Στην Ελλάδα σκοτωνόμαστε για την Ιστορία.
Αν κανείς τολμήσει να αναγνώσει διαφορετικά ένα ιστορικό συμβάν,
θα είναι «προδότης» ή «ανθέλλην». Πολλοί απέκτησαν ιδιαίτερη ευαισθησία ακόμη και στις λέξεις. Καταστράφηκαν χιλιάδες δένδρα για να τυπωθούν επιχειρήματα κατά του «συνωστισμού στην αποβάθρα της Σμύρνης». Ξοδεύονται εκατομμύρια λεπτά τηλεοπτικού χρόνου για να στηλιτευτεί κάθε απόπειρα προσβολής της Ιστορίας μας από εσωτερικούς και εξωτερικούς παραχαράκτες της.
Παρά την ευαισθησία μας, όμως, η ιστορική έρευνα ήταν ελάχιστη. Μόνο τα τελευταία χρόνια είδαμε μια έκρηξη διδακτορικών και μελετών με βάση τις πηγές. Τώρα όμως που αποκτάμε ιστορική έρευνα, πιθανότατα δεν θα έχουμε ιστορικά αρχεία. Μετά την «πυρά της συμφιλίωσης» στην δεκαετία του ’80 (όταν καταστράφηκαν με αλαλαγμούς ενθουσιασμού οι διαβόητοι «φάκελοι»), θα υπάρξει και η «πυρά του συνωστισμού». Σύμφωνα με το ρεπορτάζ: «την καταστροφή του αρχειακού υλικού από το 1914 έως το 1996, στο οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται η υπόθεση Λαμπράκη και η δολοφονία Πολκ, αποφάσισε λόγω έλλειψης χώρου η επιτροπή του Εφετείου Θεσσαλονίκης» («Εθνος» 11.11.2008), επειδή δεν υπάρχει χώρος. Ετσι, στις 30 Οκτωβρίου «η επιτροπή απεφάνθη πως το παραπάνω αρχείο “ουδεμία χρησιμότητα ή ιστορική αξία έχει” που να δικαιολογεί τη φύλαξή του, και με επίκληση ενός βασιλικού διατάγματος του 1966 αποφάσισε την εκποίησή του προς πολτοποίηση για βιομηχανική χρήση ή την καταστροφή του διά πυρός». Σημειώνεται πως ανάμεσα στις δικογραφίες χωρίς «ουδεμία χρησιμότητα ή ιστορική αξία» είναι η υπόθεση Λαμπράκη, η δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ στον Εμφύλιο, οι δίκες αντιστασιακών και βασανιστών της χούντας, άλλες της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου ...
Το ευχάριστο είναι ότι υπήρξαν αντιδράσεις και τελικά το αρχείο μάλλον θα διασωθεί. Αλλά πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η ευαισθησία μας στην Ιστορία είναι αντιστρόφως ανάλογη με την ευαισθησία για τα στοιχεία που την τεκμηριώνουν. Τα αρχεία είναι δύσκολα προσβάσιμα στους ερευνητές και η ελληνική Ιστορία συνωστίζεται σε κούτες. Ενίοτε, δε, παραδίδεται και στην πυρά.
Παρά την ευαισθησία μας, όμως, η ιστορική έρευνα ήταν ελάχιστη. Μόνο τα τελευταία χρόνια είδαμε μια έκρηξη διδακτορικών και μελετών με βάση τις πηγές. Τώρα όμως που αποκτάμε ιστορική έρευνα, πιθανότατα δεν θα έχουμε ιστορικά αρχεία. Μετά την «πυρά της συμφιλίωσης» στην δεκαετία του ’80 (όταν καταστράφηκαν με αλαλαγμούς ενθουσιασμού οι διαβόητοι «φάκελοι»), θα υπάρξει και η «πυρά του συνωστισμού». Σύμφωνα με το ρεπορτάζ: «την καταστροφή του αρχειακού υλικού από το 1914 έως το 1996, στο οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται η υπόθεση Λαμπράκη και η δολοφονία Πολκ, αποφάσισε λόγω έλλειψης χώρου η επιτροπή του Εφετείου Θεσσαλονίκης» («Εθνος» 11.11.2008), επειδή δεν υπάρχει χώρος. Ετσι, στις 30 Οκτωβρίου «η επιτροπή απεφάνθη πως το παραπάνω αρχείο “ουδεμία χρησιμότητα ή ιστορική αξία έχει” που να δικαιολογεί τη φύλαξή του, και με επίκληση ενός βασιλικού διατάγματος του 1966 αποφάσισε την εκποίησή του προς πολτοποίηση για βιομηχανική χρήση ή την καταστροφή του διά πυρός». Σημειώνεται πως ανάμεσα στις δικογραφίες χωρίς «ουδεμία χρησιμότητα ή ιστορική αξία» είναι η υπόθεση Λαμπράκη, η δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ στον Εμφύλιο, οι δίκες αντιστασιακών και βασανιστών της χούντας, άλλες της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου ...
Το ευχάριστο είναι ότι υπήρξαν αντιδράσεις και τελικά το αρχείο μάλλον θα διασωθεί. Αλλά πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η ευαισθησία μας στην Ιστορία είναι αντιστρόφως ανάλογη με την ευαισθησία για τα στοιχεία που την τεκμηριώνουν. Τα αρχεία είναι δύσκολα προσβάσιμα στους ερευνητές και η ελληνική Ιστορία συνωστίζεται σε κούτες. Ενίοτε, δε, παραδίδεται και στην πυρά.
Ο άλλος συνωστισμός της Ιστορίας
Tου Πασχου Μανδραβελη / pmandravelis@kathimerini.gr
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου