτος του ρωσικού μαρξισμού, με ιδρυτική μορφή αυτή του Πλεχάνοφ. Το τρίτο μέρος του έργου είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στην ιστορία των ιδεών του Λένιν και στην καθοριστική συμβολή του μπολσεβίκου ηγέτη στην ανάπτυξη ενός μαρξισμού που έθεσε τις βάσεις για την αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων της εποχής του και της δικής μας. Πρόκειται για μια μείζονος σημασίας θεωρητική και, σε τελική ανάλυση, πολιτική διαδικασία που, ωστόσο, σύμφωνα με το Βρανίτσκι, διαστράφηκε στην πορεία της και ανακόπηκε βίαια από το σταλινισμό.
Την πολυκύμαντη πορεία του μαρξισμού κατά την περίοδο της Τρίτης Διεθνούς παρακολουθεί και αναλύει ο συγγραφέας στο τέταρτο μέρος της μελέτης του, όπου βρίσκουν τη θέση τους κεφάλαια αφιερωμένα σε κορυφαίες θεωρητικές και πολιτικές προσωπικότητες, όπως ο Lukàcs, ο Korsch, ο Gramsci, ο Μπουχάριν, ο Τρότσκι κ.ά. Είναι σε αυτό ακριβώς το μέρος, όπου ο Βρανίτσκι αναπτύσσει την ευέλικτη, αλλά και καταλυτική ταυτόχρονα κριτική του απέναντι στον Στάλιν και τη σταλινική αντίληψη του κομμουνισμού.
Το πέμπτο και τελευταίο μέρος του βιβλίου έχει το χαρακτηριστικό τίτλο «Ο μαρξισμός σήμερα». Πρόκειται για μια κριτική επισκόπηση και διεισδυτική αναφορά στις περιπέτειες της διαλεκτικής του εφαρμοσμένου μαρξισμού, σε χώρες όπως η Πολωνία, η Τσεχοσλοβακία και η Κίνα, από τη μία πλευρά, αλλά και του λεγόμενου δυτικού μαρξισμού, σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, από την άλλη. Στο μέρος αυτό, δημιουργείται ενίοτε η [ψευδ]αίσθηση ότι η μελέτη του Βρανίτσκι χάνει τη γείωσή της στη σύγχρονη κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Οι δραματικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών, με χαρακτηριστικότερη, ίσως, την κατάρρευση των καθεστώτων του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», ανέτρεψαν, όντως, στο επίπεδο των πραγματολογικών δεδομένων, ένα μέρος του πλαισίου, μέσα στο οποίο συνέταξε και ενέταξε τη μελέτη του ο συγγραφέας της Ιστορίας του μαρξισμού. Κι όμως, οι ιστορικές αυτές ανατροπές όχι μόνο δεν κλονίζουν τον πυρήνα του έργου, αλλά, με έναν, φαινομενικά και μόνο, παράδοξο τρόπο, συμβάλλουν στην ανάδειξη του βαθύτερου νοήματος και των συμπερασμάτων του. Και τούτο διότι ο Βρανίτσκι, και ως μέλος του ευρύτερου θεωρητικού ρεύματος της Σχολής της Πράξης, διείδε και ανέδειξε έγκαιρα τις παραμορφώσεις του «σοσιαλισμού που γνωρίσαμε». Η ιστορία του μαρξισμού, που μας παρέδωσε στην οριστική της μορφή πριν σαράντα περίπου χρόνια, δεν αφορούσε μόνο το παρελθόν, αλλά το παρόν και το μέλλον του μαρξισμού, ως αντικειμένου διαρκούς και συστηματικής παραμόρφωσης από τις κατά τόπους σταλινικές γραφειοκρατίες και όχι μόνο.
Με αυτή την έννοια, άλλοτε με άμεσο και άλλοτε με έμμεσο τρόπο, ο συγγραφέας μεταφέρει την ανάλυσή του από το φαινομενολογικό επίπεδο της ιστοριογραφίας των γεγονότων, των προσώπων και των ρευμάτων, στο βαθύτερο, ουσιαστικό επίπεδο μιας Φιλοσοφίας της Ιστορίας, εκεί όπου συναντά το μαρξισμό όχι ως παρωχημένη απολογητική ιδεολογία, αλλά ως σύγχρονη κριτική τόσο της καπιταλιστικής τάξης πραγμάτων, όσο και των «σοσιαλιστικών καθεστώτων». Ο Βρανίτσκι αγωνιά και μάχεται˙ δεν εφησυχάζει, αλλά και δεν μας επιτρέπει να εφησυχάσουμε όσον αφορά το μέλλον του σοσιαλιστικού εγχειρήματος: «Η φάση του σταλινισμού δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί εντελώς. Η μαρξιστική σκέψη δεν πρέπει να ξεχνάει ποτέ τη φάση αυτή, για να ξέρει πάντοτε τι δεν πρέπει να είναι μια θεωρία» (τ. Β΄, σ. 586)
Εν τέλει, σε αυτή τη συγγραφική στάση, καθώς και στο μήνυμα της εγρήγορσης που εκπέμπουν οι σελίδες του βιβλίου, έγκειται η διαχρονικότητά του, η σημασία του και για τη δική μας εποχή. Από την πλευρά του, ο στρατευμένος αναγνώστης ωθείται να αναγνωρίσει ότι ο μαρξισμός, συνεκτικός, αλλά και μεστός εσωτερικών εντάσεων ταυτόχρονα, όπως τον προτείνει και τον υπερασπίζεται ο Βρανίτσκι, δεν είναι αυτός της βεβαιότητας των σιδερένιων ή γρανιτένιων νόμων της Ιστορίας, αλλά εκείνος της διαρκούς και εμμενούς κριτικής των ταξικών κοινωνιών, κριτικής χωρίς την οποία η κοινωνική απελευθέρωση δεν μπορεί να μετατραπεί από αφηρημένη σε συγκεκριμένη δυνατότητα:
«Τα κύρια στοιχεία για την κατανόηση των αποφασιστικών διαδικασιών της σύγχρονης ιστορίας προσφέρονται σήμερα από το μαρξισμό, από ένα μαρξισμό όμως που δεν έχει χάσει την ουσιαστική διαλεκτική του διάσταση, το κριτικό του πνεύμα. Κριτικό πνεύμα όχι μόνο απέναντι στην αστική κοινωνία, αλλά και απέναντι σε κάθε κοινωνία, περιλαμβανομένης και της σοσιαλιστικής. Και η ιστορία επίσης έχει στην ουσία κριτικό χαρακτήρα, και η ιστορική κίνηση είναι η κριτική κυριαρχία πάνω σε συγκεκριμένες σχέσεις και φάσεις. Στη σύμφυτη κριτική της ιστορικής διαδικασίας πρέπει να αντιστοιχεί μια κριτική θεωρία.
Ο μαρξισμός δεν επιδιώκει να κάνει κήρυγμα στους πιστούς, στους οποίους θα αποκαλύψει την απόλυτη γνώση με τη μορφή εντολών ή δογμάτων, αλλά πρέπει να στρέψει την προσοχή του ανθρώπου πάνω στη φύση και στην ιστορία, πάνω στη δημιουργική του δύναμη, στη διαλεκτική της ιστορικής διαδικασίας που ο ίδιος δημιούργησε.» (τ. Β΄, σσ. 590-591)

Ο Αλέξανδρος Χρύσης διδάσκει Φιλοσοφία της Ιστορίας και Ιστορία των Ιδεών στο Πάντειο Πανειστήμιο